KRASSOWSKI JANUSZ, scenograf Teatru Wybrzeże

Wersja z 18:40, 28 lut 2024

JANUSZ ADAM KRASSOWSKI (18 I 1929 Warszawa – 5 V 1969 Warszawa), scenograf, grafik, reżyser. Syn Adama i Aurelii z Kowalskich (zm. 9 III 1978 Warszawa). Nauki pobierał na tajnych kompletach w czasie okupacji, w 1944 przeszedł przez obóz dla Polaków zdolnych do noszenia broni, zorganizowany przez Niemców w Zakroczymiu po upadku powstania warszawskiego.

Po ukończeniu Liceum Sztuk Plastycznych w Warszawie, w latach 1950–1955 studiował na Wydziale Scenografii Akademii Sztuk Pięknych (ASP) w Warszawie pod kierunkiem prof. Władysława Daszewskiego. W trakcie studiów projektował dekoracje i kostiumy do przedstawień dyplomowych warszawskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej (np. Wiśniowego sadu Antoniego Czechowa w reżyserii Marii Wiercińskiej, 13 VI 1956), odbył także staże w krakowskim Teatrze im. Słowackiego, Operze Warszawskiej i gdańskiej Operze Bałtyckiej (wraz ze studentami warszawskiej ASP scenografia do Młodej Gwardii Juliusza Mejtusa w reżyserii Antoniego Majaka, premiera 22 XII 1953). Dyplom obronił realizacją Hamleta 29 X 1956 w pracowni prof. Daszewskiego, jako jego asystent odbył podyplomowy staż przy realizacji Kordiana 21 IV 1956 w Teatrze Narodowym w Warszawie. Był jednym z pierwszych wychowanków Daszewskiego, których wkrótce zaczęto określać mianem „szkoły warszawskiej”.

Od 1956 pracował w gdańskim Teatrze Wybrzeże, w którym opracowywał scenografię głównie do przedstawień reżyserowanych przez Zygmunta Hübnera, m.in. do głośnej realizacji Szewców Witkacego (12 X 1957), która po pierwszym publicznym pokazie została zakazana przez cenzurę, także do Pierwszego dnia wolności Leona Kruczkowskiego, ze Zbigniewem Cybulskim w roli Jana (premiera 21 II 1960), który to spektakl reprezentował Polskę na Festiwalu Teatru Narodów w Paryżu w 1960. Jego autorstwa była także scenografia m.in. do Podejrzanej prawdy Juana Ruiza de Alarcón w reżyserii Aleksandra Rodziewicza (4 IV 1957), Wojny trojańskiej nie będzie Jeana Giraudoux w reżyserii Bohdana Korzeniewskiego (1 X 1958), Jonasz i błazen Jerzego Broszkiewicza w reżyserii Zbigniewa Cybulskiego i Bogumiła Kobieli (7 XII 1958), Lata w Nohant Jarosława Iwaszkiewicza w reżyserii Waleriana Lachnitta (17 V 1963) czy Zemstę Aleksandra Fredry w reżyserii Kazimierza Łastawieckiego (29 XI 1963). W Gdańskim Studiu Rapsodycznym tworzył dekoracje m.in. Odyseji Homera w reżyserii Eugeniusza Poredy (1 IX 1963).

Od 1963 w Szczecinie, od sezonu 1964/1965 etatowo związany był z Państwowymi Teatrami Dramatycznymi, gdzie stworzył scenografię, m.in. do Nosorożca Eugène'a Ionesco w reżyserii Maryny Broniewskiej (19 XII 1964), Dziadów Adama Mickiewicza w reżyserii Jana Maciejowskiego (12 III 1966) czy Antygony Sofoklesa w reżyserii Marka Okopińskiego (20 IX 1968). Spróbował także sił jako reżyser, wystawiając na szczecińskiej scenie Indyka Sławomira Mrożka we własnej scenografii (10 VIII 1967).

Jednocześnie tworzył scenografię także dla innych scen krajowych, m.in. dla Teatru im. Stefana Jaracza w Olsztynie (Rewizor Mikołaja Gogola w reżyserii Tadeusza Żuchniewskiego, 28 VI 1960), Teatru Polskiego w Poznaniu (Ondyna Jeana Giraudoux w reżyserii Józef Grudy, 22 VI 1961), Teatru im. Osterwy w Gorzowie Wlkp. (Trzy białe strzały Jana Makariusza w reżyserii Ewy Kołogórskiej, 2 I 1967), Teatru im. Wilama Horzycy w Toruniu (Zbrodnia i kara Fiodora Dostojewskiego w reżyserii Hugona Morycińskiego, 29 III 1969), stołecznych teatrów: Polskiego (Improwizacja paryska w reżyserii Zygmunta Hübnera 19 VI 1960), Dramatycznego (Indyk w reżyserii Zbigniewa Bogdańskiego, 1 X 1961) i Ludowego (Droga przez mękę Aleksego Tołstoja w reżyserii Jerzego Rakowieckiego, 5 XI 1967). Nie stronił też od teatrów muzycznych: wspomnianej Opery Bałtyckiej (Kopciuszek Prokofiewa w reżyserii Janiny Jarzynówny-Sobczak, 14 III 1959), Teatru Muzycznego w Gdyni (No, no Nanette! Vincenta Youmansa w reżyserii Kazimierza Peteckiego, 24 VIII 1961) czy pośmiertnie wystawionego 22 XII 1970 w lubelskiej Operetce Studenta żebraka Karla Millöckera w reżyserii Janusza Marca. Przygotował też scenografię i zaprojektował kostiumy do Loży królewskiej Tadeusza Dobrzańskiego w reżyserii Jana Maciejowskiego w leningradzkim Teatrze Komedii Muzycznej (15 XII 1966). Współpracował ze szczecińskim ośrodkiem TV, który m.in. 25 IV 1969, w ramach Teatru Telewizji, pokazał Brzeg Ryszarda Liskowackiego w jego dekoracjach. Obok scenografii uprawiał także grafikę. Był autorem plakatów teatralnych.

Laureat m.in. II nagrody zespołowej dla Państwowych Teatrów Dramatycznych – Teatr Polski w Szczecinie za sztukę Miłość i gniew Johna Osborne'a na II Telewizyjnym Festiwalu Teatrów Dramatycznych w Warszawie (1965) oraz nagrody za scenografię do przedstawień Mordercy i świadkowie Tadeusza Polanowskiego i Głód i pragnienie Eugène'a Ionesco w Państwowych Teatrach Dramatycznych w Szczecinie na VIII Festiwalu Teatrów Polski Północnej w Toruniu (1966). Zmarł tragicznie w niewyjaśnionych okolicznościach. JANSZ