GOTTWALDT CHRISTOPHER, lekarz, kolekcjoner
| < Poprzednie | Następne > |
CHRISTOPHER GOTTWALDT (lipiec 1636 Gdańsk – 12 I 1700 Gdańsk), lekarz, kolekcjoner. Syn przybyłego ze Śląska kupca Christophera (pochowany 1 VI 1672 Gdańsk, w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP)) i poślubionej 15 XII 1628 Susanny (7 VIII 1595 Gdańsk – pochowana 31 I 1679, w kościele NMP), córki gdańskiego kupca Heinricha Bodecka.
Od 1652 uczeń Gimnazjum Akademickiego, interesował się rysunkiem i rytownictwem. Studiował medycynę i nauki przyrodnicze na uniwersytetach w Strasburgu i Lejdzie, które zakończył doktoratem, jednocześnie zajmując się rzeźbieniem w kości słoniowej, gliptyką, rytownictwem. W Gdańsku od 1663 pracował jako lekarz prywatny, w 1693 – lekarz miejski ( fizycy miejscy). Od 1698 członek Akademii Nauk Przyrodniczych w Halle. Założyciel prywatnego muzeum, tzw. Gottwaldianum (zbiory starożytności, numizmatów, kopalin, kamieni szlachetnych, bursztynu, okazów fauny morskiej i muszli, jaja strusie, zielniki, kamienie nerkowe i żółciowe wydobywane z żołądków zwierzęcych i ze zwłok ludzkich – z najbardziej cennymi ze zwłok króla Jana III Sobieskiego), prowadził badania anatomiczne zwierząt (bobrów, żółwi). Był dobrym rysownikiem, z Samuelem Donnetem opracował zbiór plansz miedziorytniczych zebranych obiektów.
3 VII 1667 w kościele św. Katarzyny ożenił się po raz drugi z Constantią (1647 Gdańsk – 7 II 1698 Gdańsk, pochowana w kościele NMP), córką rajcy Starego Miasta Gdańska Johanna Heckera, siostrą między innymi rajcy i astronoma Johanna Heckera. Ojciec (z pierwszego małżeństwa) Christiana Johanna (1665 Gdańsk – pochowany 1 I 1714 w kościele NMP), z drugiego Susanny Sabiny (chrzest 19 VI 1669 – pochowana 6 IX 1737 w kościele NMP), żony Samuela Drabitza, Johanna Christophera (24 VII 1670 – 1 VIII 1713), także lekarza, który odziedziczył zbiory ojca, Euphrosyny Elizabethy (chrzest 22 VII 1681 Gdańsk – pochowana 14 II 1709 w kościele NMP), żony Gabriela Groddecka oraz Karla Benjamina (chrzest 3 IX 1683 Gdańsk – 1738), żonatego z Adelgundą z domu Schmidt, między innymi autora pieśni weselnej z 1701, napisanej z okazji ślubu siostry z Gabrielem Groddeckiem.
W 1716 wdowa po Johannie Christopherze, poślubiona w 1702 Adelgunda, córka kaznodziei z Wocław Eberharda Hutfiltera, sprzedała kolekcję, uzupełnioną przez męża o artefakty starożytne, carowi Rosji Piotrowi Wielkiemu za 20 000 talarów.
Bibliografia:
Chojnacki Władysław, Gottwald Krzysztof, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 8, 1959–1960, s. 388.
Jackowska Krystyna, Szarszewski Adam, Paluchowski Piotr, Portrety gdańskich lekarzy (XVI–XVIII w.), Gdańsk 2015, s. 134-139.
Nowgorodowa Daria, Musaeum Gottwaldianum i jego losy w Rosji, „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, t. 46, 2018, s. 109-137.
Pękacka-Falkowska Katarzyna, Wokół sprzedaży gdańskiego muzeum doktorów Gottwaldów; Johann Philip Breyne i jego korespondenci, „Zapiski Historyczne”, t. 82, 2017, z. 3, s. 33-57.
Pękacka-Falkowska Katarzyna, Wokół kolekcji przyrodniczych w Rzeczypospolitej Obojga narodów. Cz. 1: Christoph i Johann Christoph Gottwaldowie oraz ich gdańskie muzeum, „Kwartalnik Historii Nauki i Techniki”, 2018, nr 2, s. 51-97.
Pękacka-Falkowska Katarzyna, Instrumenty chirurgiczno-anatomiczne i rytownicze gdańskiego lekarza Christopha Gottwalda (1636–1700), „Klio. Czasopismo poświęcone dziejom Polski i powszechnym”, t. 46, 2018, s. 157-183.
