MEISLER FRANK, rzeźbiarz

Wersja z 20:09, 8 cze 2024

Frank Meisler podczas pobytu w Gdańsku, marzec 2009

Tablica pamiątkowa Franka Meislera

FRANK MEISLER (30 XII 1925 Sopot – 24 III 2018 Tel-Awiw), rzeźbiarz. Syn Michała (ur. 1896 Łódź), po studiach medycznych na Uniwersytecie Warszawski (ukończył sześć semestrów) wraz z bratem od 1920 prowadzącego w Gdańsku firmę transportową, oraz Mety (ur. 1902), córki Franza Bossa, gdańskiego przedsiębiorcy, w latach 1925–1928 członka Rady Reprezentantów z ramienia liberałów we władzach Gdańskiej Gminy Synagogalnej, prowadzącego też w Sopocie znany kabaret „Kakadu”. Oboje rodzice, po pobycie w warszawskim getcie, zginęli w Auschwitz.

Uczył się w szkole senackiej, od 1936 uczeń Gimnazjum Polskiego, języka polskiego uczył się na korepetycjach w czasie wakacji. 25 VIII 1939 wyjechał z Gdańska ostatnim transportem żydowskich dzieci (tzw. Kindertransporty) pod opieką Kurta Caspara Itziga. Grupa ta wyjechała z Gdańska autobusem za Odrę, stamtąd koleją do Berlina i przez Hoek van Holland (dzielnica portowa w Rotterdamie) promem dotarł do Hartwich. Końcowym etapem była podróż pociągiem do Londynu, w którym zamieszkał u ciotki (siostry matki). Ukończył szkołę średnią, w 1943 jako ochotnik wstąpił do Polskich Sił Zbrojnych, do służb meteorologicznych. Po wojnie, korzystając ze stypendium emigracyjnego rządu polskiego, do 1952 studiował architekturę w Manchesterze.

Od 1956 w Izraelu, pracował początkowo jako architekt przy rozbudowie Tel-Awiwu, od lat 60. XX wieku poświęcił się twórczości rzeźbiarskiej. Tworzył początkowo w drewnie, od lat 70. w metalu. Był m.in. projektantem wnętrz synagog w Mannheim i na Górze Pokłonnej w Moskwie, autorem pomnika w Jantarnym (obwod królewiecki), upamiętniającym zagładę żydowskich kobiet w styczniu 1945, rzeźb w przestrzeni miejskiej także w Jerozolimie, Los Angeles, Miami, Santo Domingo, Mannheim, Berlinie, Soczi, Kijowie. Jego mniejsze rzeźby, w limitowanych edycjach, były zamawiane przez władze różnych państw jako prezenty z okazji uroczystości państwowych.

Autor cyklu pomników upamiętniających wyjazdy z Gdańska dzieci żydowskich tuż przed wybuchem II wojny światowej (Kindertransportów). Pomniki odsłonięto: w 2006 w Londynie („Children of the Kindertransport” / „Dzieci Kindertransportu”), za który otrzymał nagrodę „Freedom of the City of London”; w 2008 w Berlinie („Züge in das Leben — Züge in den Tod” / „Pociągi do życia — pociągi do śmierci”), w 2009 w Gdańsku ( „Kindertransport — odjazd”); w 2011 w Hoek van Holland („Kindertransport — Channel Crossing to Life” / „Kindertransport — Kanał prowadzący do życia”); w 2015 w Hamburgu („Kindertransport — Der letzte Abschied” /„Kindertransport — ostatnie pożegnanie”). Autor wspomnień „On the Vistula Facing East”, wydanych także w polskim tłumaczeniu „Zaułkami pamięci. Gdańsk-Londyn-Jaffa” (Gdańsk 2014).

Wyróżniony w 1999 przez Czeską Akademię Sztuki Złotym Medalem Franza Kafki, w 2002 otrzymał tytułu honorowego akademika Rosyjskiej i Ukraińskiej Akademii Sztuki, w 2012 niemiecki Order Zasługi I Klasy, w 2014 Miasto Gdańsk przyznało mu tytuł honorowego ambasadora miasta w Izraelu. Ojciec córek Michal Meisler Yehuda i Marit Meisler Barr. Mieszkał w Starej Jafie, dzielnicy Tel-Awiwu. Pochowany został na cmentarzu w kibucu Giwat Brenner.

8 VII 2018 w Gdańsku, na elewacji domu w którym mieszkał przy ul. Długiej 81 (od strony ul. Tkackiej), odsłonięto poświęconą mu tablicę pamiątkową. BŚ