GRONTKOWSKA-WYSOCZAŃSKA MARIA, nauczycielka
MARIA ZOFIA GRONTKOWSKA-WYSOCZAŃSKA (ur. 18 IX 1929 Lida, obecnie Białoruś), nauczycielka. Córka Stanisława Malickiego (ur. 1892 Kazanów), kapitana piechoty, porucznika 77. pułku Strzelców Kowieńskich, jeńca obozu w Starobielsku, zamordowanego w 1940 w Charkowie, i pochodzącej z rodziny ziemiańskiej Janiny z domu Dybaczewskiej (1900 Mińsk – 1978 Gdańsk, pochowana w Sopocie), nauczycielki, kierowniczki szkoły, Sybiraczki. Siostry bliźniaczki zmarły zaraz po urodzeniu.
Przed II wojną światową uczyła się szkole powszechnej w Szczuczynie Nowogródzkim, gdzie stacjonował jej ojciec przed wyruszeniem w 1939 na front. W nocy 14 IV 1940 została wywieziona z matką do kołchozu w północnym Kazachstanie. W latach 1940–1946 uczyła się w siedmioklasowej szkole rosyjskiej, którą ukończyła, mimo, że tak jak inne dzieci osób zesłanych miała obowiązek pracy. W 1946 wróciła z matką i babcią do Polski, zamieszkała we wsi Siecie w powiecie słupskim, gdzie matka przez osiem lat była kierowniczką szkoły (prowadzącej klasy od I do VII oraz kursy zawodowe dla młodzieży przerośniętej i analfabetów). Po ukończeniu wydziału przyrodniczego w Państwowym Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącym im. Bolesława Krzywoustego w Słupsku zdała egzamin dojrzałości przed komisją powołaną przez Kuratora okręgu szczecińskiego 25 VI 1949. W latach 1949–1950 pracowała jako nauczycielka w szkole podstawowej w Sieciach.
W 1950 rozpoczęła studia wyższe pierwszego stopnia w Państwowej Wyższej Szkole Pedagogicznej w Łodzi, kontynuowała je w latach 1950–1953 na Wydziale Geograficzno-Biologicznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Gdańsku. 26 VI 1953 uzyskała kwalifikacje do nauczania w szkołach ogólnokształcących stopnia licealnego. W latach 1959–1965 studiowała na Wydziale Biologii i Nauk o Ziemi Uniwersytetu Łódzkiego, magister biologii ze specjalnością w zakresie zoologii. W trakcie pracy zawodowej, w latach 1974–1975 odbyła roczny kurs przedmiotowo-metodyczny dla nauczycieli biologii w Nowym Sączu, a także studiowała wieczorowo rusycystykę. 26 VI 1984, decyzją Międzywojewódzkiej Komisji Klasyfikacyjnej przy Instytucie Kształcenia Nauczycieli ODN w Gdańsku, uzyskała drugi stopień specjalizacji zawodowej w zakresie biologii. Po ukończeniu studiów, z nakazu pracy, od 1953 do 1960 była nauczycielką w Państwowym Liceum Pedagogicznym w Bartoszycach, jednocześnie pracowała w liceum ogólnokształcącym, internacie i Domu Harcerza (łącznie na dwa i pół etatu).
W Gdańsku od 1960, od 1961 do 1963 pracowała w Szkole Podstawowej nr 56 w Gdańsku-Oruni. Od 1963 do 1969 była nauczycielką biologii, chemii, fizyki i wychowania fizycznego w Szkole Podstawowej nr 74 w Gdańsku-Przymorzu, przy Studium Nauczycielskim. Od 1969 do emerytury w 1985 była nauczycielką w V Liceum Ogólnokształcącym, równocześnie w IV LO dla pracujących. Po przejściu na emeryturę kontynuowała pracę w V LO na pół etatu. Prowadziła lekcje otwarte dla nauczycieli biologii, była kierowniczką studenckich praktyk pedagogicznych. W latach 1975–1978, w okresie wakacyjnym, pełniła funkcję komendantki wakacyjnych hufców pracy OHP, organizowała porządkowanie terenów zielonych w różnych dzielnicach Gdańska od Oliwy poprzez Wrzeszcz po Przeróbkę i Orunię, zainicjowała i koordynowała wieloletnią opiekę nad ludźmi starszymi, organizowała Konkurs Wiedzy o Morzu, prowadziła szkolne koło Ligi Ochrony Przyrody.
Autorka wspomnienia o matce, opublikowanych w pracy Pisane miłością. Losy wdów katyńskich (1999), wydanej z inicjatywy Stowarzyszenia „Rodzina Katyńska” w Gdyni. Odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi, Krzyżem Kawalerskim Odrodzenia Polski, otrzymała Brązową Odznaka OHP, Odznakę Olimpiady Biologicznej, w 1987 – za wieloletnią pracą społeczną na rzecz Gdańska – uhonorowana wyróżnieniem przez Miejską Radę Narodową z okazji 40-lecia PRL.
Od 1960 żona Edwarda Grontkowskiego (1 IV 1922 – 2 V 1979), inżyniera elektryka, nauczyciela Technikum Mechaniczno-Elektrycznego, jednego z pierwszych absolwentów V LO po wojnie. W latach 1987–1989 była żoną kapitana żeglugi wielkiej Janusza Wysoczańskiego (21 I 1922 – 10 IV 1989), ojca m.in. rzeźbiarza Jana Weryhy-Wysoczańskiego (tam więcej o tej rodzinie). Matka absolwentów V LO: Alicji (ur. 1962), architektki, inspektorki w Wydziale Urbanistyki i Architektury w Gdańsku i Stanisława (ur. 1964), prowadzącego działalność gospodarczą.
