BRAMA KOTWICZNIKÓW
| < Poprzednie | Następne > |
BRAMA KOTWICZNIKÓW, lądowa, w południowo-wschodnim narożniku q murów obronnych Głównego Miasta Gdańska, zamykająca od południa pierwotną ul. Kotwiczników. Wzmiankowana w roku 1378. Jej zadaniem była ochrona drogi prowadzącej do stoczni na q Lastadii. Do końca XIV wieku stanowiła jedynie furtę w murze obronnym, w początku XV wieku wzmocnioną potężną kwadratową basztą, liczącą w rzucie około 10 × 10 m i o grubości murów do 2,5 m. Rozmiary baszty wskazują, że projektowano ją jako znacznie wyższą, czego nie zrealizowano. Zadaniem baszty była również ochrona południowo-wschodniego narożnika murów obronnych. Od 2. połowy XVI wieku do XIX wieku baszta pełniła funkcję więzienia (q Maternowie), w latach 40. XIX wieku strażnicy strażackiej i magazynu oleju do lamp ulicznych, od roku 1865 głównego aresztu policyjnego Głównego Miasta. Jako jedyna z bram lądowych Głównego Miasta nie miała przedbramia. W 1575 przebudowana przez Paula van den Dorne uzyskała nowożytne renesansowe formy, podwyższony znacznie dach w każdej z połaci zyskał lukarnę (okienko dachowe wystawione ponad połać dachu), wierzchołek dachu zwieńczono ozdobnym kominem. Bramę rozebrano w 1821, basztę rozbudowywano, kilkakrotnie zmieniała swoją funkcję (m.in. stała się siedzibą schroniska dla dziewcząt). W roku 1945 poważnie uszkodzona, pozostały z niej wyłącznie mury obwodowe dolnych kondygnacji. Zniszczeniu uległa także sąsiednia zabudowa wzdłuż wschodniej pierzei ul. Kotwiczników oraz późniejsze dobudówki z 2. połowy XIX wieku, dzięki czemu baszta odzyskała pierwotną formę. Odbudowana w latach 1968–1670 w formach z okresu XVI-wiecznej przebudowy. Obecnie siedziba Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
