HACKI JAN FRANCISZEK, jezuita, teolog
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | [[File:1_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb| | + | [[File:1_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb| Jan Franciszek Hacki, strona tytułowa anonimowo wydanej rozprawy polemicznej ''Scrutator Veritatis'', 1680, której celem było wywołanie w Gdańsku dyskusji nad podstawowymi zasadami wiary pomiędzy katolikami a funkcjonującymi w mieście wyznaniami protestanckimi]] |
[[File:2_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb|Strona tytułowa kontynuującej teologiczny dyskurs z protestantami rozprawy Jana Franciszka Hackiego, ''Scrutinium Veritatis'', w 1682, wydanej pod nazwiskiem autora nakładem drukarni cysterskiej w Oliwie]] | [[File:2_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb|Strona tytułowa kontynuującej teologiczny dyskurs z protestantami rozprawy Jana Franciszka Hackiego, ''Scrutinium Veritatis'', w 1682, wydanej pod nazwiskiem autora nakładem drukarni cysterskiej w Oliwie]] | ||
Wersja z 16:19, 2 cze 2022
JAN FRANCISZEK HACKI (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki gdańskiego malarza Hermana Hana, młodszy brat Michała Antoniego Hackiego. Ukończył gimnazjum jezuickie w Chojnicach; od 1653 roku w Towarzystwie Jezusowym, w latach 1655–1658 studiował w Czechach.
W 1664 przyjął święcenia kapłańskie, 1664–1668 profesor syntaksy w kolegium jezuickim w Starych Szkotach, od 1678 pełnił funkcję kaznodziei niemieckiego, spowiednika, prokuratora spraw spornych. W latach 1682–1683 był superiorem misji na plebani kościoła Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny ( jezuici).
W maju 1679 roku dyskutował publicznie w Gdańsku z czołowym zwolennikiem luteranizmu Aegidiusem Strauchem, w 1680 ogłosił dzieło Scrutator Veritatis, wzywając wszystkie występujące w Gdańsku wyznania protestanckie do dyskusji na temat reguł wiary i autorytetu Pisma Świętego. Sprowokowało to dysputę religijną w Rzeczypospolitej. Wymiana pisemnych polemik trwała do roku 1691, wzięli w niej udział przedstawiciele gdańskich luteranów (między innymi Samuel Schelwig, Constantin Schütz), kalwinów (Adrian Pauli), a z zagranicy – arian i kwakrów. Ostatecznie każda ze stron pozostała przy swoich poglądach.
Dyskusja na teologiczne argumenty wpisała się w gorący okres sporów międzywyznaniowych w Gdańsku ( tumult 1678, sprawa otwarcia Kaplicy Królewskiej i dopuszczenia do niej zakonu jezuitów). Wobec zaognionej sytuacji opuścił Gdańsk; brał udział w wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Po powrocie, w latach 1686–1692 był rektorem kolegium w Starych Szkotach. Przebywał tam do roku szkolnego 1695/1696, kiedy to przeniesiono go do Torunia.
