BRAMA DŁUGOULICZNA
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File: Brama_Długouliczna,_plan_Kloeppela.jpg |thumb| Brama Długouliczna i jej przedbramie: późniejsza [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieża Więzienna]] i zasłonięta Brama Przednia (późniejsza [[KATOWNIA | Katownia]]), brak jeszcze obwałowań ziemnych i [[BRAMA WYŻYNNA | Bramy Wyżynnej]], fragment rekonstruowanego przez [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS | Ottona Kloeppela]] planu Gdańska z 1500]] | + | [[File: Brama_Długouliczna,_plan_Kloeppela.jpg |thumb| Brama Długouliczna i jej przedbramie: późniejsza [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieża Więzienna]] i zasłonięta Brama Przednia (późniejsza [[KATOWNIA | Katownia]]), brak jeszcze obwałowań ziemnych i [[BRAMA WYŻYNNA | Bramy Wyżynnej]], fragment rekonstruowanego przez [[KLOEPPEL OTTO FERDINAND JULIUS, rektor Technische Hochschule Danzig | Ottona Kloeppela]] planu Gdańska z 1500]] |
[[File:Brama_Długouliczna2.jpg|thumb|Brama Długouliczna (w środku, przy [[DWÓR BRACTWA ŚW. JERZEGO | Dworze św. Jerzego]]), na wprost [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieża Więzienna]] i [[KATOWNIA | Katownia]] (przebudowana z Bramy Przedniej), za fosą [[BRAMA WYŻYNNA | Brama Wyżynna]], według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600]] | [[File:Brama_Długouliczna2.jpg|thumb|Brama Długouliczna (w środku, przy [[DWÓR BRACTWA ŚW. JERZEGO | Dworze św. Jerzego]]), na wprost [[WIEŻA WIĘZIENNA | Wieża Więzienna]] i [[KATOWNIA | Katownia]] (przebudowana z Bramy Przedniej), za fosą [[BRAMA WYŻYNNA | Brama Wyżynna]], według tzw. planu sztokholmskiego z około 1600]] | ||
| − | [[File:Brama_Długouliczna.jpg|thumb|Brama Długouliczna (widok zniekształcony), fragment obrazu [[MÖLLER ANTON | Antona Möllera]], ''Grosz czynszowy'', 1601 (po bokach monstrualnych rozmiarów Grodzisko – z prawej – i Biskupia Górka)]] | + | [[File:Brama_Długouliczna.jpg|thumb|Brama Długouliczna (widok zniekształcony), fragment obrazu [[MÖLLER ANTON, malarz, rysownik, grafik | Antona Möllera]], ''Grosz czynszowy'', 1601 (po bokach monstrualnych rozmiarów Grodzisko – z prawej – i Biskupia Górka)]] |
[[File: Brama_Przednia_1500.jpg |thumb| Rekonstrukcja domniemanego wyglądu przedbramia z późniejszą Wieżą Więzienną i Bramą Przednią (później Katownią), około 1500 (przed wybudowaniem przez Bramą Przednią [[BRAMA WYŻYNNA | Bramy Wyżynnej]]]] | [[File: Brama_Przednia_1500.jpg |thumb| Rekonstrukcja domniemanego wyglądu przedbramia z późniejszą Wieżą Więzienną i Bramą Przednią (później Katownią), około 1500 (przed wybudowaniem przez Bramą Przednią [[BRAMA WYŻYNNA | Bramy Wyżynnej]]]] | ||
Aktualna wersja na dzień 11:10, 17 gru 2022
BRAMA DŁUGOULICZNA (Brama Wysoka). Gotycka brama u zachodniego wylotu Langgasse ( ul. Długa), początkowo główna i jedyna brama umożliwiająca dostęp do Głównego Miasta bezpośrednio z przedpola (inne bramy prowadziły przez teren Starego Miasta, Starego Przedmieścia lub poprzedzała je Motława). Zbudowana z cegły około 1346, na rzucie prostokąta, dwukondygnacyjna, zwieńczona czterospadowym dachem, z ostrołukowym przejazdem. W 1378 nazywana Hohes Tor (Bramą Wysoką, od wyżyn na przedpolu). Od strony zachodniej mur obronny i bramę poprzedzała fosa, ze zwodzonym, drewnianym mostem przed bramą i pierwszym przedbramiem.
Po wybudowaniu drugiego pasa murów obronnych (muru niskiego) w kierunku zachodnim i utworzeniu w ten sposób międzymurza oraz po wykopaniu nowej fosy (zob. fortyfikacje, punkt: Proces budowy, lata 1343–1454, mury obronne) otrzymała około 1379–1382 nowe przedbramie, z wysuniętą na około 37 m od muru wysokiego i 25 m od muru niskiego wieżą (późniejszą Wieżą Więzienną) i od 1410 z budynkiem bramy zewnętrznej, Bramy Przedniej (późniejsza Katownia), połączonych z nią mostem wspartym na murowanych arkadach. Po dalszej rozbudowie linii obronnej przesuniętej w kierunku zachodnim i powstaniu obwałowań ziemnych, w 2 połowie XVI wieku całość założenia utraciła funkcje obronne.
Wyburzona około 1611 i zastąpiona w latach 1612–1614 nową, nieobronną Langgasser Tor (Bramą Długouliczną), po 1945 Bramą Złotą. Zachowały się fragmenty pierwotnej bramy (fundamenty, część ściany północnej), które przetrwały dzięki ich wykorzystaniu przy budowie Dworu Bractwa św. Jerzego.
