LUTOMSKA KSENIA, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku

Wersja z 09:34, 31 sie 2022

Kseni Lutomska

KSENIA LUTOMSKA (5 V 1900 Wilno – 9 V 1988 Gdańsk), lekarz stomatolog, pionier akademickiej stomatologii zachowawczej w Gdańsku. Córka Józefa, siostra Zinaidy, wileńskiej dentystki. Wychodząc za mąż w wieku 17 lat przerwała naukę, maturę zdała jako eksternistka w 1930 w Gimnazjum im. Zygmunta Augusta w Wilnie. Od 1932 studiowała medycynę i prawo na Uniwersytecie Stefana Batorego w Wilnie, w czasie studiów pracowała jako wolontariuszka w Zakładzie Chemii Fizjologicznej Wydziału Lekarskiego. W 1938 zdobyła dyplom lekarza medycyny; przebywała na stażu podyplomowym w Szpitalu Przemienienia Pańskiego i Szpitalu św. Rocha w Warszawie (28 XI 1938 – 15 VIII 1939), specjalizując się jednocześnie w stomatologii w warszawskiej Akademii Stomatologicznej. Od września 1939 pracowała na Oddziale Stomatologicznym Szpitala Miejskiego w Wilnie (gdzie zastał ją wybuch wojny), od 1943 ponownie w Warszawie, na Oddziale Chirurgii Stomatologicznej w Szpitalu Ujazdowskim. Po powstaniu warszawskim pracowała do kwietnia 1945 jako lekarz stomatolog w Miejskim Wydziale Zdrowia w Starachowicach.

W Gdańsku od 13 IV 1945, w Miejskim Wydziale Zdrowia do 31 XII 1946 kierownik gdańskich przychodni dentystycznych w ośrodkach zdrowia. Od 15 I 1946 zatrudniona została w gdańskiej Akademii Lekarskiej (AL) (następnie: Akademii Medycznej). Była początkowo wolontariuszką na Oddziale Chirurgii Stomatologicznej Kliniki Chirurgicznej, następnie asystentką w powstałej Klinice Chirurgii Stomatologicznej, 1 X 1949 powołana została na stanowisko zastępcy profesora oddziału Lekarsko-Dentystycznego AL.

Zorganizowała Katedrę i Zakład Stomatologii Zachowawczej, którym kierowała do przejścia na emeryturę (1970). Od 1950 doktor, od 1954 docent, od 1961 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1969 profesor zwyczajny. Zorganizowała Poradnię Stomatologii Dziecięcej, Poradnię Chorób Przyzębia i Błony Śluzowej Jamy Ustnej, gabinet Fizjoterapii oraz pierwszy w Polsce Ośrodek Fluorowej Profilaktyki Próchnicy Zębów. Zajmowała się epidemiologią, klinicznie i eksperymentalnie etiopatogenezą, leczeniem i profilaktyką próchnicy zębów, w tym również pionierskimi w Polsce badaniami nad rolą fluoru w zapobieganiu próchnicy zębów. W latach 1952-1967 była konsultantem wojewódzkim w dziedzinie stomatologii, w 1956-1963 członkiem Komisji Badań nad Fluorem przy Ministrze Zdrowia. Była między innymi w 1951-1960 założycielką i przewodniczącą oddziału gdańskiego Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego, w 1958-1960 wiceprzewodniczącą Zarządu Głównego PTS.

Odznaczona między innymi Złotym Krzyżem Zasługi (1954), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1979). Pochowana na cmentarzu Łostowickim. 7 XII 2001 na budynku Poradni Stomatologii Zachowawczej AMG (ul. Orzeszkowej 18), odsłonięto poświęconą jej tablicę pamiątkową. ZM