KOLEGIUM SZKOLNE
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| + | [[File: Kolegium_Szkolne.jpg |thumb| Lista członków Kolegium Szkolnego z 1760, drukowana w [[DAS ITZT-LEBENDE DANTZIG…, spis urzędników| „Das Itzt-Lebende Dantzig…”]]]] | ||
'''KOLEGIUM SZKOLNE''' (Collegium Scholarchale), kolegialny urząd wyłoniony z [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] w 1600, sprawujący nadzór administracyjny i organizacyjny nad oświatą miejską. Początkowo w składzie: najstarszy burmistrz jako dożywotni [[PROTOSCHOLARCHA | protoscholarcha]] i trzech rajców zwanych scholarchami, pełniących funkcję do końca kadencji ich przełożonego. Jeden z nich (Protobibliothecarius) nadzorował działanie [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej]], najstarszy (Protooeconomus) – budynku i uczniów (alumnów) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], najmłodszy (Aedilis Gymnasii Curator) dbał o finanse.<br/><br/> | '''KOLEGIUM SZKOLNE''' (Collegium Scholarchale), kolegialny urząd wyłoniony z [[RADA MIEJSKA | Rady Miejskiej]] w 1600, sprawujący nadzór administracyjny i organizacyjny nad oświatą miejską. Początkowo w składzie: najstarszy burmistrz jako dożywotni [[PROTOSCHOLARCHA | protoscholarcha]] i trzech rajców zwanych scholarchami, pełniących funkcję do końca kadencji ich przełożonego. Jeden z nich (Protobibliothecarius) nadzorował działanie [[BIBLIOTEKA RADY MIEJSKIEJ GDAŃSKA | Biblioteki Rady Miejskiej]], najstarszy (Protooeconomus) – budynku i uczniów (alumnów) [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickiego]], najmłodszy (Aedilis Gymnasii Curator) dbał o finanse.<br/><br/> | ||
W 1678, na mocy dekretu króla polskiego Jana III Sobieskiego, skład poszerzono o dwóch ławników i czterech przedstawicieli [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] (po jednym z każdego [[KWARTAŁY | kwartału]]), wybieranych na dwuletnią kadencję, uczestniczących jednak tylko w obradach ogólnych. <br/><br/> | W 1678, na mocy dekretu króla polskiego Jana III Sobieskiego, skład poszerzono o dwóch ławników i czterech przedstawicieli [[TRZECI ORDYNEK | Trzeciego Ordynku]] (po jednym z każdego [[KWARTAŁY | kwartału]]), wybieranych na dwuletnią kadencję, uczestniczących jednak tylko w obradach ogólnych. <br/><br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 16:57, 1 wrz 2024
KOLEGIUM SZKOLNE (Collegium Scholarchale), kolegialny urząd wyłoniony z Rady Miejskiej w 1600, sprawujący nadzór administracyjny i organizacyjny nad oświatą miejską. Początkowo w składzie: najstarszy burmistrz jako dożywotni protoscholarcha i trzech rajców zwanych scholarchami, pełniących funkcję do końca kadencji ich przełożonego. Jeden z nich (Protobibliothecarius) nadzorował działanie Biblioteki Rady Miejskiej, najstarszy (Protooeconomus) – budynku i uczniów (alumnów) Gimnazjum Akademickiego, najmłodszy (Aedilis Gymnasii Curator) dbał o finanse.
W 1678, na mocy dekretu króla polskiego Jana III Sobieskiego, skład poszerzono o dwóch ławników i czterech przedstawicieli Trzeciego Ordynku (po jednym z każdego kwartału), wybieranych na dwuletnią kadencję, uczestniczących jednak tylko w obradach ogólnych.
Do kompetencji urzędu należało zatrudnianie w Gdańsku nauczycieli oraz sprawdzanie ich kwalifikacji zawodowych oraz moralnych (oprócz kadry Gimnazjum Akademickiego, która była wybierana bezpośrednio przez Radę Miejską), zabezpieczenie profesorom odpowiednich warunków bytowych (mieszkania i płace), rozsądzanie sporów między kadrą profesorską i ich skarg na studentów (niesubordynacja i arogancja wobec nauczycieli), a także dbałość o należyty poziom oświaty.
Po przejęciu Gdańska przez Prusy rozwiązane 17 IV 1793, w jego miejsce w 1799 powołano Kolegium Oświaty i Wyznań. Restytuowane na krótko w okresie I Wolnego Miasta Gdańska.
Bibliografia:
Hirsch Theodor, Geschichte des academischen Gymnasiums in Danzig ... Programm, wodurch die feierliche Einweihung des neuen Lehrgebäudes ..., Wedelsche Hofbuchdruckerei, Danzig 1837, s. 46.
