WINTER VALENTIN von, dowódca wojsk gdańskich
| Linia 5: | Linia 5: | ||
'''VALENTIN von WINTER''' (Wonter; 4 VI 1608 Friedland (Prawdinsk), Prusy Książęce – 4 VIII 1671 Gdańsk), dowódca gdańskich wojsk miejskich (zob. [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście, tabela: Komendanci wojsk miejskich Gdańska]]). Pochodził z rodziny mieszczańskiej, syn Christopha i Elisabeth z domu Eysenberg. Karierę wojskową rozpoczął w wieku 19 lat. Przez wiele lat w służbie elektora brandenburskiego i króla szwedzkiego, 18 XII 1650 otrzymał szlachectwo szwedzkie. Od 1655 do śmierci w stopniu pułkownika był dowódcą gdańskich wojsk miejskich, liczących wówczas około 6000 żołnierzy.<br/><br/> | '''VALENTIN von WINTER''' (Wonter; 4 VI 1608 Friedland (Prawdinsk), Prusy Książęce – 4 VIII 1671 Gdańsk), dowódca gdańskich wojsk miejskich (zob. [[WISŁOUJŚCIE | Wisłoujście, tabela: Komendanci wojsk miejskich Gdańska]]). Pochodził z rodziny mieszczańskiej, syn Christopha i Elisabeth z domu Eysenberg. Karierę wojskową rozpoczął w wieku 19 lat. Przez wiele lat w służbie elektora brandenburskiego i króla szwedzkiego, 18 XII 1650 otrzymał szlachectwo szwedzkie. Od 1655 do śmierci w stopniu pułkownika był dowódcą gdańskich wojsk miejskich, liczących wówczas około 6000 żołnierzy.<br/><br/> | ||
| − | Dowodził obroną Gdańska przed szwedzkim atakiem w 1656, następnie zwalczał wrogie oddziały rabujące dobytek podgdańskich wsi. W 1659 dowodził oblężeniem i zwycięskim szturmem na pozycje wojsk szwedzkich w twierdzy [[GDAŃSKA GŁOWA | Gdańska Głowa]] w widłach rzek Wisły i Szkarpawy. Odzyskanie twierdzy uczczono w Gdańsku wybiciem okolicznościowego medalu, autorstwa [[HÖHN JOHANN sen. | Johanna Höhna seniora]]. Za zasługi dla Rzeczypospolitej otrzymał polski indygenat, przyznany decyzją Sejmu Rzeczypospolitej w 1658, odpowiedni dokument wystawiono mu podczas obrad Sejmu w Warszawie 20 maja. Z napisów na trzech chorągwiach nagrobnych (przysługujących zmarłym gdańskim oficerom), towarzyszących jego epitafium w kościele [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w Gdańsku wynika, że król Jan Kazimierz udostojnił jego herb, czyli uznał szlachectwo.<br/><br/> | + | Dowodził obroną Gdańska przed szwedzkim atakiem w 1656, następnie zwalczał wrogie oddziały rabujące dobytek podgdańskich wsi. W 1659 dowodził oblężeniem i zwycięskim szturmem na pozycje wojsk szwedzkich w twierdzy [[GDAŃSKA GŁOWA | Gdańska Głowa]] w widłach rzek Wisły i Szkarpawy. Odzyskanie twierdzy uczczono w Gdańsku wybiciem okolicznościowego medalu, autorstwa [[HÖHN JOHANN sen., medalier | Johanna Höhna seniora]]. Za zasługi dla Rzeczypospolitej otrzymał polski indygenat, przyznany decyzją Sejmu Rzeczypospolitej w 1658, odpowiedni dokument wystawiono mu podczas obrad Sejmu w Warszawie 20 maja. Z napisów na trzech chorągwiach nagrobnych (przysługujących zmarłym gdańskim oficerom), towarzyszących jego epitafium w kościele [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]] (NMP) w Gdańsku wynika, że król Jan Kazimierz udostojnił jego herb, czyli uznał szlachectwo.<br/><br/> |
| − | Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ze szlachcianką Anną Magdaleną von Minckwitz (pochowana 27 V 1666 Gdańsk), po raz drugi 20 II 1667 w kościele NMP ożenił się z Anną Cordulą (22 I 1644 – 1688), córką starosty berwałdzkiego (Niedźwiedzica na Żuławach) i prabuckiego Israela (1614–1675), wnuczką [[KÖHNE-JASKI ISRAEL | Israela Köhne-Jaskiego]], która z kolei po jego śmierci poślubiła szambelana króla polskiego, pułkownika Schonaicha. <br/><br/> | + | Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ze szlachcianką Anną Magdaleną von Minckwitz (pochowana 27 V 1666 Gdańsk), po raz drugi 20 II 1667 w kościele NMP ożenił się z Anną Cordulą (22 I 1644 – 1688), córką starosty berwałdzkiego (Niedźwiedzica na Żuławach) i prabuckiego Israela (1614–1675), wnuczką [[KÖHNE-JASKI ISRAEL, burgrabia gdański | Israela Köhne-Jaskiego]], która z kolei po jego śmierci poślubiła szambelana króla polskiego, pułkownika Schonaicha. <br/><br/> |
| − | Pochowany z honorami w kościele NMP (po miesiącu od chwili śmierci, z uwagi na długotrwałe przygotowania uroczystości). Uroczystości rozpoczął przemarsz przez miasto oficerów i żołnierzy gdańskich w paradnych mundurach, trumnę niosło 12 oficerów, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[DILGER NATHANAEL | Nathanael Dilger]]. Pośmiertne utwory na cześć zmarłego ogłosili Arnold Bobart, Andreas Köhne-Jaski i Berthold Cornelius von Lützow. Zachowany pomnik epitafijny z 1671, z popiersiem pułkownika w medalionie na skórze lwa (atrybut Herkulesa), na południowej ścianie kościoła (obok Kaplicy Kapłańskiej) poświęcone jest pamięci jego i jego dwóch żon (przedstawiając także ich herby). {{author: MrGl}} {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Pochowany z honorami w kościele NMP (po miesiącu od chwili śmierci, z uwagi na długotrwałe przygotowania uroczystości). Uroczystości rozpoczął przemarsz przez miasto oficerów i żołnierzy gdańskich w paradnych mundurach, trumnę niosło 12 oficerów, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor [[DILGER NATHANAEL, pastor kościoła NMP | Nathanael Dilger]]. Pośmiertne utwory na cześć zmarłego ogłosili Arnold Bobart, Andreas Köhne-Jaski i Berthold Cornelius von Lützow. Zachowany pomnik epitafijny z 1671, z popiersiem pułkownika w medalionie na skórze lwa (atrybut Herkulesa), na południowej ścianie kościoła (obok Kaplicy Kapłańskiej) poświęcone jest pamięci jego i jego dwóch żon (przedstawiając także ich herby). {{author: MrGl}} {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] |
Wersja z 16:58, 16 gru 2022
VALENTIN von WINTER (Wonter; 4 VI 1608 Friedland (Prawdinsk), Prusy Książęce – 4 VIII 1671 Gdańsk), dowódca gdańskich wojsk miejskich (zob. Wisłoujście, tabela: Komendanci wojsk miejskich Gdańska). Pochodził z rodziny mieszczańskiej, syn Christopha i Elisabeth z domu Eysenberg. Karierę wojskową rozpoczął w wieku 19 lat. Przez wiele lat w służbie elektora brandenburskiego i króla szwedzkiego, 18 XII 1650 otrzymał szlachectwo szwedzkie. Od 1655 do śmierci w stopniu pułkownika był dowódcą gdańskich wojsk miejskich, liczących wówczas około 6000 żołnierzy.
Dowodził obroną Gdańska przed szwedzkim atakiem w 1656, następnie zwalczał wrogie oddziały rabujące dobytek podgdańskich wsi. W 1659 dowodził oblężeniem i zwycięskim szturmem na pozycje wojsk szwedzkich w twierdzy Gdańska Głowa w widłach rzek Wisły i Szkarpawy. Odzyskanie twierdzy uczczono w Gdańsku wybiciem okolicznościowego medalu, autorstwa Johanna Höhna seniora. Za zasługi dla Rzeczypospolitej otrzymał polski indygenat, przyznany decyzją Sejmu Rzeczypospolitej w 1658, odpowiedni dokument wystawiono mu podczas obrad Sejmu w Warszawie 20 maja. Z napisów na trzech chorągwiach nagrobnych (przysługujących zmarłym gdańskim oficerom), towarzyszących jego epitafium w kościele kościele Najświętszej Marii Panny (NMP) w Gdańsku wynika, że król Jan Kazimierz udostojnił jego herb, czyli uznał szlachectwo.
Był dwukrotnie żonaty. Po raz pierwszy ze szlachcianką Anną Magdaleną von Minckwitz (pochowana 27 V 1666 Gdańsk), po raz drugi 20 II 1667 w kościele NMP ożenił się z Anną Cordulą (22 I 1644 – 1688), córką starosty berwałdzkiego (Niedźwiedzica na Żuławach) i prabuckiego Israela (1614–1675), wnuczką Israela Köhne-Jaskiego, która z kolei po jego śmierci poślubiła szambelana króla polskiego, pułkownika Schonaicha.
Pochowany z honorami w kościele NMP (po miesiącu od chwili śmierci, z uwagi na długotrwałe przygotowania uroczystości). Uroczystości rozpoczął przemarsz przez miasto oficerów i żołnierzy gdańskich w paradnych mundurach, trumnę niosło 12 oficerów, kazanie pogrzebowe wygłosił pastor Nathanael Dilger. Pośmiertne utwory na cześć zmarłego ogłosili Arnold Bobart, Andreas Köhne-Jaski i Berthold Cornelius von Lützow. Zachowany pomnik epitafijny z 1671, z popiersiem pułkownika w medalionie na skórze lwa (atrybut Herkulesa), na południowej ścianie kościoła (obok Kaplicy Kapłańskiej) poświęcone jest pamięci jego i jego dwóch żon (przedstawiając także ich herby).
