SCHRECK VALENTINUS, rektor szkoły mariackiej

Wersja z 13:45, 21 paź 2022

Strona tytułowa programu reformy szkoły mariackiej Leges officia docentium ac discentium in schola Mariana complectentes, 1592

Herb Gdańska na karcie dzieła Charites sive gratiarvm actio pro liberali instauratione aedificij scholae Marianae Dantisci … Valentinusa Schrecka, [Gdańsk] 1582

VALENTINUS SCHRECK (1527 Altenberg – 1602 Gdańsk), poeta, rektor szkoły mariackiej. Studiował w Wittenberdze i Królewcu, gdzie 3 X 1566 uzyskał stopień magistra. W 1567 profesor poezji, w 1568 dziekan Wydziału Filozoficznego uniwersytetu w Królewcu.

Uprawiał wówczas głównie poezję religijną. Jego talent poetycki doceniono w 1559, po ogłoszeniu elegii Triumphus Christi ascedentis in coelum, zadedykowanej Mikołajowi Radziwiłłowi Czarnemu. Tworzył też wiersze okolicznościowe, szczególnie epitalamia, dedykowane przyjaciołom i przełożonym.

W 1569 powołany przez Radę Miejską Gdańska na rektora szkoły mariackiej, był nim do końca życia. Dbał o dobór odpowiednich nauczycieli, pisał książki dla uczniów, prowadził teatr szkolny. Przedstawienia odbywały się w kościele Najświętszej Marii Panny (NMP; pierwsze w 1570). W 1573 wystawił komedię Hansa Sachsa w języku niemieckim David und Bathseba, a w 1578 Phormio Terencjusza po łacinie i Gryzeldę Boccaccia we własnej przeróbce w języku niemieckim. W 1581, z okazji uroczystego otwarcia siedziby szkoły przy ul. Chlebnickiej 2, w obecności notabli miejskich wygłosił wierszowane przemówienie na temat szkolnictwa od starożytności po czasy współczesne.

W 1578 dla potrzeb szkolnych ułożył krótkie wiersze do perykop ewangelickich (Hexastichorum et hymnorum praecipues lectionum evangelicarum In ecclesia… libri 3), w 1586 poszerzone wydanie Periocharum et hymnorum… libri 3. W nauczaniu języka łacińskiego posługiwał się podręcznikiem Ioachima Camerariusa (rozmówki łacińsko-niemieckie), przez siebie zmodyfikowanym. W 1592 opracował program reformy szkoły mariackiej Leges officia docentium et discentium in schola Mariana complectens, który został przyjęty przez rektorów pozostałych szkół parafialnych. Najważniejszym postanowieniem było wprowadzenie obowiązku szkolnego dla wszystkich dzieci w Gdańsku. Dla uczniów z ubogich rodzin tworzono klasy pauprów. W 1575 wydał zbiór epitalamiów (Epithalamia varia), a w 1583 zbiór wierszy religijnych. Pochowany w kościele NMP. MAB