BONIFACIO D’ORIA, bibliofil, fundator Biblioteki Rady Miejskiej
Linia 2: | Linia 2: | ||
[[File:1_Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria w wieku 32 lat (1549), drzeworyt w ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam''…, Dantisci 1599]] | [[File:1_Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria w wieku 32 lat (1549), drzeworyt w ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam''…, Dantisci 1599]] | ||
[[File:2__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria, ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam…'', Dantisci 1599]] | [[File:2__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria, ''Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam…'', Dantisci 1599]] | ||
− | [[File:Anton Möller, Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, 1597.JPG|thumb|Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, portret pośmiertny, [[MÖLLER ANTON | Anton Möller]], 1597]] | + | [[File:Anton Möller, Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, 1597.JPG|thumb|Bonifacio Giovanni Bernardino D’Oria, portret pośmiertny, [[MÖLLER ANTON, malarz, rysownik, grafik | Anton Möller]], 1597]] |
− | [[File: Bonifacio_D’Oria_epitafium.JPG |thumb| Epitafium Giovanniego Bernardina Bonifacia w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY| kościele Św. Trójcy]], po 1597, fundował [[SCHACHMANN BARTHOLOMÄUS, burmistrz Gdańska| Bartholomäus Schachmann]], wykonanie przypisywane [[BLOCK ABRAHAM van den | Abrahamowi van den Blockowi]]]] | + | [[File: Bonifacio_D’Oria_epitafium.JPG |thumb| Epitafium Giovanniego Bernardina Bonifacia w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY| kościele Św. Trójcy]], po 1597, fundował [[SCHACHMANN BARTHOLOMÄUS, burmistrz Gdańska| Bartholomäus Schachmann]], wykonanie przypisywane [[BLOCK ABRAHAM van den, rzeźbiarz | Abrahamowi van den Blockowi]]]] |
[[File:GIOVANNI_BERNARDINO_BONIFACIO_D’ORIA.JPG|thumb|Tablica pamiątkowa Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na historycznym gmachu Polskiej Akademii Nauk Bibliotece Gdańskiej]] | [[File:GIOVANNI_BERNARDINO_BONIFACIO_D’ORIA.JPG|thumb|Tablica pamiątkowa Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na historycznym gmachu Polskiej Akademii Nauk Bibliotece Gdańskiej]] | ||
− | [[File:X__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na awersie medalu [[SAMP WAWRZYNIEC| Wawrzyńca Sampa]] z okazji 400-lecia Biblioteki Gdańskiej]] | + | [[File:X__Bonifacio_DOria.jpg|thumb|Giovanni Bernardino Bonifacio D’Oria na awersie medalu [[SAMP WAWRZYNIEC, artysta rzeźbiarz| Wawrzyńca Sampa]] z okazji 400-lecia Biblioteki Gdańskiej]] |
Wersja z 15:07, 16 gru 2022
GIOVANNI BERNARDINO BONIFACIO D’ORIA (10 IV 1517 Neapol – 28 III 1597 Gdańsk), bibliofil, fundator Biblioteki Rady Miejskiej Gdańska. Syn Roberta i Lukrecji z domu Cicara. Ojciec w 1522 otrzymał od cesarza Karola V tytuł markiza i posiadłości w Apulii, z centrum w zamku Oria.
Po śmierci starszych braci dziedzic tytułu markiza Orii, gruntownie wykształcony, niezależny humanista, w młodości odbył podróż edukacyjną do Hiszpanii, Francji, przebywał w Rzymie. Nie czując się przygotowany do zarządzania majątkiem, w 1545 na ręce Karola V dokonał zrzeczenia się tytułu, zachowując dożywotnio dochody z majątków. W 1551 wycofał się z życia politycznego w Neapolu (po ojcu odziedziczył godność kanclerza miejscowego uniwersytetu), oddając się pracy naukowej i literackiej, pisał pod pseudonimem Laelius Lauraeus. Ścigany przez inkwizycję za poglądy kryptokalwińskie, w 1556 wyjechał do Wenecji, po otrzymaniu w 1557 nakazu stawienia się przed sądem inkwizycji opuścił Włochy i jako emigrant przebywał w różnych krajach europejskich (Szwajcaria, Niemcy, Francja, Anglia, Szkocja, Morawy, Konstantynopol, Litwa, Polska, Dania, Szwecja). Zgromadził pokaźny księgozbiór, z którym się nie rozstawał. W wieku 74 lat podjął decyzję o zamieszkaniu w Polsce. Podczas podróży morskiej z Anglii do Gdańska jego statek 25 VIII 1591, już po minięciu Wisłoujścia, wszedł na mieliznę, uratowany wraz z częścią książek. Po doznanym wstrząsie ociemniały, bez środków do życia, początkowo mieszkał u kupca Johanna Luchsena przy Hundegasse (ul. Ogarna), następnie zawarł umowę z władzami Gdańska, które zapewniły mu niewielką pensję i dożywotnie mieszkanie na Starym Przedmieściu, w dawnym klasztorze franciszkanów ( kościół i klasztor franciszkanów św. Trójcy), w zamian za ofiarowany miastu 28 IX 1591 księgozbiór (około 1040 dzieł). Dzięki darowiźnie 22 VI 1596 otwarta została Biblioteka Rady Miejskiej Gdańska.
Utrzymywał kontakty z gdańskimi uczonymi, w 1593, na zaproszenie rodziny Radziwiłłów, przebywał w Wilnie. Zmarł na zapalenie płuc, pochowany został w kościele św. Trójcy. Pośmiertnie ukazał się zbiór jego utworów literackich (z dwoma drzeworytowymi portretami autora) Miscellanea hymnorum, epigrammatum et paradoxorum quorundam (1599). W kościele św. Trójcy znajduje się jego epitafium fundowane przez Bartholomäusa Schachmanna (od początku z błędnym herbem: zamiast rodziny d’Oria, herb rodziny Doria, epitafium odnownione w 2007), czytelnię Polskiej Akademii Nauk Biblioteki Gdańskiej zdobi jego olejny portret jako fundatora, 21 VI 1996 na budynku tej biblioteki (obecnie tzw. starym) umieszczono poświęconą mu tablicę pamiątkową. Od 4 XII 2020 po ulicach Gdańska jeździ tramwaj jego imienia - Pesa Jazz Duo 128NG nr 1066 "Markiz Bonifacio".