BREYN JOHANN PHILIPP, lekarz, przyrodnik
| Linia 4: | Linia 4: | ||
W latach 1703–1704 odbył podróż edukacyjną po Europie (Portugalia, Hiszpania, Włochy, Austria, Saksonia i Niemcy, rok w Londynie i Oksfordzie). W Gdańsku podjął praktykę lekarską, z czasem zarzuconą. Dzięki kontaktom, głównie z holenderskimi znajomymi handlujących z Holenderskimi Indiami Wschodnimi, Japonią i Południową Afryką, przy domu przy [[BRABANK | Brabanku]] (ul. Stara Stocznia 7) – wniesionym w posagu przez poślubioną w 1707 Constantię z domu Ludewig (1687–1742) –założył ogród botaniczny wybranych roślin. Według późniejszego spisu rosły w nim krzewy ananasowe (118 sztuk), drzewa figowe, kawowe i oleandru, były także akacje, drzewka granatu, drzewo kamforowe z Japonii i cynamonowe z Cejlonu, oraz wiele roślin leczniczych. Urządził tam także grotę, fontannę i naturalnej wielkości posągi Flory i Apollina. Gromadził również zbiory mineralogiczne, w tym bursztyny i paleontologiczne. W rodzinnym domu przy Langgasse (ul. Długa 30) (który wyremontował i przebudował fasadę) zgromadził pokaźną bibliotekę i kolekcję ponad 1000 numizmatów, którą odziedziczył po matce. Zbiory wystawione w 1765 na licytację nabyła caryca Rosji Katarzyna II.<br/><br/> | W latach 1703–1704 odbył podróż edukacyjną po Europie (Portugalia, Hiszpania, Włochy, Austria, Saksonia i Niemcy, rok w Londynie i Oksfordzie). W Gdańsku podjął praktykę lekarską, z czasem zarzuconą. Dzięki kontaktom, głównie z holenderskimi znajomymi handlujących z Holenderskimi Indiami Wschodnimi, Japonią i Południową Afryką, przy domu przy [[BRABANK | Brabanku]] (ul. Stara Stocznia 7) – wniesionym w posagu przez poślubioną w 1707 Constantię z domu Ludewig (1687–1742) –założył ogród botaniczny wybranych roślin. Według późniejszego spisu rosły w nim krzewy ananasowe (118 sztuk), drzewa figowe, kawowe i oleandru, były także akacje, drzewka granatu, drzewo kamforowe z Japonii i cynamonowe z Cejlonu, oraz wiele roślin leczniczych. Urządził tam także grotę, fontannę i naturalnej wielkości posągi Flory i Apollina. Gromadził również zbiory mineralogiczne, w tym bursztyny i paleontologiczne. W rodzinnym domu przy Langgasse (ul. Długa 30) (który wyremontował i przebudował fasadę) zgromadził pokaźną bibliotekę i kolekcję ponad 1000 numizmatów, którą odziedziczył po matce. Zbiory wystawione w 1765 na licytację nabyła caryca Rosji Katarzyna II.<br/><br/> | ||
W 1739 wydał reedycje dzieł ojca ''Prodromi fasculi rariorum plantarum Primus et secundus'', uzupełnione o własne artykuły (o ojcu i krzewie noszącym jego imię) oraz dodatkowe ilustracje. Publikował prace dotyczące fauny i flory epok geologicznych czy o czerwcu polskim (''Die Cocco polonico opera'', 1731, 1733, 1750). Od 21 IV 1703 był członkiem [[GDAŃSCY CZŁONKOWIE „THE ROYAL SOCIETY”. | Królewskiego Towarzystwa „The Royal Society”]] w Londynie, był także członkiem Académie française, niemieckiej Leopoldyny i pierwszych gdańskich towarzystw naukowych (między innymi [[SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA | Societas Litteraria]] (1721-1727), był jednym z założycieli [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]](1743). Z innych jego publikacji największym zainteresowaniem, zwłaszcza u Anglików, cieszył się album flory Południowej Afryki.<br/><br/> | W 1739 wydał reedycje dzieł ojca ''Prodromi fasculi rariorum plantarum Primus et secundus'', uzupełnione o własne artykuły (o ojcu i krzewie noszącym jego imię) oraz dodatkowe ilustracje. Publikował prace dotyczące fauny i flory epok geologicznych czy o czerwcu polskim (''Die Cocco polonico opera'', 1731, 1733, 1750). Od 21 IV 1703 był członkiem [[GDAŃSCY CZŁONKOWIE „THE ROYAL SOCIETY”. | Królewskiego Towarzystwa „The Royal Society”]] w Londynie, był także członkiem Académie française, niemieckiej Leopoldyny i pierwszych gdańskich towarzystw naukowych (między innymi [[SOCIETAS LITTERARIA CUIUS SYMBOLUM VIRTUTIS ET SCIENTIARUM INCREMENTA | Societas Litteraria]] (1721-1727), był jednym z założycieli [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]](1743). Z innych jego publikacji największym zainteresowaniem, zwłaszcza u Anglików, cieszył się album flory Południowej Afryki.<br/><br/> | ||
| − | Ojciec ośmiorga dzieci: dwóch synów i dwóch córek, które zmarły we wczesnym dzieciństwie oraz Constantii Philippiny (ur. 1708), od 26 I 1736 żony późniejszego burmistrza [[REYGER FRIEDRICH | Friedricha Reygera]], od 22 V 1758 żony Gabriela Schumanna, Johanny Henrietty (1714-1797), Florentiny Charlotty (1719-1756), od 21 V 1749 pierwszej żony późniejszego rajcy Johanna Heinricha Soermannsa (1722–1775) ([[SOERMANNS WILHELM ERNST FRIEDRICH | Wilhelm Ernst Friedrich Soermanns]]) i [[BREYN ANNE RENATE | Anne Renate]]. Żona Constantia zadbała o wykształcenie córek, między innymi muzyczne i plastyczne. Trzy z córek były autorkami kolorowych ilustracji do dzieł przyrodniczych ojca: Anna Renata wykonała 93 ilustracje, Johanna Henrietta – 76, Constantia Philippina – 20. Rodzinną kamienicę przy Langgasse (ul. Długa 30) odziedziczyła córką Johanna Henrietta, która wniosła ją mężowi, lekarzowi Peterowi Casstelowi. {{author: EK}}{{author: AJ}}{{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | + | Ojciec ośmiorga dzieci: dwóch synów i dwóch córek, które zmarły we wczesnym dzieciństwie oraz Constantii Philippiny (ur. 1708), od 26 I 1736 żony późniejszego burmistrza [[REYGER FRIEDRICH | Friedricha Reygera]], od 22 V 1758 żony Gabriela Schumanna, Johanny Henrietty (1714-1797), Florentiny Charlotty (1719-1756), od 21 V 1749 pierwszej żony późniejszego rajcy Johanna Heinricha Soermannsa (1722–1775) ([[SOERMANNS WILHELM ERNST FRIEDRICH | Wilhelm Ernst Friedrich Soermanns]]) i [[BREYN ANNE RENATE | Anne Renate]]. Żona Constantia zadbała o wykształcenie córek, między innymi muzyczne i plastyczne. Trzy z córek były autorkami kolorowych ilustracji do dzieł przyrodniczych ojca: Anna Renata wykonała 93 ilustracje, Johanna Henrietta – 76, Constantia Philippina – 20. Rodzinną kamienicę przy Langgasse (ul. Długa 30) odziedziczyła córką Johanna Henrietta, która wniosła ją mężowi, lekarzowi Peterowi Casstelowi. {{author: EK}}{{author: AJ}}{{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
| + | |||
| + | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| + | Carstenn Eduard, Seylers Georg Daniel, ''Versuch einer Poetischen Reise-Beschreibung. A. 1744'', Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins, 25/1, 1926.<br/> | ||
| + | |||
| + | Roob Helmut, Hopf Cornelia, ''Jacob und Johann Philipp Breyne. Einleitung. Zwei Danziger Botaniker im 17. und 18. Jahrhundert'', Veröffentlichungen der Forschungsbibliothek Gotha, H. 27, 1988. | ||
Wersja z 20:13, 17 paź 2021
JOHANN PHILIPP BREYN (Brayne, Brein; 5 VIII 1680 Gdańsk – 12 XII 1764 Gdańsk), lekarz, przyrodnik. Syn Jacoba Breyna i Sarah, córki gdańskiego medaliera i grawera Gerarda Rogge. Absolwent Gimnazjum Akademickiego, studiował na uniwersytecie w Lejdzie, od roku 1702 doktor medycyny.
W latach 1703–1704 odbył podróż edukacyjną po Europie (Portugalia, Hiszpania, Włochy, Austria, Saksonia i Niemcy, rok w Londynie i Oksfordzie). W Gdańsku podjął praktykę lekarską, z czasem zarzuconą. Dzięki kontaktom, głównie z holenderskimi znajomymi handlujących z Holenderskimi Indiami Wschodnimi, Japonią i Południową Afryką, przy domu przy Brabanku (ul. Stara Stocznia 7) – wniesionym w posagu przez poślubioną w 1707 Constantię z domu Ludewig (1687–1742) –założył ogród botaniczny wybranych roślin. Według późniejszego spisu rosły w nim krzewy ananasowe (118 sztuk), drzewa figowe, kawowe i oleandru, były także akacje, drzewka granatu, drzewo kamforowe z Japonii i cynamonowe z Cejlonu, oraz wiele roślin leczniczych. Urządził tam także grotę, fontannę i naturalnej wielkości posągi Flory i Apollina. Gromadził również zbiory mineralogiczne, w tym bursztyny i paleontologiczne. W rodzinnym domu przy Langgasse (ul. Długa 30) (który wyremontował i przebudował fasadę) zgromadził pokaźną bibliotekę i kolekcję ponad 1000 numizmatów, którą odziedziczył po matce. Zbiory wystawione w 1765 na licytację nabyła caryca Rosji Katarzyna II.
W 1739 wydał reedycje dzieł ojca Prodromi fasculi rariorum plantarum Primus et secundus, uzupełnione o własne artykuły (o ojcu i krzewie noszącym jego imię) oraz dodatkowe ilustracje. Publikował prace dotyczące fauny i flory epok geologicznych czy o czerwcu polskim (Die Cocco polonico opera, 1731, 1733, 1750). Od 21 IV 1703 był członkiem Królewskiego Towarzystwa „The Royal Society” w Londynie, był także członkiem Académie française, niemieckiej Leopoldyny i pierwszych gdańskich towarzystw naukowych (między innymi Societas Litteraria (1721-1727), był jednym z założycieli Towarzystwa Przyrodniczego(1743). Z innych jego publikacji największym zainteresowaniem, zwłaszcza u Anglików, cieszył się album flory Południowej Afryki.
Ojciec ośmiorga dzieci: dwóch synów i dwóch córek, które zmarły we wczesnym dzieciństwie oraz Constantii Philippiny (ur. 1708), od 26 I 1736 żony późniejszego burmistrza Friedricha Reygera, od 22 V 1758 żony Gabriela Schumanna, Johanny Henrietty (1714-1797), Florentiny Charlotty (1719-1756), od 21 V 1749 pierwszej żony późniejszego rajcy Johanna Heinricha Soermannsa (1722–1775) ( Wilhelm Ernst Friedrich Soermanns) i Anne Renate. Żona Constantia zadbała o wykształcenie córek, między innymi muzyczne i plastyczne. Trzy z córek były autorkami kolorowych ilustracji do dzieł przyrodniczych ojca: Anna Renata wykonała 93 ilustracje, Johanna Henrietta – 76, Constantia Philippina – 20. Rodzinną kamienicę przy Langgasse (ul. Długa 30) odziedziczyła córką Johanna Henrietta, która wniosła ją mężowi, lekarzowi Peterowi Casstelowi.
Bibliografia:
Carstenn Eduard, Seylers Georg Daniel, Versuch einer Poetischen Reise-Beschreibung. A. 1744, Mitteilungen des Westpreußischen Geschichtsvereins, 25/1, 1926.
Roob Helmut, Hopf Cornelia, Jacob und Johann Philipp Breyne. Einleitung. Zwei Danziger Botaniker im 17. und 18. Jahrhundert, Veröffentlichungen der Forschungsbibliothek Gotha, H. 27, 1988.
