RASZEJA STEFAN, rektor Akademii Medycznej w Gdańsku
| Linia 2: | Linia 2: | ||
| − | '''STEFAN RASZEJA''' ( 24 XII 1922 Starogard Gdański – 10 III 2021 Gdańsk), lekarz, rektor gdańskiej [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej]] (AMG). Urodził się w rodzinie nauczycielskiej Bolesława (7 VIII 1882 Zelgoszcz, powiat starogardzki - 31 V 1950 Starogard) i poślubionej mu w 1907 Antoniny z domu Richter, młodszy brat Pawła, Brunona, Małgorzaty, po mężu Masiak (wszyscy z wykształceniem pedagogicznym), Jana (lekarza), Alfonsa (prawnika) i Jadwigi. | + | '''STEFAN BOLESŁAW RASZEJA''' ( 24 XII 1922 Starogard Gdański – 10 III 2021 Gdańsk), lekarz, rektor gdańskiej [[GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY | Akademii Medycznej]] (AMG). Urodził się w rodzinie nauczycielskiej Bolesława (7 VIII 1882 Zelgoszcz, powiat starogardzki - 31 V 1950 Starogard) i poślubionej mu w 1907 Antoniny z domu Richter, młodszy brat Pawła (27 VI 1908 – 14 I 1941), Brunona, Małgorzaty, po mężu Masiak (wszyscy z wykształceniem pedagogicznym), Jana (lekarza), Alfonsa (prawnika) i Jadwigi. Ukończył w Starogardzie Gdańskim szkołę podstawową i w 1939 Gimnazjum Ogólnokształcące.<br/><br/> |
| − | Od 1 maja do 14 września 1945 starszy referent Milicji Obywatelskiej w Starogardzie Gdańskim. Ukończył maturą 18 IX 1945 Liceum Humanistyczne w Starogardzie Gdańskim i podjął studia lekarskie na uniwersytecie w Poznaniu. W maju 1946 aresztowany na kilka tygodni za udział w demonstracji studenckiej (domagającej się uwolnienia studentów z Krakowa manifestujących z okazji święta 3 Maja). W 1951 ukończył Akademię Medyczną w Poznaniu, gdzie w latach | + | W czasie okupacji, z uwagi na represje które spotkały rodzeństwo (aresztowanie brata Pawła i siostry Małgorzaty), od listopada 1939 do stycznia 1940 ukrywał się u krewnych w Rajkowach, od 1 II 1940 pracował jako robotnik w tartaku firmy Fritz Mttnchau w Starogardzie, od kwietnia 1941 jako robotnik w składzie żelaza w firmie Ewald Wiebe. Od 8 VI 1943 członek (pseudonim "Jaguar", "Major") Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” (w oddziale Alfonsa Kwiczora „Czarnego”), podczas wymiany ognia z patrolem żandarmerii niemieckiej 20 listopada ranny w kolano, leczony w leśnym bunkrze. W listopadzie 1944 podporządkował się ze swoim oddziałem Armii Krajowej.<br/><br/> |
| + | Od 1 maja do 14 września 1945 starszy referent Milicji Obywatelskiej w Starogardzie Gdańskim. Ukończył maturą 18 IX 1945 Liceum Humanistyczne w Starogardzie Gdańskim i podjął studia lekarskie na uniwersytecie w Poznaniu. W maju 1946 aresztowany na kilka tygodni za udział w demonstracji studenckiej (domagającej się uwolnienia studentów z Krakowa manifestujących z okazji święta 3 Maja). Pobierał lekcje śpiewu, w ramach Akademickiego Koła Pomorzan w Poznaniu należał do zespołu rewelersów (kwartet męski). W 1951 ukończył Akademię Medyczną w Poznaniu, gdzie w latach 1947-1964 był asystentem (początkowo bez dyplomu) w Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej. Od 1953 specjalista anatomopatologii, od 1954 specjalista w dziedzinie medycyny sądowej, od 1959 doktor, od 1963 doktor habilitowany. W Gdańsku od 1964, w drodze konkursu 1 listopada objął stanowisko kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej AMG. Od 1969 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1976 profesor zwyczajny. Przyczynił się do rozbudowy bazy naukowej Zakładu, uzyskując pomieszczenia prosektoryjne, nowy budynek i nowoczesną aparaturę. W latach 1966–1969 dziekan Wydziału Lekarskiego AMG, 1969–1972 prorektor do spraw nauki, 1972–1975 rektor. Jako prorektor był współorganizatorem filii AMG w Bydgoszczy (obecnie Akademia Medyczna w Bydgoszczy). W sierpniu 1982, w [[STAN WOJENNY | stanie wojennym]], nie przyjął od Ministra Zdrowia nominacji na rektora AMG. Od 1993 na emeryturze. <br/><br/> | ||
Specjalista w zakresie biologii medycznej, deontologii lekarskiej i medycyny sądowej, twórca gdańskiej szkoły medycyny sądowej. Zajmował się genetyką populacyjną, identyfikacją biologicznych śladów na potrzeby śledztw, biochemicznymi procesami umierania i rozpoznania śmierci mózgu do celów przeszczepu narządów. W latach 1974–1988 członek Rady Naukowej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, 1975–1991 wiceprzewodniczący Zespołu Krajowych Specjalistów ds. Medycyny Sądowej, 1984–1990 członek Komitetu Podstawowych Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk, 1979–1989 wiceprzewodniczący Rady Naukowej przy Instytucie Ekspertyz Sądowych w Krakowie, 1985–1991 w Instytucie Problematyki Przestępczości w Warszawie. W latach 1976–1990 członek sekcji medycznej Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych.<br/><br/> | Specjalista w zakresie biologii medycznej, deontologii lekarskiej i medycyny sądowej, twórca gdańskiej szkoły medycyny sądowej. Zajmował się genetyką populacyjną, identyfikacją biologicznych śladów na potrzeby śledztw, biochemicznymi procesami umierania i rozpoznania śmierci mózgu do celów przeszczepu narządów. W latach 1974–1988 członek Rady Naukowej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, 1975–1991 wiceprzewodniczący Zespołu Krajowych Specjalistów ds. Medycyny Sądowej, 1984–1990 członek Komitetu Podstawowych Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk, 1979–1989 wiceprzewodniczący Rady Naukowej przy Instytucie Ekspertyz Sądowych w Krakowie, 1985–1991 w Instytucie Problematyki Przestępczości w Warszawie. W latach 1976–1990 członek sekcji medycznej Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych.<br/><br/> | ||
| − | Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii, wiceprzewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauk Sądowych (Wichita, USA) i Międzynarodowej Akademii Medycyny Prawnej i Społecznej (Lyon), inicjator powstania i redaktor ukazujących się od 1971 „Annales Academiae Medicae Gedanensis” (następnie Naczelny Redaktor Honorowy). Członek kierownictwa Zespołu Transplantacyjnego, który w 1980 rozpoczął w gdańskiej uczelni program przeszczepu nerek. Zainicjował działania pierwszego w Polsce Zespołu ds. Oceny Deontologicznej Badań Naukowych (1978), następnie Ogólnopolskiej Komisji | + | W 1950, po powołaniu do wojska i ukończeniu kursu oficerskiego dla lekarzy, zdegradowany za przynależność do „Gryfa Pomorskiego” i AK, w 1957 przywrócono mu stopień porucznika, po odbyciu dwóch ćwiczeń wojskowych awansowany do stopnia kapitana i majora rezerwy. Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii, wiceprzewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauk Sądowych (Wichita, USA) i Międzynarodowej Akademii Medycyny Prawnej i Społecznej (Lyon), inicjator powstania i redaktor ukazujących się od 1971 „Annales Academiae Medicae Gedanensis” (następnie Naczelny Redaktor Honorowy). Członek kierownictwa Zespołu Transplantacyjnego, który w 1980 rozpoczął w gdańskiej uczelni program przeszczepu nerek. Zainicjował działania pierwszego w Polsce Zespołu ds. Oceny Deontologicznej Badań Naukowych (1978), następnie Ogólnopolskiej Komisji do spraw Badań na Ludziach (1982). Kierował w AMG, później Gdańskim Uniwersytecie Medycznym (GUMed), Niezależną Komisją Bioetyczną ds. Badań Naukowych. Od 1975 należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, pracowal społecznie w Komisji Zdrowia. <br/><br/> |
| − | Od 1999 doktor honoris causa Akademii Medycznej w Bydgoszczy, od 2014 – GUMedu. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1988), Medalem 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1996), Medalem 1000-lecia miasta Gdańska (1997), Medalem Pro Memoria Urzędu | + | Od 1999 doktor honoris causa Akademii Medycznej w Bydgoszczy, od 2014 – GUMedu. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1988), Krzyżem Partyzanckim (1972), Medalem "Rodła" (1989) Medalem 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1996), Medalem 1000-lecia miasta Gdańska (1997), Medalem Pro Memoria Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (2011). <br/><br/> |
Żonaty był z Wandą z domu Wojdon (zm. 15 IV 2021), doktorem nauk farmaceutycznych, w latach 1966-1983 adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji AMG. Ojciec Anny Raszei-Specht. Pochowany z żoną na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | Żonaty był z Wandą z domu Wojdon (zm. 15 IV 2021), doktorem nauk farmaceutycznych, w latach 1966-1983 adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji AMG. Ojciec Anny Raszei-Specht. Pochowany z żoną na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: BŚ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 16:51, 17 kwi 2022
STEFAN BOLESŁAW RASZEJA ( 24 XII 1922 Starogard Gdański – 10 III 2021 Gdańsk), lekarz, rektor gdańskiej Akademii Medycznej (AMG). Urodził się w rodzinie nauczycielskiej Bolesława (7 VIII 1882 Zelgoszcz, powiat starogardzki - 31 V 1950 Starogard) i poślubionej mu w 1907 Antoniny z domu Richter, młodszy brat Pawła (27 VI 1908 – 14 I 1941), Brunona, Małgorzaty, po mężu Masiak (wszyscy z wykształceniem pedagogicznym), Jana (lekarza), Alfonsa (prawnika) i Jadwigi. Ukończył w Starogardzie Gdańskim szkołę podstawową i w 1939 Gimnazjum Ogólnokształcące.
W czasie okupacji, z uwagi na represje które spotkały rodzeństwo (aresztowanie brata Pawła i siostry Małgorzaty), od listopada 1939 do stycznia 1940 ukrywał się u krewnych w Rajkowach, od 1 II 1940 pracował jako robotnik w tartaku firmy Fritz Mttnchau w Starogardzie, od kwietnia 1941 jako robotnik w składzie żelaza w firmie Ewald Wiebe. Od 8 VI 1943 członek (pseudonim "Jaguar", "Major") Tajnej Organizacji Wojskowej „Gryf Pomorski” (w oddziale Alfonsa Kwiczora „Czarnego”), podczas wymiany ognia z patrolem żandarmerii niemieckiej 20 listopada ranny w kolano, leczony w leśnym bunkrze. W listopadzie 1944 podporządkował się ze swoim oddziałem Armii Krajowej.
Od 1 maja do 14 września 1945 starszy referent Milicji Obywatelskiej w Starogardzie Gdańskim. Ukończył maturą 18 IX 1945 Liceum Humanistyczne w Starogardzie Gdańskim i podjął studia lekarskie na uniwersytecie w Poznaniu. W maju 1946 aresztowany na kilka tygodni za udział w demonstracji studenckiej (domagającej się uwolnienia studentów z Krakowa manifestujących z okazji święta 3 Maja). Pobierał lekcje śpiewu, w ramach Akademickiego Koła Pomorzan w Poznaniu należał do zespołu rewelersów (kwartet męski). W 1951 ukończył Akademię Medyczną w Poznaniu, gdzie w latach 1947-1964 był asystentem (początkowo bez dyplomu) w Katedrze i Zakładzie Medycyny Sądowej. Od 1953 specjalista anatomopatologii, od 1954 specjalista w dziedzinie medycyny sądowej, od 1959 doktor, od 1963 doktor habilitowany. W Gdańsku od 1964, w drodze konkursu 1 listopada objął stanowisko kierownika Katedry i Zakładu Medycyny Sądowej AMG. Od 1969 profesor nadzwyczajny (tytularny), od 1976 profesor zwyczajny. Przyczynił się do rozbudowy bazy naukowej Zakładu, uzyskując pomieszczenia prosektoryjne, nowy budynek i nowoczesną aparaturę. W latach 1966–1969 dziekan Wydziału Lekarskiego AMG, 1969–1972 prorektor do spraw nauki, 1972–1975 rektor. Jako prorektor był współorganizatorem filii AMG w Bydgoszczy (obecnie Akademia Medyczna w Bydgoszczy). W sierpniu 1982, w stanie wojennym, nie przyjął od Ministra Zdrowia nominacji na rektora AMG. Od 1993 na emeryturze.
Specjalista w zakresie biologii medycznej, deontologii lekarskiej i medycyny sądowej, twórca gdańskiej szkoły medycyny sądowej. Zajmował się genetyką populacyjną, identyfikacją biologicznych śladów na potrzeby śledztw, biochemicznymi procesami umierania i rozpoznania śmierci mózgu do celów przeszczepu narządów. W latach 1974–1988 członek Rady Naukowej Ministerstwa Zdrowia i Opieki Społecznej, 1975–1991 wiceprzewodniczący Zespołu Krajowych Specjalistów ds. Medycyny Sądowej, 1984–1990 członek Komitetu Podstawowych Nauk Medycznych Polskiej Akademii Nauk, 1979–1989 wiceprzewodniczący Rady Naukowej przy Instytucie Ekspertyz Sądowych w Krakowie, 1985–1991 w Instytucie Problematyki Przestępczości w Warszawie. W latach 1976–1990 członek sekcji medycznej Centralnej Komisji Kwalifikacyjnej ds. Kadr Naukowych.
W 1950, po powołaniu do wojska i ukończeniu kursu oficerskiego dla lekarzy, zdegradowany za przynależność do „Gryfa Pomorskiego” i AK, w 1957 przywrócono mu stopień porucznika, po odbyciu dwóch ćwiczeń wojskowych awansowany do stopnia kapitana i majora rezerwy. Prezes Polskiego Towarzystwa Medycyny Sądowej i Kryminologii, wiceprzewodniczący Międzynarodowego Stowarzyszenia Nauk Sądowych (Wichita, USA) i Międzynarodowej Akademii Medycyny Prawnej i Społecznej (Lyon), inicjator powstania i redaktor ukazujących się od 1971 „Annales Academiae Medicae Gedanensis” (następnie Naczelny Redaktor Honorowy). Członek kierownictwa Zespołu Transplantacyjnego, który w 1980 rozpoczął w gdańskiej uczelni program przeszczepu nerek. Zainicjował działania pierwszego w Polsce Zespołu ds. Oceny Deontologicznej Badań Naukowych (1978), następnie Ogólnopolskiej Komisji do spraw Badań na Ludziach (1982). Kierował w AMG, później Gdańskim Uniwersytecie Medycznym (GUMed), Niezależną Komisją Bioetyczną ds. Badań Naukowych. Od 1975 należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, pracowal społecznie w Komisji Zdrowia.
Od 1999 doktor honoris causa Akademii Medycznej w Bydgoszczy, od 2014 – GUMedu. Odznaczony między innymi Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1973), Krzyżem Komandorskim Orderu Odrodzenia Polski (1988), Krzyżem Partyzanckim (1972), Medalem "Rodła" (1989) Medalem 50-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1996), Medalem 1000-lecia miasta Gdańska (1997), Medalem Pro Memoria Urzędu do spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych (2011).
Żonaty był z Wandą z domu Wojdon (zm. 15 IV 2021), doktorem nauk farmaceutycznych, w latach 1966-1983 adiunkt w Katedrze i Zakładzie Farmakognozji AMG. Ojciec Anny Raszei-Specht. Pochowany z żoną na cmentarzu Srebrzysko.
