KOŚCIÓŁ MATKI BOŻEJ SALETYŃSKIEJ
| < Poprzednie | Następne > |
KOŚCIÓŁ MATKI BOSKIEJ SALETYŃSKIEJ, Sobieszewo, ul. Piesza 1. Kościół rzym.-kat. o nieznanym wezwaniu mógł tu istnieć już prawdopodobnie w XVI w., przejęty następnie przez luteran. Od 1590 wymienia się luter. kaznodziejów, którzy posługiwali tu w pojedynkę. Zbór luter. pocz. skromnych rozmiarów, w XVII w. kilkakrotnie był przebudowywany. Była to budo- wla o konstrukcji szachulcowej, sześcioosiowa, na rzucie prostokąta, kryta dachem dwuspadowym, tzw. karpiówką. W 1683–87, za czasów kaznodziei Petera Rechoviusa, kośc. przebudowano w stylu barok., dodając mu wieżę. W 1745 wzniesiono od płd. kaplicę, a w nawie gł. pojawił się nowy ołtarz (1741) oraz ambona (1771). Po uszkodzeniach spowodowanych kataklizmami (huragan 1818, powódź 1840) zbór poddano dwukrotnie renowacji (1823 i 1845). Ewangelicka parafia na tzw. Mierzei (Nehrung) do 1793 podlegała gd. luter. ministerium, nast. funkcjonowała w ramach osobnej superintendentury (o takiej samej nazwie: Nehrung (Żuławy)). W sąsiedztwie kośc. znajdował się cment., a na nim zabytkowe nagrobki, pochodzące z XVIII w., dwa ob. zachowane. Podczas walk w 1945 zbór częściowo rozebrano (materiał zużyto na budowę schronów dla Wehrmachtu), częściowo uległ zniszczeniu na skutek ostrzału artyleryjskiego (wieża, kruchta, dachy, chór, galerie, okna i drzwi). Gmina ewang. działała do 1946, tj. do wysiedlenia ludności niem. z terenu gminy q Świbno. Kościół w lipcu 1946 oddano do dyspozycji zgromadzeniu zakonnemu q saletynów, w styczniu 1947 erygowano tu kierowaną przez zakonników parafię rzym.-kat. pod ww. wezwaniem, obejmującą nie tylko całą q Wyspę Sobieszewską, ale także wsie Żuław Gd.: Trzcinowo, Wiślinkę, Bogatkę i Pleniewo. W 1946–47 świątynia została częściowo wyremontowana i odbudowana. Zrezygnowano jedynie z odbudowania wieży, którą zastąpiła mała czworoboczna drewniana sygnaturka z krzyżem pośrodku dachu. Kościół konsekrowano w październiku 1947, w setną rocznicę objawień w La Salette. W 1948 ustanowiono kaplicę filialną w Świbnie pw. św. Wojciecha. Pełne unormowanie prawa własności do kościelnego gruntu nastąpiło w czerwcu 1971. W 1961 sprowadzono i umieszczono we wnętrzu świątyni figurę Matki Boskiej Płaczącej (czyli Saletyńskiej – najstarsza w Polsce, wykonana 1926, do Gd. przywieziona z klasztoru macierzystego w Kr.), rychło otoczoną kultem. W 1981, po wydzieleniu osobnej parafii w Świbnie, przy kościele sobieszewskim pozostała tylko zach. część wyspy oraz tereny na Żuławach. 22 II 1986 doszło do pożaru, w wyniku którego poewang. kośc. uległ całkowitej zagładzie, udało się zeń wynieść niektóre elementy wyposażenia, w tym ww. figurę Matki Boskiej Płaczącej. Ocalała natomiast plebania (osobno stojąca na płn. zach. od starego kośc.), na której dziedzińcu przez pół roku odbywały się msze. Kaplicę zastępczą udostępniono już w sierpniu 1986. Od 1988 do 1995 wzniesiono od podstaw, wg projektu architektów Leopolda i Antoniego Tarasz- kiewiczów, nową świątynię, od strony wsch. (prezbiterium i zakrystii) łączącą się z plebanią. Kaplica zastępcza została wówczas zaadaptowana na Dom Pielgrzyma (p.n. Dom Maksymina i Melanii). W 1997 abp q Tadeusz Gocłowski poświęcił kaplicę Matki Boskiej Płaczącej w nawie bocznej nowego kośc., w 2003 ustanowił tu archidiecezjalne Sanktuarium Matki Boskiej Saletyńskiej, a w 2007, w asyście kilku innych biskupów, dokonał uroczystej koronacji figury. Kościół obecny na planie prostokąta, murowany, z nawami bocznymi. Nad wejściem wieżyczka nawiązująca kształtem do tej zniszczonej w 1945. Prezbiterium ozdobione jedynie prostym drewnianym krzyżem; z prawej strony, w południowej nawie kaplica Matki Boskiej Płaczącej, w nawie przeciwległej kaplica Miłosierdzia Bożego ze stałą adoracją Najświętszego Sakramentu. Przy parafii, w dalszym ciągu kierowanej przez saletynów, działają liczne organizacje i stowarzyszenia katolickie. Na jej terenie funkcjonują też inne zgromadzenia zakonne, w tym od 1946 q franciszkanki służebnice krzyża oraz od 1991 q pallotynki.
Tabela: Pastorzy kościoła Matki Boskiej Saletyńskiej
Tabela: Proboszczowie kościoła Matki Boskiej Saletyńskiej
