ZIELENIAK, wysokościowiec
m (Blazejsliwinski przeniósł stronę ZIELENIAK na ZIELENIAK, wysokościowiec) |
Wersja z 16:13, 15 paź 2022
ZIELENIAK, wysokościowiec, ul. Wały Piastowskie 1 (w miejscu dawnego domu (willi) prezydenta rejencji); wysokość 72 m, 17 kondygnacji, 13 500 m² powierzchni (5300 m² u podnóża). Został wybudowany przez Gdańskie Przedsiębiorstwo Budownictwa Przemysłowego (GPBP) w latach 1965–1971 dla Centralnego Ośrodka Konstrukcyjno-Badawczego Przemysłu Okrętowego (od 1 I 1971 Centrum Techniki Okrętowej, od 2004 CTO Spółka Akcyjna). Dokumentację budynku wykonano do 1962, przygotowanie terenu i wykopy pod fundamenty rozpoczęto we wrześniu 1963, od lipca 1965 trwało palowanie terenu, od początku 1966 rozpoczęto wznoszenie sześciu budynków sąsiedniej niskiej zabudowy.
Wysokościowiec powstał według projektu dr. inż. arch. Stanisława Tobolczyka z Politechniki Warszawskiej oraz inż. arch. Jasny Strzałkowskiej z Miastoprojektu Warszawa. Nietypowa, pionierska w Polsce konstrukcja została opracowana przez inż. Zbigniewa Zaborowskiego z warszawskiego Miastoprojektu: do dwóch żelbetowych słupów-filarów (o wymiarach 12 × 8,5 m i grubości ścian 35 cm), stanowiących szkielet budynku, przywieszano, poczynając od góry, kolejne żelbetowe piętra. Prace nad budową pierwszego filaru, bliżej Błędnika, prowadzono od czerwca do 25 VIII 1966 (zawieszenie wiechy), drugi filar, w odległości 10 m, budowano od września do grudnia 1966. Betonowanie najwyższego stropu budynku zakończono 23/24 VIII 1967, stan surowy całości osiągnięto w lipcu 1968. Piętra zostały przeszklone (jako element fasady) między innymi emaliowanymi ekranami w tonacji zielonej (stąd nazwa), wyprodukowanymi przez Zakłady Stolarki Budowlanej w Gorzowie. Przeszklenia układane były od dołu do góry, od grudnia 1968 do lutego 1970. Dwa najwyższe piętra całkowicie oszklono. Efekt „unoszenia” budynku zapewnia odsłonięcie słupów-filarów (wykorzystanych na klatki schodowe) w partii przyziemia, brak parteru i umieszczenie I piętra na wysokości 5,6 m od gruntu. Pierwsze sześć pięter Centrum Techniki Okrętowej przejęło do użytku 1 VIII 1971. Całość oddano 15 XII 1971.
Zastosowana szwedzka kosztowna technologia nie znalazła kontynuacji, choć pierwotnie planowano wykorzystać ją przy wznoszeniu dalszych obiektów w Gdańsku. Koszty budowy przekroczono o 100% w stosunku do zakładanych, długi czas budowy wynikał między innymi z braku przedsiębiorstwa przygotowanego do wznoszenia takiej konstrukcji (budowę zlecono GPBP „zastępczo”) jak i niemożności sprostania wymogom projektu przez zaplecze budowlane.
Po 1989 centrum biznesu w wynajmowanych przez CTO pomieszczeniach: 75 procent powierzchni zajmują usługi bankowe, maklerskie, doradcze, spedycyjne, prawnicze, turystyczne, rekreacyjno-sportowe, sale konferencyjne, salon samochodowy, restauracja Panorama na ostatnim piętrze; do listopada 2012 mieściła się tu także siedziba Ateneum – Szkoły Wyższej. W listopadzie 2006 gdańska firma architektoniczna Kozikowski Design opracowała projekt przebudowy budynku z jednoczesną zmianą koloru elewacji na biało-niebieski. Po przeniesieniu 14 II 2013 CTO do nowej siedziby przy ul. Szczecińskiej 65 jesienią tego roku bezskutecznie wystawiony na sprzedaż.
