CRAMER JOHANN JAKOB, pastor kościoła św. Jana
| Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:Epitafium_Johanna_Jacoba_Cramera_w_kościele_św._Jana.JPG|thumb|Epitafium Johanna Jacoba Cramera w kościele św. Jana]] | [[File:Epitafium_Johanna_Jacoba_Cramera_w_kościele_św._Jana.JPG|thumb|Epitafium Johanna Jacoba Cramera w kościele św. Jana]] | ||
| + | [[File: Płyta_nagrobna_J._J._Cramer.jpg |thumb| Fragment płyty nagrobnej Johanna Jacoba Cramera w kościele św. Jana]] | ||
'''JOHANN JAKOB CRAMER''' (1599 Szczecin – 4 IV 1659 Gdańsk), pastor gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], teolog, nauczyciel akademicki. Najstarszy syn Daniela Cramera (20 I 1568 Recz – 5 X 1637 Szczecin), doktora historii, pastora kościoła Najświętszej Marii Panny w Szczecinie, wykładowcy na uniwersytecie w Wittenberdze i w szczecińskim Pedagogium, i Erdmuth (zm. 1608), córki teologa Jakoba Fabera (1537– 1613). Naukę pobierał w Pedagogium (szczecińska szkoła na prawach uczelni wyższej). W 1622 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Gießen (Hesja).<br/><br/> | '''JOHANN JAKOB CRAMER''' (1599 Szczecin – 4 IV 1659 Gdańsk), pastor gdańskiego [[KOŚCIÓŁ ŚW. JANA CHRZCICIELA I ŚW. JANA APOSTOŁA | kościoła św. Jana]], teolog, nauczyciel akademicki. Najstarszy syn Daniela Cramera (20 I 1568 Recz – 5 X 1637 Szczecin), doktora historii, pastora kościoła Najświętszej Marii Panny w Szczecinie, wykładowcy na uniwersytecie w Wittenberdze i w szczecińskim Pedagogium, i Erdmuth (zm. 1608), córki teologa Jakoba Fabera (1537– 1613). Naukę pobierał w Pedagogium (szczecińska szkoła na prawach uczelni wyższej). W 1622 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Gießen (Hesja).<br/><br/> | ||
W Gdańsku od 1622 diakon, od 1624 pastor w kościele św. Jana. W latach 1630–1638 profesor teologii w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. Był wśród inicjatorów założenia samopomocowej kasy wdowiej przez gdańskie [[LUTERANIE | Ministerium Duchowne]] (1633). Cieszył się opinia wybitnego kaznodziei.<br/><br/> | W Gdańsku od 1622 diakon, od 1624 pastor w kościele św. Jana. W latach 1630–1638 profesor teologii w [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. Był wśród inicjatorów założenia samopomocowej kasy wdowiej przez gdańskie [[LUTERANIE | Ministerium Duchowne]] (1633). Cieszył się opinia wybitnego kaznodziei.<br/><br/> | ||
Wersja z 16:14, 26 mar 2023
JOHANN JAKOB CRAMER (1599 Szczecin – 4 IV 1659 Gdańsk), pastor gdańskiego kościoła św. Jana, teolog, nauczyciel akademicki. Najstarszy syn Daniela Cramera (20 I 1568 Recz – 5 X 1637 Szczecin), doktora historii, pastora kościoła Najświętszej Marii Panny w Szczecinie, wykładowcy na uniwersytecie w Wittenberdze i w szczecińskim Pedagogium, i Erdmuth (zm. 1608), córki teologa Jakoba Fabera (1537– 1613). Naukę pobierał w Pedagogium (szczecińska szkoła na prawach uczelni wyższej). W 1622 uzyskał magisterium na uniwersytecie w Gießen (Hesja).
W Gdańsku od 1622 diakon, od 1624 pastor w kościele św. Jana. W latach 1630–1638 profesor teologii w Gimnazjum Akademickim. Był wśród inicjatorów założenia samopomocowej kasy wdowiej przez gdańskie Ministerium Duchowne (1633). Cieszył się opinia wybitnego kaznodziei.
W sporze między zwolennikami i przeciwnikami pietyzmu opowiedział się po stronie Johanna Arndta (1555–1621), ojca pietyzmu, i jego rzecznika w Gdańsku, pastora Hermanna Rathmanna (1585–1628), czemu dał wyraz w traktacie Classicum poenitentiam seu liber apologeticus, in quo ostenditur M. Hermannum Ratmannum… (1627). Był także autorem innych, polemicznych rozpraw teologicznych (niektóre napisał wspólnie z ojcem, np. Disputatio prima [ secunda]: de S.S. Dn. Nostri Jesu Christi Coena, quo Adiaphorica attinet (Szczecin, 1616-1617). Autor kazań, w tym żałobnych, wygłaszanych i wydanych po śmierci między innymi jeszcze w Szczecinie Martina Marstallera, przyjaciela księcia pomorskiego Bogusława XIII, w Gdańsku Arenda Dickmanna i burmistrza Adriana von der Linde. Autor pieśni i panegiryków okolicznościowych (między innymi z okazji rocznicy odnowienia Gimnazjum Gdańskiego Oratio pro restaurando Gymnasio Gedanensi… (1630)) lub wjazdu do Gdańska króla Władysława IV (Vladislaus rex in hieroglyphische Figuren versetzet… (Dantzigk 1635)); opublikował także opis trajektorii komety przelatującej nad Gdańskiem Beschreibung des Cometen, der sich Anno 1652 den 20. Decemb. und in folgenden Tagen sehen lassen (1653).
Żonaty był z Marią Schmied, ojciec Adelgundy, od 1644 drugiej żony Johanna Botsacka, Constancji, żony kupca Daniela Weberskyʼego (matki gdańskiego lekarza Johannesa Jacobusa Weberskyʼego, zmarłej osiem dni po porodzie 4 IV 1655), Erdmuth, żony kupca Nicolausa Reichenbacha i od 14 III 1650 doktora medycyny Daniela Haderschlieffa, później w Grudziądzu (zm. 1675), oraz Daniela i Constantina, którzy obrali karierę kościelną. Constantin (1636–1673) w latach 1663–1673 diakonem w kościele św. Jana, starszy z braci Daniel (1634–1667) był diakonem w kościele św. Trójcy, w którym do II wojny światowej znajdowało się jego epitafium, obecnie zaginione.
Do 1945 w jego portret znajdował się w kościele św. Jana, w Bibliotece Zappia. W latach 1663–1673 w tym samym kościele powstało jego epitafium, dość wyjątkowo udekorowane dwoma herbami: ojczystym Cramerów i macierzystym Faberów, pochodzące z fundacji syna Constantina, po II wojnie światowej przewieziono do Składnicy Konserwatorskiej Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Gdańsku–Oliwie, od 1983 eksponowane w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, 17 XI 2013 powróciło na pierwotne miejsce (portret na blasze zaginiony, obecnie prezentowana jest jego kopia). W kościele św. Jana znajduje się także jego płyta nagrobna (nr 172), którą sam ufundował w 1636.
