KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA MĘCZENNIKA
| < Poprzednie | Następne > |
KOŚCIÓŁ ŚW. STANISŁAWA BISKUPA MĘCZENNIKA, ► Wrzeszcz, al. Legionów 13 (do 1945 Heeresanger). Budynek powstał około 1910 jako ujeżdżalnia koni w ► koszarach telegrafistów (Telegraphen-Kaserne). Po utworzeniu ► II Wolnego Miasta Gdańska (WMG) i przymusowej demilitaryzacji przeszedł wraz z całym zespołem koszar pod zarząd ► Komisariatu Generalnego Rzeczypospolitej Polskiej. W 1924 został wydzielony na użytek Polaków katolików i staraniem Towarzystwa Budowy Kościołów Polskich w Gdańsku pod kierownictwem architekta ► Czesława Świałkowskiego zaadaptowany na kościół.
Początkowo nabożeństwa odprawiano w kaplicy (późniejszej zakrystii). W 1925 ukończono adaptację (wystrój wnętrza z ołtarzami głównym i bocznymi, wieża ponad chórem, wyposażonym później w organy, jak również na zewnątrz – nadanie budynkowi cech świątyni, między innymi dodanie pomiędzy korpusem nawy głównej a plebanią kwadratowej wieżyczki, zakończonej tzw. latarnią na planie koła, krytą hełmem i zwieńczoną krzyżem), konsekrowany w 1934. Kuratorem od początku był ► ks. Bronisław Komorowski. Do 1932 był to jedyny kościół pełniący funkcję ośrodka polskiego życia religijnego w II WMG (między innymi działało przy nim polonijne Towarzystwo Śpiewacze św. Cecylii). W 1937 ogłoszono dekret o utworzeniu w nim polskiej parafii personalnej, z powodu gwałtownej reakcji hitlerowskich władz II WMG natychmiast zawieszony. W 1939 budynek zarekwirowano i zamieniono na bazę naprawczą sprzętu wojskowego, zniszczono wyposażenie (zachowały się jedynie: komplet szat liturgicznych, figura św. Antoniego, figura Matki Bożej, relikwiarz bł. Bronisławy oraz marmurowa tablica ufundowana w rocznicę konsekracji).
W 1945 niezwrócony katolikom, mieścił garaże i warsztaty Wojsk Ochrony Pogranicza, od 1957 halę warsztatową Bazy Remontowej nr 2 Gdańskiego Przedsiębiorstwa Transportu Budowlanego, zatrudniającej około 200 pracowników. W nawie i prezbiterium remontowano samochody, plebanie wykorzystywano jako pomieszczenia biurowe. Dzięki staraniom biskupa ► Edmunda Nowickiego, wspieranego między innymi przez byłych działaczy Polonii gdańskiej, w grudniu 1972 zwrócony Kościołowi zdewastowany, poświęcony ponownie przez bp. ► Lecha Kaczmarka. Od 1973 odbywała się katechizacja w przebudowanych na salki boksach garażowych. W 1975 konsekrowano dzwony, w 1977 dokonano renowacji sufitu, posadzki, w latach 1978–1979 zbudowano chór, wymieniono okna i odnowiono elewację, w 1984 przebudowano plebanię. W okresie 1980–1985 w oknach umieszczono witraże autorstwa M. Leszczyńskiej (nowatorska kompozycja elementów roślinnych i geometrycznych). W latach 1986–1987 wnętrze uzyskało ostateczny kształt: ołtarz główny według projektu ► Leopolda Taraszkiewicza (przedstawiający Chrystusa na łodzi pośród wzburzonego jeziora), ołtarze boczne poświęcone Matce Boskiej oraz patronowi kościoła, lipową Drogę Krzyżową autorstwa Wiesława Darocha. W latach 1989–1994 od strony północno-wschodniej wybudowano dom parafialny z osobną kaplicą im. bł. ks. Bronisława Komorowskiego. W parafii działa wiele grup i stowarzyszeń religijnych, wydawane jest pismo „Skałka”.
►Tabela: Proboszczowie kościoła św. Stanisława Biskupa Męczennika
