PATSCHKE RUDOLF, przedsiębiorca

Wersja z 14:24, 18 lis 2021

Rudolf Patschke

Willa Patschkego od strony ul. Uphagena, 1914

Willa Patschkego od strony wylotu ul. Uphagena i obecnej al. Grunwaldzkiej, około 1914

Willa Patschkego od strony ul. Uphagena, 2019

Willa Patschkego przy ul. Uphagena

RUDOLF PATSCHKE (1 III 1854 w majątku ojca w powiecie reszelskim – 19 XII 1932 Gdańsk), kupiec. Do 1872 uczył się w szkołach w Reszlu (Rössel) i w Kętrzynie (Rastenburg). Podjął pracę w firmie Jacobsen&Japha w Królewcu, w latach 1876–1879 pracował w tym mieście w firmie A. Hoffmann. Od roku 1880 w Gdańsku, nabył z Franzem Schimanskim 1 IV 1880 wytwórnię likieru firmy Gustav Springer przy Holzmarkt 2 (Targ Drzewny). Od 1885 był jej jedynym właścicielem, prowadząc firmę Gustav Springer Nachf. W 1913 otrzymał tytuł królewskiego radcy handlowego.

W 1897 nabył od kupca Wilhelma Daniela Hermanna Löschmanna (1842–1903) kamienicę przy Kohlenmarkt nr 4 (Targ Węglowy). W latach 1908–1909 przy Uphagenweg 23 (ul. Uphagena) wybudował dwukondygnacyjną rezydencję w stylu neobarokowym i neorokokowym, wolno stojącą w niewielkim ogrodzie, z mansardowym dachem, tzw. pozornym ryzalitem w elewacji frontowej. Do ozdobienia wnętrz wykorzystano majolikę z cesarskiej wytwórni w Kadynach pod Elblągiem. Koszt prac przy jej montażu wyniósł 50 tysięcy ówczesnych marek, prace wykonała firma G. und J. Müller z Elbląga. Wnętrze willi, w celu obejrzenia efektu ozdób kadyńskich, wizytował 8 X 1909 cesarz Wilhelm II.

Był przewodniczącym wschodnioniemieckiego związku producentów likierów i dystrybutorów wyrobów spirytusowych. Należał do Związku Wschodnioniemieckich Przemysłowców, od 1880 członek loży masońskiej Einigkeit ( wolnomularstwo). W latach 1901–1924 był przewodniczącym rady programowej gazety „Danziger Allgemeine Zeitung”. Kolekcjoner, należał do Towarzystwa Przyjaciół Sztuki, podarował liczne zbiory gdańskiemu Muzeum Miejskiemu. Od cesarza otrzymał „Roter Adler-Orden” (Order Czerwonego Orła) (1908), za zasługi podczas I wojny światowej otrzymał Krzyż Zasługi i Medal Czerwonego Krzyża. Pochowany na cmentarzu krematoryjnym we Wrzeszczu.

Żonaty był z Almą Evą z domu Hess (zm. po 1945), która z pomocą bratanka męża, dr. Hansa Patschkego, prowadziła do końca II wojny światowej fabrykę likierów, była też właścicielką kamienicy przy Targu Węglowym, mieszkała w willi we Wrzeszczu. Syn Max Patschke, od 1910 prokurent rodzinnej firmy, poległ na froncie w maju 1917, drugi syn, Arnold Rudolf Adolf Patschke (ur. 7 X 1873 Królewiec), był w roku 1905 gdańskim kupcem, dalsze jego losy nie są znane.

Willa we Wrzeszczu, niezniszczona w 1945 roku, przeszła na własność Skarbu Państwa, do 1948 mieścił się tu konsulat Wielkiej Brytanii, w latach 1948–1956 komitet dzielnicowy PZPR, następnie siedziba Rozgłośni Regionalnej Polskiego Radia Gdańsk, 23 VI 2000 przekazana na 25 lat Gdańskiemu Klubowi Biznesu, wyremontowana. Zachowane oryginalne elementy wyposażenia: majolika z Kadyn na ścianach, sztukateria, marmury na kominkach, witraże, żyrandole, klatka schodowa. Od wiosny 2005 działa tam restauracja Villa Uphagena, taką też (błędną) nazwę nadaje się całemu obiektowi. MrGl