BRAMA OLIWSKA, ob. część Gd. na granicy jednostek pomocniczych q Aniołki i Śródmieście (q administracyjny podział). Nazwą nawiązuje do Bramy Oliwskiej (Olivaer Tor) istniejącej od 1656 w pasie zewnętrznych płn.-zach. umocnień miejskich, z fosą i mostem nad nią. Rozebrana częściowo 1898–99 w czasie budowy wiaduktu kolejowego q Błędnik; pozostałości na przedłużeniu ob. ul. 3 Maja usunięto 1919. Zbudowana w formie 2 kwadratowych baszt złączonych z dochodzącymi do niej wałami, między którymi znajdowały się dwuskrzydłowa brama dla pojazdów i bramka dla ruchu pieszego. Pełniła także funkcję rogatki miejskiej od strony q Wrzeszcza. Wrota usunięto w końcu XIX w. W 1867 obok bramy zrobiono przepust w wale dla toru kolejowego linii kolejowej z Gd. do q Nowego Portu, od 1870 także do Sopotu. Przez bramę od 1873 biegła linia tramwaju konnego w kierunku Wrzeszcza, od 1896 zelektryfikowana (q tramwaje). W 2. poł. XIX w. przebudowywana w celu poszerzenia drogi dla pojazdów i tramwaju. Baszty otrzymały wtedy okładzinę z żółtej cegły. Przed bramą rozpoczynały się: al. Lipowa z 1768–70, prowadząca do Wrzeszcza (q al. Zwycięstwa), oraz dawna droga w kierunku Nowego Portu, biegnąca wzdłuż Wisły (q Wiślna). Centralne miejsce po dawnej bramie zajmuje ob. wiadukt Błędnik.
BŚ
