MIX, wytwórnia marcepanów i czekoladek
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File:Mix_wytwórnia_marcepanów_i_czekoladek.jpg|thumb|Siedziba wytwórni marcepanów i czekoladek Mix przy Jopengasse 61 (ul. Piwna), 1878, fot. [[ROGORSCH RUDOLF AUGUST| Rudolf Theodor Rogorsch]]]] | [[File:Mix_wytwórnia_marcepanów_i_czekoladek.jpg|thumb|Siedziba wytwórni marcepanów i czekoladek Mix przy Jopengasse 61 (ul. Piwna), 1878, fot. [[ROGORSCH RUDOLF AUGUST| Rudolf Theodor Rogorsch]]]] | ||
| − | [[File:MIX_wytwórnia_marcepanów_i_czekoladek.jpg|thumb|Siedziba wytwórni czekoladek G. Mix przy Langer Markt 4 (Długi Targ), przed 1930]] | + | [[File:MIX_wytwórnia_marcepanów_i_czekoladek.jpg|thumb|Siedziba wytwórni czekoladek G. Mix przy Langer Markt 4 i 5 (Długi Targ), przed 1930]] |
[[File:3_Mix_wytwórnia_marcepanów.jpg|thumb|Siedziba wytwórni czekoladek G. Mix (z białym szyldem po prawej) przy Langer Markt 4 (Długi Targ), około 1935]] | [[File:3_Mix_wytwórnia_marcepanów.jpg|thumb|Siedziba wytwórni czekoladek G. Mix (z białym szyldem po prawej) przy Langer Markt 4 (Długi Targ), około 1935]] | ||
[[File:4_Mix_wytwórnia_czekolady.jpg|thumb|Kamienica przy skrzyżowaniu Heilige-Geist-Gasse 7 (ul. Św. Ducha, od 2006 w zabudowie Hotelu Wolne Miasto) i zanikłej po 1945 Kleine Scharmachergasse, wybudowana w 1905 według projektu Ernsta Augusta Schade, na parterze filia cukierni Friedricha Georga Mixa i księgarnia wydawnictw ewangelickich Hansa Schnippela, na każdym piętrze dwupokojowe mieszkanie czynszowe]] | [[File:4_Mix_wytwórnia_czekolady.jpg|thumb|Kamienica przy skrzyżowaniu Heilige-Geist-Gasse 7 (ul. Św. Ducha, od 2006 w zabudowie Hotelu Wolne Miasto) i zanikłej po 1945 Kleine Scharmachergasse, wybudowana w 1905 według projektu Ernsta Augusta Schade, na parterze filia cukierni Friedricha Georga Mixa i księgarnia wydawnictw ewangelickich Hansa Schnippela, na każdym piętrze dwupokojowe mieszkanie czynszowe]] | ||
Wersja z 15:24, 26 lut 2022
MIX, wytwórnia marcepanów i czekoladek Georg Mix Schokoladen-, Konfitüren- und Marzipanfabrik. Powstała w 1871 przy Jopengasse 61 (ul. Piwna), w latach 1880–1945 działała przy Langer Markt 4 (Długi Targ). Została założona przez cukiernika Friedricha Georga Mixa (11 XI 1841 Gdańsk – 20 VIII 1910 Gdańsk), wnuka Christopha Mixa (grudzień 1765 – 11 V 1836 Gdańsk), w 1817 roku konwojenta poczty pruskiej, i Elisabeth Barbary Goll (1780 – 2 IX 1845 Gdańsk), która jako wdowa w latach 1836–1844 prowadziła jadłodajnię przy Hundegasse 311 (ul. Ogarna 88). W 1817 małżonkowie mieszkali przy Berholdsche Gasse 439 (ul. Mieszczańska 2, róg Długiego Targu 14), w 1836 przy Hundegasse 314 (ul. Ogarna 91). Z ich dzieci pełnoletniości dożyła córka Wilhelmina (1824 Gdańsk – 30 VII 1891 Gdańsk), od 1851 żona Carla Heinricha Weykopfa, oraz synowie, krawcy: Johann Wilhelm (przed 1810 – przed 1864) i Christoph Heinrich (10 V 1811 Gdańsk – 24 V 1896 Gdańsk), żonaty od 19 VII 1840 z Julianną Henriettą Igel (1813 – przed 1874), w 1845 zamieszkały przy Hundegasse 311 (ul. Ogarna 88), po 1853 w kamienicy czynszowej przy Melzergasse 16 (ul. Słodowników), ojciec założyciela firmy Friedricha Georga, Franza Alberta budowniczego instrumentów strunowych i Paula Maximiliana (ur. 8 X 1847), zmarłego w dzieciństwie.
W 1871 Friedrich Georg Mix nabył od Hermanna Roberta Hintza jego zakład produkcji i sprzedaży cukierków oraz wyrobów czekoladowych (z maszynami i wyposażeniem) przy Jopengasse 61 (ul. Piwna). Początkowo kontynuował tu działalność poprzednika pod nazwą „Hermann Robert Hintz Nachfolger” (następca), w 1880 przeniósł zakład na Langer Markt 4 (Długi Targ), do kamienicy nabytej od wnuka Gottlieba Wilhelma Skerlego. Dążył do rozbudowy dobrze prosperującego zakładu, w 1890 nabył od Johann Leopold von Grass kamienicę przy Langer Markt 6, ale w 1902 odsprzedał ją Friedrichowi Wilhelmowi Pennerowi i w 1907 przejął od mieszkającej w Berlinie wdowy po gdańskim maklerze Carlu Richardzie Heinem (1836–1898) kamienicę pod nr 5. Po przebudowie jej wnętrz parterowych połączył ze sklepem działającym już na parterze posesji nr 4. Obie kamienice pozostawały w rękach jego potomków i spadkobierców do 1945. W latach 1896–1898 wybudował także czynszową kamienicę (według projektu Ernst August Schade) przy Holzmarkt 14/15. Między innymi mieściło się w niej atelier firmy fotograficznej Alberta Georga Emila Gottheila.
Receptura bardzo popularnych w Gdańsku marcepanów była tajemnicą firmy, posiadającej od 1905 także sklepy przy Heilige-Geist-Gasse 7 (ul. św. Ducha) oraz we Wrzeszczu przy Hauptstraße 16 (al. Grunwaldzka). W 1907 zatrudniała siedmiu pracowników, następnie – przy zwiększonym zbycie – ich liczbę podwojono. W 1928 oprócz kilku sklepów firmowych w Gdańsku istniały też sklepy w Oliwie przy Schlossgarten (ul. Opata Jacka Rybińskiego) i w domu kuracyjnym w Sopocie (Kurhaus). W sklepach tych podawano klientom gorącą czekoladę.
Friedrich Georg Mix żonaty był z Mathildą Augustą (wdową po Antonie Johannie Christianie Fuchsie), z którą miał syna i spadkobiercę Georga Ernsta (1 III 1878 Gdańsk – 27 XI 1923 Sopot), w 1899 absolwenta Gimnazjum Miejskiego, w okresie 1914–1921 skarbnika gdańskiej gminy wolnoreligijnej. Po śmierci w 1923 Georga Ernsta Mixa firmą do 1930 kierowała jego siostra przyrodnia (córka Mathildy Augusty Fuchs z jej pierwszego małżeństwa) Marta Elvira Kawalki (13 XII 1861 Gdańsk – 17 VII 1939 Gdańsk). W 1930 kolejnym właścicielem został syn Marty Elviry i Felixa Alberta Kawalaki, Paul Georg Kawalki (19 IX 1891 Gdańsk – po 1945).
