REDUTY
| < Poprzednie | Następne > |
REDUTY, maskarady. Zwyczaj organizacji redut wprowadził w Polsce król August II, za jego następcy Augusta III stały się niemal codzienną rozrywką (z wyjątkiem okresów adwentu i wielkiego postu). Najpierw pojawiły się w Warszawie, w Gdańsku pierwsza wiadomość o nich pochodzi z 1711 roku, kiedy Rada Miejska wydała edykt zakazujący maskarad, a także balów i tańców w maskach. Przyczyn niechęci władz Gdańska szukać należy w niedobrej sławie, jaką wówczas cieszyły się reduty. Były one nie tylko rozrzutnością (w Warszawie sam bilet wstępu kosztował 9 zł), ale i miejscem tajemnych schadzek i nieobyczajności.
Dopiero po przyłączeniu Gdańska do Prus (1793) pojawiają się pierwsze udokumentowane wiadomości o nich. Najwcześniejsza pochodzi z roku 1795, był nią bal maskowy organizowany 17 lutego przez Concordia zu den drei Ringen ( resursy). Podczas balu przeprowadzono zbiórkę pieniężną na pomoc dla ubogich gdańszczan. Cele charytatywne były wyróżnikiem gdańskich redut. Uczestnicy obowiązkowo nosili maski i poprzebierani byli w różne kostiumy, najczęściej w domino. W reducie mógł brać udział każdy mieszkaniec Gdańska, bez względu na status społeczny, pod warunkiem że nie zdradził się ze swoim pochodzeniem. Były 3 główne formy zabawy: taniec, gra w karty i zgadywanie, kto kryje się pod maską. Zapytywany w odpowiedzi zmieniał głos i odpowiadał niewyraźnie. Niepisanym prawem było przyjmowanie w dobrej wierze wyjaśnień zamaskowanego uczestnika zabawy w sytuacji, gdy ktoś próbował zgadnąć, kogo skrywa maska.
Urozmaiceniem gdańskich redut były występy sztukmistrzów i krótkie widowiska o charakterze jarmarcznym. Podczas reduty 9 II 1796 (zapewne też organizowanej przez Concordię), rozprowadzano wydrukowany specjalnie na tę imprezę wiersz Conrad und Gertrude w cenie 1 guldena. Atrakcją reduty Concordia w roku 1797 był wędrowny wróżbiarz. Dochód z niej przeznaczono na ubogie dzieci. Inne informacje o redutach pochodzą z lat 1802, 1817, 1818, 1820, 1822, 1829 i 1832. Wszystkie miały charakter charytatywny. Odbywały się w różnych miejscach: w roku 1820 Ressource zum freundschaftlichen Verein zorganizowała ją w Sali Domu Rosyjskiego (Russisches Haus) przy Holzgasse (ul. Kładki), w latach 1822–1829 odbywały się w strzelnicy ( Ogród Strzelecki i Dom Strzelecki), a następnie w Teatrze Miejskim. Formuła wyczerpała się w 1. połowie XIX wieku.
