BRAMA KOTWICZNIKÓW
| < Poprzednie | Następne > |
BRAMA KOTWICZNIKÓW, lądowa, w płd.-wsch. narożniku q murów obronnych Głównego Miasta Gd., zamykająca od płd. pierwotną ul. Kotwiczników. Wzmiankowana 1378. Jej zadaniem była ochrona drogi prowadzącej do stoczni na q Lastadii. Do końca XIV w. stanowiła jedynie furtę w murze obronnym, w pocz. XV w. wzmocnioną potężną kwadratową basztą, liczącą w rzucie ok. 10 × 10 m i o grubości murów do 2,5 m. Rozmiary baszty wskazują, że projektowano ją jako znacznie wyższą, czego nie zrealizowano. Zadaniem baszty była również ochrona płd.-wsch. narożnika murów obronnych. Od 2. poł. XVI w. do XIX w. baszta pełniła funkcję więzienia (q Maternowie), w latach 40. XIX w. strażnicy strażackiej i magazynu oleju do lamp ulicznych, od 1865 gł. aresztu policyjnego Głównego Miasta. Jako jedyna z bram lądowych Głównego Miasta nie miała przedbramia. W 1575 przebudowana przez Paula van den Dorne uzyskała nowożytne renes. formy, podwyższony znacznie dach w każdej z połaci zyskał lukarnę (okienko dachowe wystawione ponad połać dachu), wierzchołek dachu zwieńczono ozdobnym kominem. Bramę rozebrano 1821, basztę rozbudowywano, kilkakrotnie zmieniała swoją funkcję (m.in. stała się siedzibą schroniska dla dziewcząt). W 1945 poważnie uszkodzona, pozostały z niej wyłącznie mury obwodowe dolnych kondygnacji. Zniszczeniu uległa także sąsiednia zabudowa wzdłuż wsch. pierzei ul. Kotwiczników oraz późniejsze dobudówki z 2. poł. XIX w., dzięki czemu baszta odzyskała pierwotną formę. Odbudowana 1968 –70 w formach z okresu XVI-wiecznej przebudowy. Obecnie siedziba Pomorskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
