KAELTER ROBERT, rabin
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File: Synagoga_tablica.jpg |thumb| Tablica z 56 nazwiskami gdańszczan pochodzenia żydowskiego poległych na frontach I wojny światowej; poświęcona przez Roberta Kesltera w gdańskiej synagodze, w 1939 wysłana do Żydowskiego Seminarium Teologicznego w Nowym Jorku]] | [[File: Synagoga_tablica.jpg |thumb| Tablica z 56 nazwiskami gdańszczan pochodzenia żydowskiego poległych na frontach I wojny światowej; poświęcona przez Roberta Kesltera w gdańskiej synagodze, w 1939 wysłana do Żydowskiego Seminarium Teologicznego w Nowym Jorku]] | ||
'''ROBERT RAFAEL KAELTER''' (Kälter) (27 VII 1874 Wrocław – 6 III 1926 St. Blasien (Badenia-Wirtembergia)), wyznawca judaizmu reformowanego. Syn handlarza pierzem Roberta Josepha. Od 1895 student wrocławskiego Żydowskiego Seminarium Teologicznego. W czasie studiów utrzymywał się początkowo z nauczania domowego, następnie nauczania w żydowskiej szkole religijnej. Członek studenckiej korporacji Amicitia, studia ukończył w 1902, uzyskując uprawnienia rabinackie oraz tytuł doktora filozofii. W latach 1902–1908 rabin w Poczdamie, 17 VI 1903 poświęcił tamtejszą synagogę, był autorem opracowania o jej historii (''Geschichte der Jüdischen Gemeinde zu Potsdam'', 1903).<br/><br/> | '''ROBERT RAFAEL KAELTER''' (Kälter) (27 VII 1874 Wrocław – 6 III 1926 St. Blasien (Badenia-Wirtembergia)), wyznawca judaizmu reformowanego. Syn handlarza pierzem Roberta Josepha. Od 1895 student wrocławskiego Żydowskiego Seminarium Teologicznego. W czasie studiów utrzymywał się początkowo z nauczania domowego, następnie nauczania w żydowskiej szkole religijnej. Członek studenckiej korporacji Amicitia, studia ukończył w 1902, uzyskując uprawnienia rabinackie oraz tytuł doktora filozofii. W latach 1902–1908 rabin w Poczdamie, 17 VI 1903 poświęcił tamtejszą synagogę, był autorem opracowania o jej historii (''Geschichte der Jüdischen Gemeinde zu Potsdam'', 1903).<br/><br/> | ||
| − | Od 1908 główny rabin gdańskiej [[GMINA SYNAGOGALNA | Gminy Synagogalnej]], nauczał też religii w szkołach żydowskich. Podczas I wojny światowej rabin polowy, w 1921 poświęcił w [[WIELKA SYNAGOGA | Wielkiej Synagodze]] tablicę upamiętniającą 56 Żydów z Gdańska poległych na frontach. Od 1919 zaangażowany w pomaganie emigrantom żydowskim z Rosji, którzy przez Gdańsk udawali się do USA. W 1920 z [[FABIAN FELIX | Felixem Fabianem]] utworzył Żydowski Komitet Emigracyjny przekształcony następnie w Komitet Pomocy dla Żydowskiej Emigracji. Z jego inicjatywy powstało sanatorium reumatologiczne w Sopocie. Działacz [[STOWARZYSZENIE NA RZECZ RELIGIJNO-LIBERALNEGO JUDAIZMU | Stowarzyszenia Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu]]. Autor modlitewnika (1925).<br/><br/> | + | Od 1908 główny rabin gdańskiej [[GMINA SYNAGOGALNA | Gminy Synagogalnej]], nauczał też religii w szkołach żydowskich. Podczas I wojny światowej rabin polowy, w 1921 poświęcił w [[WIELKA SYNAGOGA | Wielkiej Synagodze]] tablicę upamiętniającą 56 Żydów z Gdańska poległych na frontach. Od 1919 zaangażowany w pomaganie emigrantom żydowskim z Rosji, którzy przez Gdańsk udawali się do USA. W 1920 z [[FABIAN FELIX, prawnik | Felixem Fabianem]] utworzył Żydowski Komitet Emigracyjny przekształcony następnie w Komitet Pomocy dla Żydowskiej Emigracji. Z jego inicjatywy powstało sanatorium reumatologiczne w Sopocie. Działacz [[STOWARZYSZENIE NA RZECZ RELIGIJNO-LIBERALNEGO JUDAIZMU | Stowarzyszenia Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu]]. Autor modlitewnika (1925).<br/><br/> |
Od 1902 członek Verein israelitischer Lehrer in Schlesien und Posen (Związek Nauczycieli Izraelickich na Śląsku i w Poznaniu). Członek loży masońskiej „Borussia” ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]), w latach 1910–1911 jej sekretarz, od 1914 przewodniczący (dwie kadencje). Członek Vereinigung der liberalen Rabbiner Deutschlands (Zrzeszenie Niemieckich Rabinów Liberalnych), Komitée zur Vereinigung der Synagogengemeinden zu Danzig (Komitet Zjednoczeniowy Gdańskich Gmin Synagogalnych), Danziger städtische National-Komitée zur Bekämpfung des Mädchenhandels (Gdański Oddział Narodowego Komitetu ds. Zwalczania Hadlu Dziewczętami), przewodniczący Verein für jüdische Geschichte und Literatur (Stowarzyszenie Żydowskiej Historii i Literatury, 1913).<br/><br/> | Od 1902 członek Verein israelitischer Lehrer in Schlesien und Posen (Związek Nauczycieli Izraelickich na Śląsku i w Poznaniu). Członek loży masońskiej „Borussia” ([[WOLNOMULARSTWO | wolnomularstwo]]), w latach 1910–1911 jej sekretarz, od 1914 przewodniczący (dwie kadencje). Członek Vereinigung der liberalen Rabbiner Deutschlands (Zrzeszenie Niemieckich Rabinów Liberalnych), Komitée zur Vereinigung der Synagogengemeinden zu Danzig (Komitet Zjednoczeniowy Gdańskich Gmin Synagogalnych), Danziger städtische National-Komitée zur Bekämpfung des Mädchenhandels (Gdański Oddział Narodowego Komitetu ds. Zwalczania Hadlu Dziewczętami), przewodniczący Verein für jüdische Geschichte und Literatur (Stowarzyszenie Żydowskiej Historii i Literatury, 1913).<br/><br/> | ||
21 VI 1904 w Poczdamie ożenił się z pochodzącą z Zempelburga Fedorą Cohn, jedną z ostatnich osób, które wyjechały z Gdańska do USA (tam od 21 VI 1941). Jego dzieci założyły w Gdańsku Związek Młodożydowski Gabriel Riesser, związany z lożą „Borussia”, propagujący ideę syntezy niemiecko-żydowskiej, stały też na jego czele; opuściły Gdańsk przed 1 IX 1939. Syn Wolfgang (Wolle) (12 II 1914 Gdańsk – 1 II 2012 Los Angeles) w latach 1935-1937 studiował w Hochschule für die Wissenschaft des Judentums (HWJ; Wyższa Szkoła Judaistyki) w Berlinie, potem w Hebrew Union College w Cincinnati (ukończył w 1940), był rabinem w USA w latach 1940–1979, od 1938 był żonaty z Sarą, autor wspomnień ''From Danzig. An American Rabbis Journey'' (1997). <br/><br/> | 21 VI 1904 w Poczdamie ożenił się z pochodzącą z Zempelburga Fedorą Cohn, jedną z ostatnich osób, które wyjechały z Gdańska do USA (tam od 21 VI 1941). Jego dzieci założyły w Gdańsku Związek Młodożydowski Gabriel Riesser, związany z lożą „Borussia”, propagujący ideę syntezy niemiecko-żydowskiej, stały też na jego czele; opuściły Gdańsk przed 1 IX 1939. Syn Wolfgang (Wolle) (12 II 1914 Gdańsk – 1 II 2012 Los Angeles) w latach 1935-1937 studiował w Hochschule für die Wissenschaft des Judentums (HWJ; Wyższa Szkoła Judaistyki) w Berlinie, potem w Hebrew Union College w Cincinnati (ukończył w 1940), był rabinem w USA w latach 1940–1979, od 1938 był żonaty z Sarą, autor wspomnień ''From Danzig. An American Rabbis Journey'' (1997). <br/><br/> | ||
Mieszkał przy Stadtgraben 6 (ul. Podwale Grodzkie). Zmarł podczas kuracji po zawale serca przebytym w 1925; pochowany w Gdańsku na [[CMENTARZE NA CHEŁMIE | cmentarzu żydowskim na Chełmie]]. {{author: GB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Mieszkał przy Stadtgraben 6 (ul. Podwale Grodzkie). Zmarł podczas kuracji po zawale serca przebytym w 1925; pochowany w Gdańsku na [[CMENTARZE NA CHEŁMIE | cmentarzu żydowskim na Chełmie]]. {{author: GB}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 12:25, 1 paź 2022
ROBERT RAFAEL KAELTER (Kälter) (27 VII 1874 Wrocław – 6 III 1926 St. Blasien (Badenia-Wirtembergia)), wyznawca judaizmu reformowanego. Syn handlarza pierzem Roberta Josepha. Od 1895 student wrocławskiego Żydowskiego Seminarium Teologicznego. W czasie studiów utrzymywał się początkowo z nauczania domowego, następnie nauczania w żydowskiej szkole religijnej. Członek studenckiej korporacji Amicitia, studia ukończył w 1902, uzyskując uprawnienia rabinackie oraz tytuł doktora filozofii. W latach 1902–1908 rabin w Poczdamie, 17 VI 1903 poświęcił tamtejszą synagogę, był autorem opracowania o jej historii (Geschichte der Jüdischen Gemeinde zu Potsdam, 1903).
Od 1908 główny rabin gdańskiej Gminy Synagogalnej, nauczał też religii w szkołach żydowskich. Podczas I wojny światowej rabin polowy, w 1921 poświęcił w Wielkiej Synagodze tablicę upamiętniającą 56 Żydów z Gdańska poległych na frontach. Od 1919 zaangażowany w pomaganie emigrantom żydowskim z Rosji, którzy przez Gdańsk udawali się do USA. W 1920 z Felixem Fabianem utworzył Żydowski Komitet Emigracyjny przekształcony następnie w Komitet Pomocy dla Żydowskiej Emigracji. Z jego inicjatywy powstało sanatorium reumatologiczne w Sopocie. Działacz Stowarzyszenia Na Rzecz Religijno–Liberalnego Judaizmu. Autor modlitewnika (1925).
Od 1902 członek Verein israelitischer Lehrer in Schlesien und Posen (Związek Nauczycieli Izraelickich na Śląsku i w Poznaniu). Członek loży masońskiej „Borussia” ( wolnomularstwo), w latach 1910–1911 jej sekretarz, od 1914 przewodniczący (dwie kadencje). Członek Vereinigung der liberalen Rabbiner Deutschlands (Zrzeszenie Niemieckich Rabinów Liberalnych), Komitée zur Vereinigung der Synagogengemeinden zu Danzig (Komitet Zjednoczeniowy Gdańskich Gmin Synagogalnych), Danziger städtische National-Komitée zur Bekämpfung des Mädchenhandels (Gdański Oddział Narodowego Komitetu ds. Zwalczania Hadlu Dziewczętami), przewodniczący Verein für jüdische Geschichte und Literatur (Stowarzyszenie Żydowskiej Historii i Literatury, 1913).
21 VI 1904 w Poczdamie ożenił się z pochodzącą z Zempelburga Fedorą Cohn, jedną z ostatnich osób, które wyjechały z Gdańska do USA (tam od 21 VI 1941). Jego dzieci założyły w Gdańsku Związek Młodożydowski Gabriel Riesser, związany z lożą „Borussia”, propagujący ideę syntezy niemiecko-żydowskiej, stały też na jego czele; opuściły Gdańsk przed 1 IX 1939. Syn Wolfgang (Wolle) (12 II 1914 Gdańsk – 1 II 2012 Los Angeles) w latach 1935-1937 studiował w Hochschule für die Wissenschaft des Judentums (HWJ; Wyższa Szkoła Judaistyki) w Berlinie, potem w Hebrew Union College w Cincinnati (ukończył w 1940), był rabinem w USA w latach 1940–1979, od 1938 był żonaty z Sarą, autor wspomnień From Danzig. An American Rabbis Journey (1997).
Mieszkał przy Stadtgraben 6 (ul. Podwale Grodzkie). Zmarł podczas kuracji po zawale serca przebytym w 1925; pochowany w Gdańsku na cmentarzu żydowskim na Chełmie.
