SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA
| < Poprzednie | Następne > |
SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA, pierwsze towarzystwo naukowe w Gdańsku, powstałe 23 X 1720. Założone przez sekretarza miejskiego i ławnika Friedricha Engelkego (17 XI 1693 Gdańsk – 19 IX 1739 Gdańsk) (syna burmistrza Friedricha Gottleba Engelcke), Karla Gottlieba Ehlera, Gottfrieda Lengnicha, pisarza sądowego Johanna Heinricha Morgnera, kupca Gottfrieda Penskiego. Liczbę członków określano początkowo na nie mniej niż 3, a nie więcej niż 7, od 23 X 1721 nie więcej niż 9 (przyjęto wówczas Christiana Gabriela Schrödera, Valentina Andreasa Borckmanna (syna burmistrza Andreasa Borckmanna i Johanna Philipa Breyna).
Towarzystwem kierował zarząd (prezes i sekretarz wybierany co kwartał), prowadzono księgę protokołów Ephemerides Societatis. Do przechowywania oryginałów wystąpień służyły Acta Litteraria. Miało być forum dyskusyjnym w dziedzinach historii, literatury, moralności, prawa, fizyki, matematyki z udziałem zapraszanych specjalistów. Wystąpienia dotyczyły zagadnień, którymi zajmowali się członkowie i zaproszeni goście, specjaliści z danej dziedziny wiedzy. Wykluczano dyskusje teologiczne, posiedzenia odbywały się raz na tydzień (w poniedziałki). Początkowo dominowały dyskusje humanistyczne, po odejściu w 1722 roku Gottfrieda Lengnicha i Gottfrieda Penskiego – przyrodnicze, po kolejnym poszerzeniu składu towarzystwa w styczniu 1722 o przyrodników Davida Kade i Jacoba Theodora Kleina.
Spotkania odbywały się w mieszkaniach członków, od roku 1724 u Johanna Heinricha Morgnera. Fundusze składały się z wpisowego (jeden dukat) oraz kar za spóźnienia, nieobecność lub nieprzygotowanie referatu. Ostatnie zebranie odbyło się w kwietniu 1727. Upadło z powodu braku zainteresowania, jego dorobek poszedł w zapomnienie. Zachował się złożony z 18 paragrafów statut towarzystwa. Rok po założeniu gdańskiego Societas Litteraria powstało podobne towarzystwo o tej samej nazwie w Elblągu, upadło również w 1727.
