BURMISTRZOWIE MIAST GDAŃSKICH. Główne Miasto. W latach 1342–1457 q Rada Miejska dzieliła się na zasiadającą i ogólną, a burmistrzów miała 4 (niekiedy mniej). Wybierano ich dożywotnio z grona rajców; 2 zasiadało w aktualnej radzie, pozostali w radzie ogólnej. Stosowano 2-letni cykl urzędowania: pierwszy burmistrz (Praeses) po roku ustępował z urzędu i przechodził po 2 latach z rady zasiadającej do radu ogólnej. Jego zastępca (Compan) przejmował funkcje pierwszego burmistrza, a na jego miejsce wchodził do rady zasiadającej burmistrz, który przed 2 laty pełnił funkcję pierwszego burmistrza i przez ostatnie 2 lata przynależał do rady ogólnej. W wyjątkowych okolicznościach model ten ulegał zmianom. Od roku 1458 (zlikwidowanie rady zasiadającej) do 1792 istniała tylko rada ogólna, złożona z 4 burmistrzów i 14 rajców (plus 5 ze Starego Miasta). W cyklu rocznym następowała zmiana: pierwszy burmistrz prowadził urząd prezydującego burmistrza, któremu podlegały m.in. sprawy zewnętrzne miasta, oraz pełnił funkcje administracyjno-sądowe. Drugi burmistrz pełnił urząd wiceprezydującego burmistrza, zastępując pierwszego w jego głównych funkcjach miejskich, oraz sprawował władzę cywilno-sądową na podległym sobie terenie. Trzeci burmistrz pełnił urząd prezydenta wojennego, sprawował nadzór nad wojskiem miejskim i przewodniczył Radzie Wojennej. Czwarty burmistrz pełnił urząd nadstrażnika (Oberwachherr) i z tej racji przewodniczył strażom miejskim. Strukturę administracyjną Głównego Miasta przedrozbiorowego zastosowano z pewnymi modyfikacjami w q I Wolnym Mieście Gdańsku (WMG; 1807–1813/1814) wraz z 4 burmistrzami z nieco zmienionymi kompetencjami.
Stare Miasto. W latach 1377–1454 istniał podobny model jak w Głównym Mieście z podziałem na 2 rady (zasiadającą i ogólną) z 4 burmistrzami, z rocznym cyklem zmiany urzędów i wyborów. Po likwidacji samodzielności Rady Starego Miasta (1454) miasto reprezentował wybierany corocznie rajca (q prezydent Starego Miasta), używający w latach 1644–1792 tytułu rzecznika rady (Wortführender Herr). Kwestia kompetencji burmistrza Starego Miasta nie jest dokładnie znana.
Młode Miasto. W latach 1387–1454/1455 istniały najprawdopodobniej 2 rady (zasiadająca i ogólna) z 2 burmistrzami urzędującymi i podobną organizacją wewnętrzną rad o zmniejszonym składzie. Kwestie wyboru burmistrzów, ich kadencji i kompetencji nie są bliżej znane.
Do 1945. Po zajęciu Gdańska przez państwo pruskie w wyniku I rozbioru Polski w roku 1793 jako organ władzy wykonawczej Zarządu Miasta (Magistratu) w miejsce urzędu burmistrza powołano urząd q prezydenta. Urząd burmistrza przywrócono w okresie I WMG, po powrocie Gdańska pod panowanie pruskie od roku 1814: władza wykonawcza przeszła w gestię Zarządu Miasta (Magistratu), kierowanego przez wybieranego przez Radę Miejską nadburmistrza, zatwierdzanego przez króla. W skład Zarządu Miasta wchodził m.in. burmistrz jako szef miejskiej administracji. System obowiązywał w Gdańsku do 30 IV 1921 (do powstania q II WMG, z prezydentem na czele q Senatu) i następnie w okresie II wojny światowej. Od 1 XI 1939 – 30 III 1945 nadburmistrzem Gdańska był q Georg Lippke, burmistrzem q Hermann Marzian. Po roku 1945 w Gdańsku nie było już urzędu burmistrza. JZ
Burmistrzowie Głównego, Starego i Młodego Miasta oraz I Wolnego Miasta Gdańska (1342–1813/1814)
Lata sprawowania urzędu
|
Imię i nazwisko
|
Miasto
|
1342–1350
|
Detlaf von der Osten
|
Główne Miasto
|
1342–1355
|
Heinrich Burmeister
|
Główne Miasto
|
1351–1373
|
q Hildebrand Münzer
|
Główne Miasto
|
1356–1359
|
Johann von Stein
|
Główne Miasto
|
1359–1371
|
Johann Walrabe
|
Główne Miasto
|
1361–1363
|
Casper Bock
|
Główne Miasto
|
1363–1390
|
Gottschalk Nase
|
Główne Miasto
|
1368–1381
|
Paul Zahn
|
Główne Miasto
|
1372–1386
|
Johann Walrabe
|
Główne Miasto
|
1374–1386
|
Nicolaus Gottesknecht
|
Główne Miasto
|
1377
|
Walter Olsleger
|
Stare Miasto
|
1377–1380
|
Claus Lange
|
Stare Miasto
|
1382–1383
|
Peter von Oppeln
|
Główne Miasto
|
1384–1397
|
Herman Kolberg
|
Główne Miasto
|
1391–1405
|
q Reinhold Hittfeld
|
Główne Miasto
|
1395–1398
|
Lubert Sack
|
Główne Miasto
|
1397–1404
|
Peter Fürstenau
|
Główne Miasto
|
1399–1404, 1406–1407
|
Matthias Stubbe
|
Stare Miasto
|
1399–1405
|
Matthias Lange
|
Stare Miasto
|
1400–1407, 1409, 1411
|
Siegfrid Koch
|
Młode Miasto
|
1402–1418
|
q Tiedemann Huxer
|
Główne Miasto
|
1405
|
Peter Schifhower
|
Stare Miasto
|
1405–1407, 1411–1414
|
Johann Zedeler
|
Młode Miasto
|
1405–1411
|
q Conrad Letzkau
|
Główne Miasto
|
1406
|
Johann Gödeke
|
Główne Miasto
|
1406, 1408
|
Herman Schröder
|
Młode Miasto
|
1407–1411
|
q Arnold Hecht
|
Główne Miasto
|
1407–1411
|
q Peter Vorrath
|
Główne Miasto
|
1408, 1410
|
Johann Lepil
|
Młode Miasto
|
1409
|
Friedrich Böttcher
|
Młode Miasto
|
1410
|
Johann Monch
|
Młode Miasto
|
1411–1413
|
q Albrecht Dodorf
|
Główne Miasto
|
1411–1416
|
q Herman Hittfeld
|
Główne Miasto
|
1412
|
Johann Wittenburg
|
Młode Miasto
|
1413, 1415–1430
|
q Gerard Beke
|
Główne Miasto
|
1413–1414
|
Friedrich Wittenburg
|
Młode Miasto
|
1414–1432
|
Johann Hamer
|
Główne Miasto
|
1415
|
Arnold Metzner
|
Młode Miasto
|
1415, 1417, 1418, 1420–1422
|
Peter Clettendorf
|
Młode Miasto
|
1415–1416
|
Stephan Plotzker
|
Główne Miasto
|
1416, 1417, 1419, 1420
|
Klaus Kiel
|
Młode Miasto
|
1416, 1418, 1419
|
Michael Kosker
|
Młode Miasto
|
1416–1435
|
q Nicolus Rogge
|
Główne Miasto
|
1418–1420
|
Johann Bloding
|
Stare Miasto
|
1419–1429
|
Johann Baisener
|
Główne Miasto
|
1419–1437
|
Peter Becker
|
Stare Miasto
|
1420–1436
|
Jordan Lovenstein
|
Stare Miasto
|
1421–1434, 1436, 1438–1440, 1443, 1444, 1446, 1447, 1450
|
Walter Schönau
|
Młode Miasto
|
1430–1433
|
Nicolaus Wilde
|
Stare Miasto
|
1430–1434
|
Klaus Witte
|
Stare Miasto
|
1430–1441
|
q Peter Holste(n)
|
Główne Miasto
|
1431–1432, 1445–1454
|
q Albrecht Huxer
|
Główne Miasto
|
1433–1443
|
q Heinrich Vorrath
|
Główne Miasto
|
1433–1446
|
q Lukas Mekelfeld
|
Główne Miasto
|
1434, 1437–1439, 1441, 1442, 1444, 1445, 1447, 1448
|
Paul Bener
|
Młode Miasto
|
1435, 1440, 1441
|
Peter Stoltzefuß
|
Stare Miasto
|
1435–1437
|
Heinrich Ewerd
|
Młode Miasto
|
1436–1449
|
Meinhard Cölner
|
Główne Miasto
|
1437–1448
|
Johann Jodeke
|
Stare Miasto
|
1438–1454
|
Nicolaus Friedland
|
Stare Miasto
|
1439–1448
|
Nicolaus Fischer
|
Stare Miasto
|
1442, 1443, 1445, 1446, 1448, 1449, 1451–1454
|
Augustin Glibitz
|
Młode Miasto
|
1442–1454
|
Baltazar Gute
|
Stare Miasto
|
1442–1456
|
q Martin Cremon
|
Główne Miasto
|
1447–1480
|
q Reinhold Niederhof
|
Główne Miasto
|
1449–1452
|
Johann Wagemann
|
Młode Miasto
|
1451–1454
|
Nicolaus Zankenczin
|
Stare Miasto
|
1452–1461
|
q Herman Stargard
|
Główne Miasto
|
1453
|
Nicolaus Stoltzefuss
|
Młode Miasto
|
1454
|
Nicoalus Heiland
|
Młode Miasto
|
1454
|
Martin Kandeler
|
Stare Miasto
|
1454–1461
|
q Wilhelm Jordan
|
Główne Miasto
|
1457–1461
|
q Jacob Falcke
|
Główne Miasto
|
1461–1475
|
Johann von Schouwen
|
Główne Miasto
|
1461–1478
|
q Johann Fere
|
Główne Miasto
|
1461–1468
|
q Johann von dem Walde
|
Główne Miasto
|
1470–1483
|
q Philip Bischof
|
Główne Miasto
|
1476–1482
|
q Johann Angermünde
|
Główne Miasto
|
1479–1501
|
q Johann Ferber
|
Główne Miasto
|
1483–1484
|
q Martin Bock
|
Główne Miasto
|
1484–1490
|
q Johann Schewecke
|
Główne Miasto
|
1484–1503
|
q Georg Bock
|
Główne Miasto
|
1489–1505
|
q Heinrich Falcke
|
Główne Miasto
|
1492–1501
|
q Heinrich Suchten
|
Główne Miasto
|
1502–1513
|
q Georg Mandt
|
Główne Miasto
|
1503–1512
|
q Johann Schewecke
|
Główne Miasto
|
1504–1513
|
q Matthias Zimmermann
|
Główne Miasto
|
1506–1507
|
q Anton Bokelmann
|
Główne Miasto
|
1510–1522
|
q Eberhard Ferber
|
Główne Miasto
|
1514–1524
|
q Georg Brandt
|
Główne Miasto
|
1514–1524
|
Heinrich Wise
|
Główne Miasto
|
1517–1535
|
q Philip Bischof
|
Główne Miasto
|
1522–1524, 1526–1529
|
q Matthias Lange
|
Główne Miasto
|
1525
|
q Kurt Suchten
|
Główne Miasto
|
1525
|
q Johann Wentland
|
Główne Miasto
|
1525
|
q Georg Zimmermann
|
Główne Miasto
|
1526–1533
|
q Eduard Niederhof
|
Główne Miasto
|
1526–1554
|
q Johann von Werden
|
Główne Miasto
|
1531–1547
|
q Georg Schewecke
|
Główne Miasto
|
1536–1538
|
q Peter Behme
|
Główne Miasto
|
1538–1548
|
q Bartholomäus Brandt
|
Główne Miasto
|
1540–1556
|
q Tiedeman Giese
|
Główne Miasto
|
1548–1577
|
q Johann Brandes
|
Główne Miasto
|
1550–1554
|
q Johann Stutte
|
Główne Miasto
|
1555–1588
|
q Constantin Ferber
|
Główne Miasto
|
1557–1578
|
q Johann Proite
|
Główne Miasto
|
1558–1576
|
q Georg Kleefeld
|
Główne Miasto
|
1577–1585
|
q Reinhold Mölner
|
Główne Miasto
|
1578–1591
|
q Georg Rosenberg
|
Główne Miasto
|
1581–1618
|
q Johann van der Linde
|
Główne Miasto
|
1586–1602
|
q Daniel Czirenberg (Zierenberg)
|
Główne Miasto
|
1589–1604
|
q Constantin Giese
|
Główne Miasto
|
1592–1611
|
q Gerhard Brandes
|
Główne Miasto
|
1603–1611
|
q Johann von der Beke
|
Główne Miasto
|
1605–1614
|
q Bartholomäus Schachmann
|
Główne Miasto
|
1612–1616
|
q Andreas Borckmann
|
Główne Miasto
|
1612–1625
|
q Johann Speimann
|
Główne Miasto
|
1615–1617
|
q Bartholomäus Brandt
|
Główne Miasto
|
1617–1629
|
q Arnold von Holten
|
Główne Miasto
|
1618–1636
|
q Eggert von Kempen
|
Główne Miasto
|
1619–1635
|
q Valentin von Bodeck
|
Główne Miasto
|
1626–1629
|
q Ernst Kerl
|
Główne Miasto
|
1630–1631
|
q Adrian von der Linde
|
Główne Miasto
|
1630–1642
|
q Johann Czirenberg
|
Główne Miasto
|
1632–1654
|
q Constantin Ferber
|
Główne Miasto
|
1636–1644
|
q Johann Rogge
|
Główne Miasto
|
1637–1639
|
q Johann Ernest Schrö(e)r
|
Główne Miasto
|
1640–1649
|
q Nicolaus Pahl
|
Główne Miasto
|
1643–1644
|
q Elert von Bobart
|
Główne Miasto
|
1645–1646
|
Daniel Falcke
|
Główne Miasto
|
1645–1682
|
q Adrian von der Linde
|
Główne Miasto
|
1647–1654
|
q Heinrich Freder
|
Główne Miasto
|
1650–1665
|
q Friedrich Ehler
|
Główne Miasto
|
1655–1663
|
q Nathanael Schmieden
|
Główne Miasto
|
1655–1676
|
q Goerg von Bömeln
|
Główne Miasto
|
1664–1676
|
q Nicolaus von Bodeck
|
Główne Miasto
|
1666–1685
|
q Gabriel Krumhausen
|
Główne Miasto
|
1677–1686
|
q Daniel Proite
|
Główne Miasto
|
1677–1701
|
q Christian Schröder
|
Główne Miasto
|
1683–1699
|
q Gabriel Schumann
|
Główne Miasto
|
1686–1704
|
q Constantin Ferber
|
Główne Miasto
|
1687–1691
|
q Constantin Pahl
|
Główne Miasto
|
1692–1706
|
q Johann Ernst Schmieden
|
Główne Miasto
|
1700–1707
|
q Constantin Freder
|
Główne Miasto
|
1702–1707
|
q Reinhold Wieder
|
Główne Miasto
|
1704–1722
|
q Andreas Borckmann
|
Główne Miasto
|
1707–1715
|
q Friedrich Gottlieb Engelcke
|
Główne Miasto
|
1708–1711
|
q Joachim Hoppe
|
Główne Miasto
|
1708–1740
|
q Gabriel Bömeln
|
Główne Miasto
|
1712–1721
|
q Johann Ernst von der Linde
|
Główne Miasto
|
1716–1719
|
q Karl Ernst Bauer
|
Główne Miasto
|
1720–1745
|
q Johann Gottfried von Diesseldorf
|
Główne Miasto
|
1722–1729
|
q Salomon Gabriel Schumann
|
Główne Miasto
|
1723–1734
|
q Gottfried Bentzmann
|
Główne Miasto
|
1730–1739
|
q Abraham Groddeck
|
Główne Miasto
|
1735–1757
|
q Johann Wahl
|
Główne Miasto
|
1740–1753
|
q Carl Gottlieb Ehler
|
Główne Miasto
|
1741–1745
|
q Joachim Jacob Schrader
|
Główne Miasto
|
1746–1748
|
q Johann Karl Schwartzwald
|
Główne Miasto
|
1746–1755
|
q Nathanael Gottfried Ferber
|
Główne Miasto
|
1750–1753
|
q Friedrich Reyger
|
Główne Miasto
|
1754–1760
|
q Michael Schmidt
|
Główne Miasto
|
1754–1762
|
q Christian Gabriel Schröder
|
Główne Miasto
|
1756–1761
|
q Johann Renner
|
Główne Miasto
|
1758–1774
|
q Karl Groddeck
|
Główne Miasto
|
1761–1792
|
q Eduard Friedrich Conradi
|
Główne Miasto
|
1762–1776
|
q Gottlieb Gabriel von Weickhmann
|
Główne Miasto
|
1763–1767
|
q Daniel Gralath I
|
Główne Miasto
|
1768–1775
|
q Heinrich Zernecke
|
Główne Miasto
|
1775–1779
|
q Samuel Wolff
|
Główne Miasto
|
1776–1777
|
q Gottfried Schwartz
|
Główne Miasto
|
1777–1792
|
q Johann Gottlieb Pegelau
|
Główne Miasto
|
1778–1792
|
q Johann Bentzmann
|
Główne Miasto
|
1780–1792
|
q Johann Gottfried Reyger
|
Główne Miasto
|
1807–1808
|
q Karl Friderich von Gralath
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
1807–1813/1814
|
q Karl Renner
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
1807–1813/1814
|
q Jacob Ernst Schumann
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
1807–1813/1814
|
q Daniel Andreas Zernecke
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
1808–1812
|
q Gottlieb Hufeland
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
1812–1813/1814
|
q Johann Wilhelm Wernsdorf
|
I Wolne Miasto Gdańsk
|
JZ
|
Nadburmistrzowie Gdańska w latach 1814–1920
19 II 1814 – 28 III 1850
|
q Joachim Heinrich Weickhmann
|
styczeń 1851 – 29 XII 1862
|
q Karl August Groddeck
|
6 I 1863 – 30 VI 1890
|
q Leopold von Winter
|
8 I 1891 – 21 I 1896
|
q Karl Adolf Baumbach
|
14 VIII 1896 – 30 XI 1902
|
q Clemens Gottlieb Delbrück
|
20 IV 1903 – 8 II 1910
|
q Heinrich Ehlers
|
12 VIII 1910 – 8 X 1918
|
q Heinrich Scholtz
|
19 II 1919 – 6 XII 1920
|
q Heinrich Friedrich Wilhelm Sahm
|
MrGl
|
Burmistrzowie Gdańska w latach 1814–1921
1814–1820
|
q Johann Wilhelm Wernsdorff
|
1820–1827
|
q Carl Gottlieb Döring
|
1827–1836
|
q Georg Alexander Lankau
|
1836–1842
|
q Friedrich Gotthold Siewert
|
1842–1846
|
q Carl Georg Adolph Jacobi
|
1847–1862
|
q Samuel Friedrich Schumann
|
1863–1875
|
q Johann Heinrich Lintz
|
1876–1877
|
q Carl Mackbach
|
1878–1894
|
q Albrecht Bruno Hagemann
|
1895–1910
|
q OttoTrampe
|
1910–1921
|
q Hugo Bail
|
MrGl
|