DWORZEC BRAMA NIZINNA
| < Poprzednie | Następne > |
DWORZEC BRAMA NIZINNA (początkowo bez nazwy, następnie określany Danzig Leege Tor – Brama Nizinna, ewentualnie Ostbahnhof – Dworzec Wschodni, Güterbahnhof Leege Tor, Gdańsk Południe; od 1945 Gdańsk–Kłodno), przy Thornscherweg 10 (ul. Toruńska). Pierwszy dworzec kolejowy w Gdańsku ( kolej), zbudowany przez Pruską Kolej Wschodnią (Preußische Ostbahn) dla obsługi odnogi (od Tczewa) linii Berlin – Kostrzyń – Krzyż – Piła – Bydgoszcz – Tczew – Królewiec ( kolej). Lokalizację w oddaleniu od centrum wymusiły władze wojskowe, wyrażając zgodę tylko na niewielki wyłom w miejskich fortyfikacjach przy bastionie Żubr (na południe od ul. Toruńskiej), tworząc bramę kolejową z otworami strzelniczymi i wnękami, które w razie konieczności pozwalały na zaryglowanie przejazdu żelaznymi sztabami. Była to stacja końcowa dla pociągów z Tczewa. Zaprojektowany jako dworzec czołowy (Sackbahnhof; Kopfbahnhof), w stylu neogotyckim, jako dwupiętrowy budynek z wiatą. Otwarty 5 VIII 1852; wnętrza przebudowano w latach 1871–1872.
W 1886 uzyskał połączenie tramwajem konnym ( tramwaje) z Targiem Rybnym, w 1884 z dworca poprowadzono bocznicę wzdłuż Spichlerzy, w 1893 bocznicę do Zakładów Mięsnych przy Englischer Damm (ul. Angielska Grobla). Zaprzestał przyjmowania pociągów pasażerskich 1 X 1896; jego funkcję przejął Dworzec Centralny. Obsługiwał odtąd tylko ruch towarowy. Przebudowany podczas I wojny światowej (według projektu z 1913 roku) na biura odpraw towarowych i celnych (Güter- und Zollabfertigungs-Gebäude), pełnił czasowo funkcję Szpitala Polowego Czerwonego Krzyża.
W 1945 roku budynek dawnego dworca pasażerskiego uległ zniszczeniu; częściowo odbudowany przyjmował następnie transporty z repatriantami. Potem wykorzystywany do ekspedycji towarowej (PKP, PSK) oraz obsługi prywatnych przesyłek kolejowych, w tym w ruchu zagranicznym, obsługiwanym przez ekspozyturę celną (odprawiano tu bagaże osób udających się na emigrację). Obsługę taboru zabezpieczała niewielka parowozownia.
Po roku 1995 zamknięty, wynajmowany przez PKP na działalność komercyjną. W dwóch budynkach magazynów mieściły się hurtownie, w 2007 roku w wyremontowanym budynku ekspedycji kolejowej powstał hostel Bursztynek. Od 2009 roku teren dworca wystawiany na sprzedaż, we wrześniu 2014 roku prawo użytkowania wieczystego do 5,5 ha za 26,15 mln zł nabyła firma deweloperska Invest Komfort Spółka Kapitałowa (z siedzibą w Gdyni). Budynki magazynów i budynek ekspedycji kolejowej zaczęto rozbierać od marca 2015, zachowując objęte ochroną konserwatorską dwa budynki mieszkalne na skraju dworcowej działki.
5 IX 2015 u stóp pobliskiego bastionu Żubr z okazji 70-lecia przybycia do Gdańska pierwszych transportów z repatriantami z Kresów Wschodnich odsłonięto kamień pamiątkowy z tablicą. Napis na tablicy: „W HOŁDZIE KRESOWIANOM / KTÓRZY ZNALEŹLI SWÓJ DRUGI DOM / W ZRUJNOWANYM MIEŚCIE / I POMAGALI TWORZYĆ GDAŃSK // W 70. rocznicę przybycia na dworzec Gdańsk-Kłodno / pierwszych transportów przesiedleńców / z dawnych Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej / Miasto Gdańsk 2015”.
