CMENTARZE WE WRZESZCZU. PRZY UL. TRAUGUTTA
(uzupełnienie L.M.(25.09.2020)) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''CMENTARZE WE WRZESZCZU. PRZY UL. TRAUGUTTA. Ewangelicki''', przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta). Założony około | + | '''CMENTARZE WE WRZESZCZU. PRZY UL. TRAUGUTTA. Ewangelicki''', przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta). Założony około 1935 na południe od St. Michaelsweg i zespołu budynków [[KREMATORIUM (przy St. Michaelsweg) | krematorium]], na zachód od [[STADION MIEJSKIEGO OŚRODKA SPORTU I REKREACJI (tzw. stadion Lechii)| stadionu MOSiR-u, tzw. Lechii]], na grzbiecie wzniesienia między obecną ul. Smoluchowskiego i Sobieskiego. Założony na powierzchni około 0,9 ha, na planie prostokąta wydłużonego w kierunku północno-wschodnim – południowo-zachodnim, wnętrze podzielone na regularne, długie, wąskie kwatery. W południowej części, na osi, betonowy zbiornik z fontanną. Figuruje na mapie z 1939, nieujęty w spisach cmentarzy nieczynnych lub zamykanych po II wojnie światowej. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków sprzed 1945, najstarszy z 1935. Opuszczony, zarośnięty samosiewami, nagrobki zdewastowane. Istnieje hipoteza, że była to część cmentarza krematoryjnego przy ul. Traugutta. {{author: JWL}} <br /><br /> |
[[File:CMENTARZE_WE_WRZESZCZU._PRZY_UL._TRAUGUTTA.jpg|thumb|Cmentarz krematoryjny przy St. Michaelsweg 45 (ul. Traugutta), 1928]] | [[File:CMENTARZE_WE_WRZESZCZU._PRZY_UL._TRAUGUTTA.jpg|thumb|Cmentarz krematoryjny przy St. Michaelsweg 45 (ul. Traugutta), 1928]] | ||
[[File:Cmentarz_krematoryjny.jpg|thumb|Tablica informacyjna o istniejącym niegdyś cmentarzu krematoryjnym]] | [[File:Cmentarz_krematoryjny.jpg|thumb|Tablica informacyjna o istniejącym niegdyś cmentarzu krematoryjnym]] | ||
| − | '''Krematoryjny''' (Krematorium-Kirchhof), przy St. Michaelsweg 45 (ul. Traugutta) i na [[GÓRA SZUBIENICZNA | Górze Szubienicznej]], bezwyznaniowy. Powstał w | + | '''Krematoryjny''' (Krematorium-Kirchhof), przy St. Michaelsweg 45 (ul. Traugutta) i na [[GÓRA SZUBIENICZNA | Górze Szubienicznej]], bezwyznaniowy. Powstał w 1914 w związku z uruchomieniem krematorium, położony na wschód od niego. Założony na działce o powierzchni 1,75 ha, na planie zbliżonym do trójkąta wydłużonego w kierunku wschód-zachód, z główną aleją w osi podłużnej i prostopadłą do niej aleją poprzeczną, dzielącą założenie na cztery symetryczne kwatery. Czynny do 1945, zamknięty 23 VIII 1966 i adaptowany na park. {{author: JWL}}<br /><br /> '''Żydowski''' (Israelitischer Friedhof), na południowo-wschodnim stoku [[KRÓLEWSKIE WZGÓRZE | Królewskiego Wzgórza]], w lesie między [[ŚWIĘTA STUDZIENKA | Świętą Studzienką]] i [[JAŚKOWA DOLINA | Jaśkową Doliną]], na końcu obecnej ul. Traugutta (St. Michaelsweg). Powstał w 2. połowie XVIII wieku, na planie nieregularnego wieloboku, na stromym terenie, na powierzchni 0,45 ha; u stóp wzgórza wybudowano dom pogrzebowy. Zniszczony podczas oblężenia Gdańska przez Rosjan w 1813, zamknięty w 1823. Ponownie otwarty i powiększony w 1883, do 1939 znajdował się pod opieką [[GMINA SYNAGOGALNA | Gminy Synagogalnej]] i powołanego przez nią Bractwa Pogrzebowego (Chewra Kadisza, wspólnego z cmentarzem Żydowskim na Chełmie; [[CMENTARZE NA CHEŁMIE | cmentarze na Chełmie]]). Zgodnie z umową Gminy Synagogalnej z władzami [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1920–1939 | II Wolnego Miasta Gdańska]] z 8 I 1939 miał pozostać nienaruszony do 1948. Zamknięty w 1946, zdewastowany. Upubliczniane od lat 90. XX wieku domysły o wykorzystaniu części płyt nagrobnych m.in. do budowy tzw. schodów hańby (prowadzących na wzgórze po drugiej stronie obecnej ul. Jaśkowa Dolina) oparto na błędnym odczycie jako żydowskich znaków z nagrobków faktycznie chrześcijańskich. Opuszczony, we wschodniej części zachowane pozostałości kamiennych schodów prowadzących na kolejne tarasy założenia. {{author: GB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Wersja z 11:47, 15 lut 2024
CMENTARZE WE WRZESZCZU. PRZY UL. TRAUGUTTA. Ewangelicki, przy St. Michaelsweg (ul. Traugutta). Założony około 1935 na południe od St. Michaelsweg i zespołu budynków krematorium, na zachód od stadionu MOSiR-u, tzw. Lechii, na grzbiecie wzniesienia między obecną ul. Smoluchowskiego i Sobieskiego. Założony na powierzchni około 0,9 ha, na planie prostokąta wydłużonego w kierunku północno-wschodnim – południowo-zachodnim, wnętrze podzielone na regularne, długie, wąskie kwatery. W południowej części, na osi, betonowy zbiornik z fontanną. Figuruje na mapie z 1939, nieujęty w spisach cmentarzy nieczynnych lub zamykanych po II wojnie światowej. Zachowało się kilkadziesiąt nagrobków sprzed 1945, najstarszy z 1935. Opuszczony, zarośnięty samosiewami, nagrobki zdewastowane. Istnieje hipoteza, że była to część cmentarza krematoryjnego przy ul. Traugutta.
Krematoryjny (Krematorium-Kirchhof), przy St. Michaelsweg 45 (ul. Traugutta) i na Górze Szubienicznej, bezwyznaniowy. Powstał w 1914 w związku z uruchomieniem krematorium, położony na wschód od niego. Założony na działce o powierzchni 1,75 ha, na planie zbliżonym do trójkąta wydłużonego w kierunku wschód-zachód, z główną aleją w osi podłużnej i prostopadłą do niej aleją poprzeczną, dzielącą założenie na cztery symetryczne kwatery. Czynny do 1945, zamknięty 23 VIII 1966 i adaptowany na park.
Żydowski (Israelitischer Friedhof), na południowo-wschodnim stoku Królewskiego Wzgórza, w lesie między Świętą Studzienką i Jaśkową Doliną, na końcu obecnej ul. Traugutta (St. Michaelsweg). Powstał w 2. połowie XVIII wieku, na planie nieregularnego wieloboku, na stromym terenie, na powierzchni 0,45 ha; u stóp wzgórza wybudowano dom pogrzebowy. Zniszczony podczas oblężenia Gdańska przez Rosjan w 1813, zamknięty w 1823. Ponownie otwarty i powiększony w 1883, do 1939 znajdował się pod opieką Gminy Synagogalnej i powołanego przez nią Bractwa Pogrzebowego (Chewra Kadisza, wspólnego z cmentarzem Żydowskim na Chełmie; cmentarze na Chełmie). Zgodnie z umową Gminy Synagogalnej z władzami II Wolnego Miasta Gdańska z 8 I 1939 miał pozostać nienaruszony do 1948. Zamknięty w 1946, zdewastowany. Upubliczniane od lat 90. XX wieku domysły o wykorzystaniu części płyt nagrobnych m.in. do budowy tzw. schodów hańby (prowadzących na wzgórze po drugiej stronie obecnej ul. Jaśkowa Dolina) oparto na błędnym odczycie jako żydowskich znaków z nagrobków faktycznie chrześcijańskich. Opuszczony, we wschodniej części zachowane pozostałości kamiennych schodów prowadzących na kolejne tarasy założenia.
