KOLEGIUM SZKOLNE
| < Poprzednie | Następne > |
KOLEGIUM SZKOLNE (Collegium Scholarchale), kolegialny urząd wyłoniony z Rady Miejskiej w 1600 roku, sprawujący nadzór administracyjny i organizacyjny nad oświatą miejską. Początkowo w składzie: najstarszy burmistrz jako dożywotni protoscholarcha i trzech rajców zwanych scholarchami, pełniących funkcję do końca kadencji ich przełożonego. Jeden z nich (Protobibliothecarius) nadzorował działanie Biblioteki Rady Miejskiej, najstarszy (Protooeconomus) – budynku i uczniów (alumnów) Gimnazjum Akademickiego, najmłodszy (Aedilis Gymnasii Curator) dbał o finanse.
W roku 1678, na mocy dekretu króla polskiego Jana III Sobieskiego, skład poszerzono o dwóch ławników i czterech przedstawicieli Trzeciego Ordynku (po jednym z każdego kwartału), wybieranych na dwuletnią kadencję, uczestniczących jednak tylko w obradach ogólnych.
Do kompetencji urzędu należało zatrudnianie w Gdańsku nauczycieli oraz sprawdzanie ich kwalifikacji zawodowych oraz moralnych (oprócz kadry Gimnazjum Akademickiego, która była wybierana bezpośrednio przez Radę Miejską), zabezpieczenie profesorom odpowiednich warunków bytowych (mieszkania i płace), rozsądzanie sporów między kadrą profesorską i ich skarg na studentów (niesubordynacja i arogancja wobec nauczycieli), a także dbałość o należyty poziom oświaty.
Po przejęciu Gdańska przez Prusy rozwiązane 17 IV 1793, w jego miejsce w 1799 powołano Kolegium Oświaty i Wyznań. Restytuowane na krótko w okresie I Wolnego Miasta Gdańska.
Bibliografia:
Hirsch Theodor, Geschichte des academischen Gymnasiums in Danzig ... Programm, wodurch die feierliche Einweihung des neuen Lehrgebäudes ..., Wedelsche Hofbuchdruckerei, Danzig 1837, s. 46.
