EGGERT JOHANN EPHRAIM, organista, carillonista

< Poprzednie

Następne >

Adnotacja o chrzcie Johanna Ephraima Eggerta, z podaniem imion rodziców i rodziców chrzestnych, Księga Chrztów kościoła Bożego Ciała

Tablica pamiątkowa z 1766 znad stołu gry organów kościoła Bożego Ciała, z nazwiskami fundatorów instrumentu, jego budowniczego Friedricha Rudolpha Dalitza oraz organisty, Johanna Ephraima Eggerta

Wynagrodzenie kwartalne Johanna Ephraima Eggerta i Carla Gottfrieda Buscha, 1791

Karta tytułowa rękopisu Johanna Ephraima Eggerta

JOHANN EPHRAIM EGGERT (1 XI 1728 Gdańsk – po 19 IX 1803), carillonista, piszczek wieżowy, organista. Syn Daniela i Dorothei, brat Johanna Daniela Eggerta. Początkowo mieszkał z rodzicami przy Neugarten (ul. Nowe Ogrody 1).

Do 15 V 1755 pracował w kościele św. Katarzyny w charakterze piszczka wieżowego (jego następcą był Carl Henrich Dircksen) i prawdopodobnie już wówczas był organistą w kościele Bożego Ciała. 23 II 1756 uzyskał kupieckie obywatelstwo Gdańska. Po śmierci pierwszego carillonisty kościoła św. Katarzyny, Daniela Rothländera, otrzymał – 25 VII 1766 – stanowisko drugiego carillonisty. Zgodnie ze zwyczajem o obowiązkach i wynagrodzeniu został powiadomiony ustnie. W 1798, po śmierci Carla Gottfrieda Buscha, powierzono mu stanowisko pierwszego carillonisty; w pracy przy mechanizmie carillonu miał do pomocy nadzorcę zegara kościelnej wieży, początkowo Philipa Bauera, po jego śmierci Gottlieba Grzymala.

W latach 1775–1776 organizował loterie liczbowe w swoim domu przy Kleinen Mühlengasse (ul. Podmłyńska). W 1780 zachęcał do subskrypcji kompozycji fortepianowych Georga Bendy. W 1796 oferował oraz kupował klawikordy i klawesyny, produkowane między innymi przez gdańskiego budowniczego Johanna Wernera Wogego. W 1770 był stanu wolnego, mieszkał przy Kirchen Steig (ul. Katarzynki 3) z Wilhelmem Blechem oraz dziewką służebną Anną Rosiną Czikorską. W wieku 70 lat, w 1798, zamierzał zawrzeć związek małżeński z Eleonorą, córką Philipa Kalessa. Nie udało się ustalić, czy ślub rzeczywiście odbył się. Nie wiadomo też, czy byłoby to jego pierwsze, czy kolejne małżeństwo.

W 1784 ofiarował Radzie Starego Miasta rękopis Choral-Lieder zu dem Glocken-Spiel der Altstädtschen Ober-Pfarr-Kirche zu St. Catharinen ausgesetzt mit Variationes (reprint Gdańsk 2005) z jego 260 autorskimi wariacjami na carillon. Utwory oparte były na melodiach pieśni protestanckich i przeznaczone do programowania na bębnie carillonu kościoła św. Katarzyny na każdą pełną oraz połówkę godzin, a także jako repertuar do koncertów, które zobowiązany był grać codzienne.

Około 1800 sporządził rękopis Orgeln in Danzig. Zestawił w nim dyspozycje organów sześciu najważniejszych kościołów Gdańska oraz podał nazwiska organistów tych kościołów. 19 IX 1803 złożył przed Kolegium Kościelno-Szkolnym zeznanie w sprawie zakresu obowiązków carillonistów kościoła św. Katarzyny i jest to ostatnia znana o nim wzmianka. DP

Bibliografia:
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VII, s. 78.
[Hingelberg J. G.], Über Danziger Musik und Musiker, Elbing 1785.
„Das jetztlebende Danzig” 1768–1792.
Januszajtis Andrzej, Gdańskie zegary, dzwony i karyliony, Pelplin 2003.
Popinigis Danuta, Carillony i muzyka carillonowa dawnego Gdańska, Gdańsk 2014.
Prószyński Stanisław, Świat mechanizmów grających, Warszawa 1994.