KOBIELA BOGUMIŁ, aktor, patron gdańskiej ulicy
| < Poprzednie | Następne > |
BOGUMIŁ KOBIELA (31 V 1931 Katowice – 10 VII 1969 Gdańsk), aktor, scenarzysta, reżyser. Syn Ludwika (22 I 1897 Zarzecze pow. Cieszyn – 30 XII 1945 Katowice), folklorysty i literata, i poślubionej w 1929 Krystyny z domu Bajda (1906 Tenczynek – 1980 Tenczynek), secundo voto Klimeckiej. Brat Marka (ur. 1935 Katowice), wykładowcy Politechniki Śląskiej w Gliwicach. Po śmierci ojca matka wraz z synami wróciła do Tenczynka. Absolwent gimnazjum w Krzeszowicach, w 1949 Liceum Ogólnokształcącego im. M. Kopernika w Katowicach, w 1953 Państwowej Wyższej Szkoły Aktorskiej (obecnie Teatralnej) w Krakowie. Znany przede wszystkim z ról filmowych i estradowych występów komediowych. Obdarzony wybitnym talentem, tworzone przez siebie postacie traktował (według krytyków) z chłodnym, a nawet bezlitosnym dystansem. Świetnie operował nietypowym, wysokim głosem. Był bardzo popularny i lubiany przez publiczność.
W latach 1953–1955 występował w Teatrze Wybrzeże, oddelegowany przez dyrekcję do studenckiego teatrzyku Bim-Bom, gdzie w okresie 1955–1958 grał, reżyserował i pisał scenariusze (współpracując ze Zbigniewem Cybulskim). W 1957–1958 był reżyserem i aktorem eksperymentalnego Teatru Rozmów w Sopocie,
gdzie także wspólnie ze Zbigniewem Cybulskim reżyserował trzy jednoaktówki: Improwizacja, Piękny i nieczuły oraz Jesienny wieczór. W 1958–1960 ponownie w Teatrze Wybrzeże, gdzie również wspólnie ze Zbigniewem Cybulskim wyreżyserował dwa głośne przedstawienia: Jonasza i błazna Jerzego Broszkiewicza (7 XII 1958) i Króla Paula Emanuela Aréne’a, Gastona Armanda de Caillavet i Roberta de Flers (15 VIII 1959).
Najważniejsze role w tym Teatrze: Attaché w sztuce Bertolta Brechta Pan Puntila i jego sługa Matti w reżyserii Jerzego Golińskiego (premiera 6 II 1955), tytułowa w Kaliguli Karola Huberta Rostworowskiego w reżyserii Zygmunta Hübnera (premiera 17 X 1959), Hieronim w Pierwszym dniu wolności Leona Kruczkowskiego w reżyserii Zygmunta Hübnera (21 II 1960). W filmie stworzył niezapomnianą kreację Piszczyka w Zezowatym szczęściu Andrzeja Munka (1960). Inne bardziej znane jego role filmowe: Drewnowski w Popiele i diamencie Andrzeja Wajdy (1958), Kawaler Toledo w Rękopisie znalezionym w Saragossie Wojciecha Jerzego Hasa (1964), Wartburg w Ręce do góry Jerzego Skolimowskiego (1967). W epizodzie wystąpił we Wszystko na sprzedaż Andrzeja Wajdy (1969), gdzie zagrał samego siebie.
Był m.in. współscenarzystą (wraz ze Zbigniewem Cybulskim i Wilhelmem Machem) kręconego w Trójmieście filmu Do widzenia, do jutra Janusza Morgensterna (1960). W 1960 przeniósł się do Warszawy, gdzie występował w Teatrze Ateneum i Teatrze Komedia, a także w kabaretach Dudek i Wagabunda (1963–1966). Występował też w telewizji, głównie w programach estradowych, jak Poznajmy się w reżyserii Jerzego Gruzy (od 1962), oraz w spektaklach Teatru TV, w tym świetna rola Pana Jourdaina w sztuce Mieszczanin szlachcicem Moliera w reżyserii Jerzego Gruzy (wyemitowanej już po jego śmierci, 26 XII 1969). Podobnie było z komedią Nowy Jerzego Ziarnika, która trafiła do kin w styczniu 1970, gdzie zagrał inspektora BHP.
Od 1963 żonaty był z poślubioną w Warszawie Małgorzatą z domu Nowakowską, lekarzem psychiatrą, po śmierci męża współpracującą przy kilku filmach jako asystent reżysera i kostiumograf, w późniejszych latach z powrotem w wyuczonym zawodzie. Zmarł w gdańskim szpitalu w wyniku obrażeń wewnętrznych odniesionych 2 VII 1969w wypadku samochodowym pod Koronowem (koło Bydgoszczy). Pochowany na cmentarzu przy kościele Św. Katarzyny w Tenczynku, w sąsiedztwie grobu swojej matki. 14 V 1999 w Alei Gwiazd na ulicy Piotrkowskiej w Łodzi żona wraz z bratankami odsłoniła jego gwiazdę. 10 IX 2010 odsłonięto jego popiersie w Galerii Artystycznej na placu Grunwaldzkim w Katowicach. Jego imię nosi jedna z ulic w Tenczynku.
