ROEPELL RICHARD, historyk
| < Poprzednie | Następne > |
RICHARD ROEPELL (4 XI 1808 Gdańsk – 4 XI 1893 Wrocław), naukowiec, historyk. Syn gdańskiego prawnika Carla Ephraima (1764–1822), brat adwokata i notariusza Carla (tu o rodzicach) i Eweliny Friederiki (ur. 1799). W 1830 ukończył Gimnazjum Miejskie, następnie studiował ( Towarzystwo Pokoju) filozofię i historię w Halle i w Berlinie. W 1834 uzyskał doktorat i został docentem na uniwersytecie w Halle, gdzie wykładał do 1835.
W Gdańsku ponownie od 1836. W pracy badawczej koncentrował się na historii Polski, głównie XVIII wieku. Te zainteresowania sprawiły, że nauczył się języka polskiego, pomagał mu w tym Krzysztof Celestyn Mrongowiusza. Opublikował m.in. Das Interregnum. Wahl und Krönung von Stanislaw August Poniatowski (1892) i Geschichte Polens (1840) – dzieło oparte na materiałach archiwalnych Gdańska i Wielkopolski (Dzieje Polski do XIV stulecia, wydanie polskie w 1879 i 2005) będące 39. tomem serii Geschichte der europäischen Staaten (Historia państw europejskich), powstałej z inicjatywy wydawniczej Perthesa z Gothy. Od 1841 do końca życia był profesorem uniwersytetu we Wrocławiu. Miał wielu uczniów, w tym Polaków. Z jego inicjatywy, w 50. rocznicę powstania uniwersytetu we Wrocławiu, uczelnia nadała honorowy doktorat Aleksandrowi Wielopolskiemu (1803–1877), prawnikowi i politykowi, jedynemu Polakowi w pruskiej historii tej placówki.
Był członkiem Bawarskiej Akademii Nauk (Bayerische Akademie der Wissenschaften), członkiem honorowym polskiego Poznańskiego Towarzystwa Przyjaciół Nauk (1860–1893), od 1871 członkiem Akademii Umiejętności w Krakowie, od 1888 Polskiego Towarzystwa Historycznego, w 1880 jednym z honorowych prezydentów I Zjazdu Historycznego Polski im. Jana Długosza w Krakowie. Współpracował z wydawanym we Lwowie najważniejszym i obecnie polskim czasopismem historycznym, „Kwartalnikiem Historycznym”. Protektor polskich organizacji studenckich na uniwersytecie we Wrocławiu. Długoletni (od 1848) członek pruskiej partii narodowo-liberalnej (Nationalliberale Partei, NLP), przyznającej Prusom główną rolę w zjednoczeniu Niemiec. Poseł do parlamentu pruskiego (1861–1863 oraz 1868–1876), od 1877 członek Izby Panów (Herrenhaus), w 1863 jako jedyny z niemieckich posłów popierał polskie dążenia niepodległościowe.
Jego żoną była nauczycielka Louise Henriette Magdalena Geysmer (21 IV 1820 Warszawa – 16 I 1857 Wrocław), urodzona i wychowana w Warszawie (pobrali się w kościele Najświętszej Marii Panny w Gdańsku 3 XI 1840). Mieli co najmniej trójkę dzieci: syn Otto Richard (ur. 1841) zginał w bitwie pod Colombey (31 VIII 1870), drugi syn, Max Gerhard (1841–1903), został prezesem Kolei Królewsko–Pruskiej. Najmłodsze z notowanych dzieci, córka, zmarła krótko po urodzeniu (1857).
