DEKLARACJA GDAŃSKA, 2003
DEKLARACJA GDAŃSKA, podpisana 29 X 2003 w Gdańsku przez prezydenta Rzeczpospolitej Polskiej Aleksandra Kwaśniewskiego i prezydenta Republiki Federalnej Niemiec Johannesa Raua. Okazją do jej podpisania była wizyta prezydenta RFN w Gdańsku, związana z obchodami 100-lecia urodzin Ericha Brosta i wręczeniu Gdańskowi i Bremie nagrody jego imienia za 27-letnią partnerską współpracę: kulturową, naukową i gospodarczą, służącą pojednaniu między narodami.
Przed podpisaniem Deklaracji prezydenci Polski i Niemiec odbyli rozmowy w Ratuszu Głównego Miasta. Następnie w Dworze Artusa, w którym odbyły się wspomniane powyżej uroczystości rocznicowe, przyjęli wcześniej uzgodniony tekst i go podpisali.
W Deklaracji wezwali do szczerego europejskiego dialogu w sprawie wysiedleń, ucieczek i wypędzeń, które dotknęły miliony Europejczyków w XX wieku. W imieniu obu narodów podkreślili potrzebę pamięci o okrucieństwach wywołanych wojną, rozpętaną przez reżim narodowosocjalistyczny. Kosztowało to życie milionów istnień ludzkich, doprowadziło do głębokich zmian wielu społeczeństw. W Deklaracji podkreślono, że wysiedlenia, ucieczki i wypędzenia są znaczącą częścią historii całej Europy, a co za tym idzie jej dziedzictwem. Ta spuścizna powinna prowadzić do zjednoczenia i wspólnych wysiłków dla lepszej przyszłości obu narodów. W tekście podkreślono potrzebę pamięci o ofiarach i pracy nad tym, aby nigdy się to nie powtórzyło. Obaj prezydenci zapewnili, że pamięć i żałoba nie zostaną nadużyte, by ponownie podzielić Europę. W Deklaracji mowa była również o tym, że nie mogą mieć więcej miejsca materialne roszczenia Polski i Niemiec, wzajemne oskarżenia i przeciwstawianie sobie popełnionych przestępstw. Wyrażono chęć udokumentowania na nowo wszystkich przypadków wysiedlania, ucieczek i wypędzania w Europie, które miały miejsce w XX wieku, tak aby ich przyczyny, kontekst historyczny i konsekwencje były dla wszystkich czytelne. Prezydenci podkreślili swoje oczekiwania w stosunku do osób o najwyższym autorytecie moralnym, dotyczące wsparcia szerokiego europejskiego dialogu, upatrując ich zadania w sformułowaniu zaleceń, form i struktur tego procesu europejskiej oceny oraz jego dokumentacji.
Po podpisaniu Deklaracji prezydenci obu państwa publicznie zapewnili, iż głęboko wierzą w to, że wyniki takiego europejskiego dialogu znacząco wpłyną na wzajemne zrozumienie i pogłębią wspólne więzi wszystkich obywateli Europy. Deklaracja Gdańska była kolejnym, acz symbolicznym, krokiem w trwającym pojednaniu polsko-niemieckim.
Bibliografia:
Aleksander Kwaśniewski i Johannes Rau napisali. Deklaracja Gdańska, „Dziennik Bałtycki”, nr 254, 30 X 2003, s. 5.
Gdańsk. Partnerzy pojednania, „Dziennik Bałtycki”, nr 254, 30 X 2003, s. 1.
J.G., Deklaracja prezydentów. Ocenić wysiedlenia, „Głos Wybrzeża”, nr 210, 30 X 2003, s. 2.
J.G., Prezydenci Polski i Niemiec w Gdańsku. Pojednanie najważniejsze, „Głos Wybrzeża”, nr 210, 30 X 2003, s. 1.
Sandecki Maciej, 27 lat razem. Gdańsk i Brema zostały uhonorowane przez prezydentów Polski i Niemiec Nagrodą im. Ericha Brosta, „Gazeta Wyborcza. Trójmiasto”, 30 X 2003, s. 1.
Szreter Dariusz, (pedr.), Wydarzenia. Nagroda Brosta. Prezydenci w Gdańsku. Za partnerstwo, „Dziennik Bałtycki”, nr 254, 30 X 2003, s. 5.
Wóycicki Kazimierz, Czachur Waldemar, Jak rozmawiać z Niemcami? O trudnościach dialogu polsko-niemieckiego i jego europejskim wyzwaniu, Wrocław 2009, s. 44.
