KOŚCIÓŁ NIEPOKALANEGO POCZĘCIA NMP, Dolne Miasto, ul. Łąkowa 34a (do 1945 Weidengasse) . Pierwotnie kaplica pod tym wezwaniem, ufundowana dzięki staraniom nawróconej na katolicyzm protestantki Felicitas Tietz, która wystarała się także u papieża Piusa IX o kamień węgielny z rzym. katakumb, wmurowany pod budowę 26 VIII 1857. Kaplicę zbudowano w 1857–60 wg projektu Juliusza Augusta Lichta dla q boromeuszek, jako obiekt sakralny w prowadzonym przez nie q Szpitalu Najświętszej Marii Panny. Od początku do kaplicy, oprócz chorych, przychodzili okoliczni mieszkańcy, przypisano jej bowiem również funkcję filii q kośc. i parafii św. Mikołaja. W 1894 kaplicę powiększono do 500 miejsc, zbudowano nową nawę jako dobudówkę do wcześniejszego założenia, nadając przy tym jednonawowemu wnętrzu kośc. nowy kierunek (płn.-płd.) i ustawiając go pod kątem prostym do ul. Łąkowej. Konsekrowany 1894 przez bp. chełmińskiego Leo Rednera. W rozwiązaniu wnętrza wykorzystano chór pierwotnej kaplicy (płn.-wsch. – kaplica do spowiedzi). W 1911 ponownie rozbudowano, powiększono chór (tzw. główny) dla sióstr do jego ob. postaci. Całość od początku zwieńczona była czworoboczną wieżą ponad wejściem od strony szpitala, w któ rej 1871 umieszczono dzwony. W części płd.-wsch. ulokowano zakrystię. Mimo kilku etapów rozbudowy utrzymał się neogotycki, tzw. romantyczny styl architektury. We wnętrzu godny odnotowania jest neogotycki ołtarz gł. z figurą Maryi Niepokalanie Poczętej w części centr. Inne elementy wystroju, figury i obrazy dokumentują kulty popularne na przestrzeni od schyłku XIX (figura Serca Pana Jezusa) po początek XXI w. (obraz Miłosierdzia Bożego). W 1945 odebrany boromeuszkom chór dla sióstr przebudowano w pomieszczenie zintegrowane z resztą świątyni. W 1945–47 w świątyni posługiwali szukający locum w Gd. q kapucyni. Przestała pełnić funkcje szpitalne, wyznaczono rektora świątyni, w 1946 utworzono samodzielną placówkę duszpasterską, a w 1949 parafię dla Dolnego Miasta. Obok kośc., przy ul. Łąkowej wybudowano budynek plebanii, ostatecznie ukończony 1977, gdy proboszczem był ks. q Stanisław Bogdanowicz. W 1947–64 przy parafii pracowały q serafitki. W obrębie szpitala powstała odrębna kaplica dla chorych pw. Matki Boskiej Fatimskiej.
SK z Proboszczowie kościoła Niepokalanego Poczęcia NMP
