KRUSZYŃSKI TADEUSZ, ksiądz katolicki, historyk sztuki

Wersja z 17:52, 2 paź 2022

Ksiądz Tadeusz Kruszyński podczas oprowadzania po Wawelu francuskiego generała Marie Eugene Debeneya i oficerów polskich,1934

TADEUSZ KRUSZYŃSKI (1 III 1884 Dublany koło Lwowa – 23 VIII 1959 Zakopane), ksiądz katolicki, historyk sztuki, naukowiec. W 1903 ukończył III Gimnazjum w Krakowie, następnie studiował na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jagiellońskiego (UJ), w 1907 jego absolwent, przyjął też święcenia kapłańskie. W 1911 w czasie pobytu na stypendium w Rzymie studiował historię sztuki. W 1912 uzyskał doktorat na UJ, doktor habilitowany historii sztuki, od 1926 w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie, w 1929 na Wydziale Teologicznym Uniwersytetu Jana Kazimierza we Lwowie. Od 1919 roku wykładowca na Wydziale Teologicznym UJ, w 1930 docent, zastępca profesora.

Od 6 XI 1939, wraz z innymi profesorami UJ, osadzony w obozie koncentracyjnym w Sachsenhausen, zwolniony w roku 1940. Po 1945 docent, od 1954 profesor tytularny na Wydziale Teologicznym UJ. Po likwidacji wydziału przez władze, od 1 IX 1957 emeryt. Zginął w wypadku ulicznym w Zakopanym, tam pochowany.

Prowadził badania nad sztuką Gdańska, sztuką włoską, złotnictwem w zbiorach krakowskich (w tym w skarbcu Katedry Wawelskiej). Autor między innymi pierwszej popularnej polskiej syntezy sztuki gdańskiej Stary Gdańsk i historia jego sztuki (1912), Sztuka i przemysł artystyczny w Gdańsku (1927; również w tomie zbiorowym Gdańsk. Przeszłość i teraźniejszość, 1928) oraz polskiego przewodnika po mieście Przewodnik po Gdańsku i okolicy z planem miasta i mapką okolicy (1914; przewodniki po Gdańsku). Autor tłumaczenia wyboru wspomnień Johanny Schopenhauer Gdańskie wspomnienia młodości (1957, wznowione przez Fundację Gdańską w roku 2010). MrGl