WEICKHMANN CARL FRIEDRICH, kaznodzieja kościoła św. Jakuba
| < Poprzednie | Następne > |
CARL FRIEDRICH WEICKHMANN (24 I 1704 Zerbst (Saksonia-Anhalt, Niemcy) – 22 III 1765 Gdańsk), kaznodzieja kościoła św. Jakuba na Starym Mieście. Syn pastora kościoła Najświętszej Marii Panny (NMP) Joachima Weickhmanna i Anny Elisabethy z domu Böckmann, brat m.in. burmistrza Gottlieba Gabriela, profesora Joachima Samuela, lekarza Johanna Leonharda.
Edukację początkową i średnią odebrał w domu, jako jedyny z braci nie został zapisany do gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Od 1727 studiował w Rostocku, gdzie uzyskał tytuł magistra, w 1730 był kaznodzieją dworskim w Schwerinie (Meklemburgia). W Gdańsku w latach 1732–1735 był kaznodzieją w kościele św. Jakuba, od 1734 do 1744 także w Domu Dobroczynności. Na stanowisko w kościele św. Jakuba został wyłoniony w drugiej turze, która okazała się konieczna wobec sporu gdańskich ordynków o wybór pierwotnie wskazywanych Johanna Georga Junacka i Constantina Friedricha Hanscha ze Steblewa. W drugie turze konkurował z Beniaminem Schweickertem.
Nie sprawdził się na zajmowanych stanowiskach, w 1735, dzięki staraniom ojca, został diakonem w zarządzanym przez niego kościele NMP, utrzymując stanowisko w Domu Dobroczynności. Po śmierci ojca (któremu wraz z braćmi poświęcił wiersz żałobny, dołączony do drukowanego kazania, wygłoszonego na ojcowskim pogrzebie przez drugiego pastora kościoła NMP Daniela Gradiusa) szukał protektora w osobie jego następcy, pastora Karla Joachima Sibetha, żeniąc się 31 VII 1738 z jego szwagierką, Johanną Friedriką z domu Oertling (1712 Gdańsk – 30 XI 1773 Gdańsk). Według współczesnych „popadł w melancholię” (określano tak wszelkie choroby psychiczne) i w 1743 uznanym został za niezdolnego do pracy duszpasterskiej. 28 IX 1744 odesłany na emeryturę z wysoką pensją 1500 florenów rocznie. W 1747 bezskutecznie starał się o pracę nauczyciela teologii lub filozofii w gdańskim Gimnazjum Akademickim.
Ojciec Joachima Friedricha (20 VII 1739 Gdańsk – 1795 Gdańsk), 11 IV 1753 zapisanego do przedostatniej klasy (secundy) gdańskiego Gimnazjum Akademickiego, w latach 1757–1761 studenta prawa w Rostocku i w Kilonii, dzięki m.in. stypendium fundacji Johanna Gotffrieda Diesseldorfa, prawnika i notariusza, Johanna Jakoba (ur. 24 VII 1741), zmarłego w młodzieńczym wieku pomocnika kupieckiego, oraz Samuela Gottlieba, m.in. pastora w kościele w Sobieszewie.
Bibliografia:
Polska Akademia Nauk Biblioteka Gdańska, Ms. 145 (żona).
Księga wpisów uczniów Gimnazjum Gdańskiego 1580–1814, opr. Zenon Nowak i Przemysław Szafran, Warszawa–Poznań 1974, s. 340.
Kościelak Sławomir, Kaznodzieje ewangeliccy w kościele św. Jakuba, w: Szpital i kościół św. Jakuba. 600 lat fundacji gildii szyprów w Gdańsku, Toruń 2009, s. 195-196.
Löschin Matthias G., Die Familie Weickhmann und ihre Verdienste um Danzig, Danzig 1839, s. 16–18 (inna data urodzin Samuela Gottlieba: 1754).
Rhesa Ludwig, Kurzgefaßte Nachrichten von allen seit der Reformation...,, Königsberg 1834, s. 37, 75 i 112.
Rühle Siegfried, Die Stipendiaten des Diesseldorfichen Stipendiums, „Danziger Familiengeschichtliche Beiträge“ Bd. 1, Danzig 1929, s. 67.
Szarszewski Adam, Szpital i kościół św. Jakuba w Gdańsku, Toruń 1999, s. 83, 249.
Weichbrodt Dorothea, Patrizier, Bürger, Einwohner der Freien und Hansestadt Danzig in Stamm- und Namentafeln vom 14.-18. Jahrhundert, Klausdorf/Schwentine 1986-1992, Bd. V, 145.
