WEICKHMANN CARL FRIEDRICH, kaznodzieja kościoła św. Jakuba
| < Poprzednie | Następne > |
CARL FRIEDRICH WEICKHMANN (24 I 1704 Zerbst (Saksonia-Anhalt, Niemcy) – 22 III 1765 Gdańsk), kaznodzieja (przełożony) kościoła św. Jakuba na Starym Mieście. Syn pastora kościoła Najświętszej Marii Panny Joachima Weickhmanna i Anny Elisabethy z domu Böckmann, brat między innymi burmistrza Gottlieba Gabriela.
Od 1727 studiował w Rostocku, gdzie uzyskał tytuł magistra, w 1730 był kaznodzieją dworskim w Schwerinie (Meklemburgia). W Gdańsku w latach 1732–1735 był kaznodzieją w kościele św. Jakuba, od 1734 także w Domu Dobroczynności. Kaznodzieją w kościele św. Jakuba został wyłoniony w drugiej turze, która okazała się konieczna wobec sporu gdańskich ordynków o wybór pierwotnie wskazywanych Johanna Georga Junacka i Constantina Friedricha Hanscha ze Steblewa. W drugie turze konkurował z Beniaminem Schweickertem.
Nie sprawdził się na zajmowanych stanowiskach, w 1735, dzięki staraniom ojca, został diakonem w zarządzanym przez niego kościele NMP. Po śmierci ojca szukał protektora w osobie jego następcy, pastora Karla Joachima Sibetha, żeniąc się 31 VII 1738 z jego szwagierką, Johanną Friedriką z domu Oertling (1712 Gdańsk – 30 XI 1773 Gdańsk). Według współczesnych „popadł w melancholię” i w 1743 uznanym został za niezdolnego do pracy duszpasterskiej. W 1744 odesłany na emeryturę z wysoką pensją 1500 florenów rocznie. Bezskutecznie starł się o pracę nauczyciela teologii lub filozofii w gdańskim Gimnazjum Akademickim.
Ojciec Joachima Friedricha (20 VII 1739 Gdańsk – 1795 Gdańsk), absolwenta gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, prawnika, notariusza po studiach w Rostocku (1757) i w Kilonii ((Kiel, 1758) oraz Samuela Gottlieba (4 II 1742 Gdańsk – 23 XI 1825 Güttland (Koźliny)), w 1769 ucznia Gimnazjum Akademickiego, absolwenta studiów w Lipsku, Wittenberdze (od 1775) oraz Getyndze (od 1776), w 1780–1786 rektora szkoły mariackiej, po wyświęceniu w 1787 pastora w Sobieszewie, w 1791 w Trutnowych, od 1802 w Koźlinach i od 1817 superintendenta kościołów na Żuławach Gdańskich oraz szkół ewangelickich w okręgu gdańskim, od 1821 na emeryturze, autora rozprawy Versuch die erst Religionsbegriffe vorzutragen (1801), żonatego od 1787 z Henriettą Augustą Stoboy (6 X 1760 Orunia– 1830), z którą miał piątkę dzieci.
Bibliografia:
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, Ms. 145 (żona).
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zenon Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, nr 55.
Kościelak Sławomir, Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba, w: Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku, Toruń 2009, s. 195-196.
Löschin Matthias G., Die Familie Weickhmann und ihre Verdienste um Danzig, Danzig 1839, s. 16–18 (inna data urodzin Samuela Gottlieba: 1754).
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation an den evangelischen Kirchen in Westpreuszen angestellten Predigern, Königsberg 1834, s. 37 i 112.
Szarszewski Adam, Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku, Toruń 1999, s. 83, 249.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. V, 145.
