GUZOWIUS JOHANN GOTTFRIED, lektor języka polskiego
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę GUZOWIUS JOHANN GOTTFRIED, lektor jezyka polskiego na GUZOWIUS JOHANN GOTTFRIED, lektor języka polskiego) |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
'''JOHANN GOTTFRIED GUZOWIUS''' (Gusovius, Gusowiusz) (5 IV 1735 Preußisch Eylau (Pruska Iława koło Królewca) – 3 IX 1785 Gdańsk), lektor języka polskiego w gdańskim [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. Syn syndyka i notariusza w Brodnicy Krystiana oraz Doroty z domu Kubowicz. Początkowo kształcił się w Brodnicy, w latach 1749–1751 pobierał nauki w Gimnazjum Akademickim w Toruniu, w 1751–1755 w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku. W okresie 1755–1759 studiował teologię i filozofię w Rostocku. Od 16 I 1760 osiadł w Gdańsku jako kandydat Ministerium Duchownego ([[LUTERANIE | luteranie]]) na kaznodzieję i nauczyciela.<br/><br/> | '''JOHANN GOTTFRIED GUZOWIUS''' (Gusovius, Gusowiusz) (5 IV 1735 Preußisch Eylau (Pruska Iława koło Królewca) – 3 IX 1785 Gdańsk), lektor języka polskiego w gdańskim [[GIMNAZJUM AKADEMICKIE | Gimnazjum Akademickim]]. Syn syndyka i notariusza w Brodnicy Krystiana oraz Doroty z domu Kubowicz. Początkowo kształcił się w Brodnicy, w latach 1749–1751 pobierał nauki w Gimnazjum Akademickim w Toruniu, w 1751–1755 w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku. W okresie 1755–1759 studiował teologię i filozofię w Rostocku. Od 16 I 1760 osiadł w Gdańsku jako kandydat Ministerium Duchownego ([[LUTERANIE | luteranie]]) na kaznodzieję i nauczyciela.<br/><br/> | ||
| − | Od 1766 nauczyciel w Gimnazjum Akademickim, od 1773 tamże lektor języka polskiego, równolegle kaznodzieja w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Anny]], w którym głosił kazania dla Polaków wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1781 powołał do życia towarzystwo Societas Polonico-Ecclesiastico-Poetica, stawiające sobie za cel przekłady na język polski i edycję [[KANCJONAŁ | kancjonałów]]. Pisał utwory okolicznościowe po łacinie (między innymi ''Dissertatio epistolaris de salute infantum bapizatorum'', Rostoch 1756), niemiecku (np. ''Mosheims wahre Betrachtung …'', Dancing 1764) i polsku (między innymi ''Dzięki Gdańskie do tronu nayiaśnieyszego Pana Stanisława Augusta, Króla y pana naszego …'', druk [[WEDEL DANIEL LUDWIG | Daniel Ludwig Wedel]], Gdańsk 1784), znany również jako tłumacz; przełożył dwie ody Adama Naruszewicza na język niemiecki (w tym ''Ode an das Vaterland bey der Errettung Jhro Königl. Majestät von Pohlen …'', gedruckt bey [[MÜLLER, rodzina | Johann Emanuel Friedrich Müller]], Danzig 1771). Najważniejsze miejsce w translatorskich i edytorskich przedsięwzięciach zajęły: ''Nowy do Kancjonału gdańskiego pieśni duchownych przydatek'' (1774), ''Zbiór nowy pieśni świątecznych gdańskich na dwie części podzielony'' (1780) (za obie publikacje uhonorowany przez [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską Gdańska]]), ''Zbiór nowy dogmatycznych i moralnych pieśni gdańskich'' w trzech tomikach (1781–1783; dwie pieśni przetłumaczył jego stryj, Efraim Gottgetreu Gusovius (zm. 1783)).<br/><br/> | + | Od 1766 nauczyciel w Gimnazjum Akademickim, od 1773 tamże lektor języka polskiego, równolegle kaznodzieja w [[KOŚCIÓŁ I KLASZTOR FRANCISZKANÓW ŚW. TRÓJCY | kościele św. Anny]], w którym głosił kazania dla Polaków wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1781 powołał do życia towarzystwo Societas Polonico-Ecclesiastico-Poetica, stawiające sobie za cel przekłady na język polski i edycję [[KANCJONAŁ | kancjonałów]]. Pisał utwory okolicznościowe po łacinie (między innymi ''Dissertatio epistolaris de salute infantum bapizatorum'', Rostoch 1756), niemiecku (np. ''Mosheims wahre Betrachtung …'', Dancing 1764) i polsku (między innymi ''Dzięki Gdańskie do tronu nayiaśnieyszego Pana Stanisława Augusta, Króla y pana naszego …'', druk [[WEDEL DANIEL LUDWIG, księgarz | Daniel Ludwig Wedel]], Gdańsk 1784), znany również jako tłumacz; przełożył dwie ody Adama Naruszewicza na język niemiecki (w tym ''Ode an das Vaterland bey der Errettung Jhro Königl. Majestät von Pohlen …'', gedruckt bey [[MÜLLER, rodzina | Johann Emanuel Friedrich Müller]], Danzig 1771). Najważniejsze miejsce w translatorskich i edytorskich przedsięwzięciach zajęły: ''Nowy do Kancjonału gdańskiego pieśni duchownych przydatek'' (1774), ''Zbiór nowy pieśni świątecznych gdańskich na dwie części podzielony'' (1780) (za obie publikacje uhonorowany przez [[RADA MIEJSKA | Radę Miejską Gdańska]]), ''Zbiór nowy dogmatycznych i moralnych pieśni gdańskich'' w trzech tomikach (1781–1783; dwie pieśni przetłumaczył jego stryj, Efraim Gottgetreu Gusovius (zm. 1783)).<br/><br/> |
Jako tłumacz, redaktor i wydawca pieśni religijnych oparł się na niemieckim kancjonale ''Danziger Gesangbuch'' (1764, 1766, 1768, 1770, 1771, 1774; [[KANCJONAŁ | kancjonały]]); przekładem pieśni i wydaniem polskiej wersji niemieckiego kancjonału zajął się z myślą o Polakach wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1778 ożenił się z Anną Brocking. Pochowany na cmentarzu przy kościele św. Anny.<br/><br/> | Jako tłumacz, redaktor i wydawca pieśni religijnych oparł się na niemieckim kancjonale ''Danziger Gesangbuch'' (1764, 1766, 1768, 1770, 1771, 1774; [[KANCJONAŁ | kancjonały]]); przekładem pieśni i wydaniem polskiej wersji niemieckiego kancjonału zajął się z myślą o Polakach wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1778 ożenił się z Anną Brocking. Pochowany na cmentarzu przy kościele św. Anny.<br/><br/> | ||
Jego współpracownikiem był Johann Behnke (Behncke, Behnka) (23 VI 1739 Rhein (Ryn) – 18 III 1791 Charbrowo), duchowny ewangelicki po studiach w Królewcu, od 1757 konrektor, od 1761 rektor w Starogardzie Gdańskim (Preußisch Stargard), następnie w Bytowie (Bütow), zrezygnował z powołania w 1764 na pastora w Pomysku (Pomeiske), 23 I 1765 powołany na pastora w Garczegorzu (Garzigar), w 1768–1780 w Charbrowie (Charbrow), następnie w Roszczycach (Rooschitz), od 17 IV 1775 inspektor i wizytator szkół i kościołów pod patronatem szlacheckim na terenie powiatu lęborskiego (Lauenburg), żonaty z Marią Concordią Lenk, autor pieśni religijnych, tłumacz między innymi trzeciego załącznika do śpiewnika kościelnego Georga Friedricha Rogalla na język polski ''Nauki wiary i życiowych obowiązków dla dzieci'' (Gdańsk 1768), wydawca kancjonałów, w których zamieszczał między innymi pieśni przełożone przez Guzowiusza. Przekłady obu weszły w skład ''Pieśnioksięgu, czyli Kancjonału gdańskiego'' [[MRONGOWIUSZ KRZYSZTOF CELESTYN | Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza]] (1803). {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Jego współpracownikiem był Johann Behnke (Behncke, Behnka) (23 VI 1739 Rhein (Ryn) – 18 III 1791 Charbrowo), duchowny ewangelicki po studiach w Królewcu, od 1757 konrektor, od 1761 rektor w Starogardzie Gdańskim (Preußisch Stargard), następnie w Bytowie (Bütow), zrezygnował z powołania w 1764 na pastora w Pomysku (Pomeiske), 23 I 1765 powołany na pastora w Garczegorzu (Garzigar), w 1768–1780 w Charbrowie (Charbrow), następnie w Roszczycach (Rooschitz), od 17 IV 1775 inspektor i wizytator szkół i kościołów pod patronatem szlacheckim na terenie powiatu lęborskiego (Lauenburg), żonaty z Marią Concordią Lenk, autor pieśni religijnych, tłumacz między innymi trzeciego załącznika do śpiewnika kościelnego Georga Friedricha Rogalla na język polski ''Nauki wiary i życiowych obowiązków dla dzieci'' (Gdańsk 1768), wydawca kancjonałów, w których zamieszczał między innymi pieśni przełożone przez Guzowiusza. Przekłady obu weszły w skład ''Pieśnioksięgu, czyli Kancjonału gdańskiego'' [[MRONGOWIUSZ KRZYSZTOF CELESTYN | Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza]] (1803). {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 18:03, 3 lis 2022
JOHANN GOTTFRIED GUZOWIUS (Gusovius, Gusowiusz) (5 IV 1735 Preußisch Eylau (Pruska Iława koło Królewca) – 3 IX 1785 Gdańsk), lektor języka polskiego w gdańskim Gimnazjum Akademickim. Syn syndyka i notariusza w Brodnicy Krystiana oraz Doroty z domu Kubowicz. Początkowo kształcił się w Brodnicy, w latach 1749–1751 pobierał nauki w Gimnazjum Akademickim w Toruniu, w 1751–1755 w Gimnazjum Akademickim w Gdańsku. W okresie 1755–1759 studiował teologię i filozofię w Rostocku. Od 16 I 1760 osiadł w Gdańsku jako kandydat Ministerium Duchownego ( luteranie) na kaznodzieję i nauczyciela.
Od 1766 nauczyciel w Gimnazjum Akademickim, od 1773 tamże lektor języka polskiego, równolegle kaznodzieja w kościele św. Anny, w którym głosił kazania dla Polaków wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1781 powołał do życia towarzystwo Societas Polonico-Ecclesiastico-Poetica, stawiające sobie za cel przekłady na język polski i edycję kancjonałów. Pisał utwory okolicznościowe po łacinie (między innymi Dissertatio epistolaris de salute infantum bapizatorum, Rostoch 1756), niemiecku (np. Mosheims wahre Betrachtung …, Dancing 1764) i polsku (między innymi Dzięki Gdańskie do tronu nayiaśnieyszego Pana Stanisława Augusta, Króla y pana naszego …, druk Daniel Ludwig Wedel, Gdańsk 1784), znany również jako tłumacz; przełożył dwie ody Adama Naruszewicza na język niemiecki (w tym Ode an das Vaterland bey der Errettung Jhro Königl. Majestät von Pohlen …, gedruckt bey Johann Emanuel Friedrich Müller, Danzig 1771). Najważniejsze miejsce w translatorskich i edytorskich przedsięwzięciach zajęły: Nowy do Kancjonału gdańskiego pieśni duchownych przydatek (1774), Zbiór nowy pieśni świątecznych gdańskich na dwie części podzielony (1780) (za obie publikacje uhonorowany przez Radę Miejską Gdańska), Zbiór nowy dogmatycznych i moralnych pieśni gdańskich w trzech tomikach (1781–1783; dwie pieśni przetłumaczył jego stryj, Efraim Gottgetreu Gusovius (zm. 1783)).
Jako tłumacz, redaktor i wydawca pieśni religijnych oparł się na niemieckim kancjonale Danziger Gesangbuch (1764, 1766, 1768, 1770, 1771, 1774; kancjonały); przekładem pieśni i wydaniem polskiej wersji niemieckiego kancjonału zajął się z myślą o Polakach wyznania ewangelicko-augsburskiego. W 1778 ożenił się z Anną Brocking. Pochowany na cmentarzu przy kościele św. Anny.
Jego współpracownikiem był Johann Behnke (Behncke, Behnka) (23 VI 1739 Rhein (Ryn) – 18 III 1791 Charbrowo), duchowny ewangelicki po studiach w Królewcu, od 1757 konrektor, od 1761 rektor w Starogardzie Gdańskim (Preußisch Stargard), następnie w Bytowie (Bütow), zrezygnował z powołania w 1764 na pastora w Pomysku (Pomeiske), 23 I 1765 powołany na pastora w Garczegorzu (Garzigar), w 1768–1780 w Charbrowie (Charbrow), następnie w Roszczycach (Rooschitz), od 17 IV 1775 inspektor i wizytator szkół i kościołów pod patronatem szlacheckim na terenie powiatu lęborskiego (Lauenburg), żonaty z Marią Concordią Lenk, autor pieśni religijnych, tłumacz między innymi trzeciego załącznika do śpiewnika kościelnego Georga Friedricha Rogalla na język polski Nauki wiary i życiowych obowiązków dla dzieci (Gdańsk 1768), wydawca kancjonałów, w których zamieszczał między innymi pieśni przełożone przez Guzowiusza. Przekłady obu weszły w skład Pieśnioksięgu, czyli Kancjonału gdańskiego Krzysztofa Celestyna Mrongowiusza (1803).
