CYBIS JAN, artysta malarz
(wstawienie ilustracji (e-mail z 20.08.2018)) |
|||
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:Cybis Jan, Stół z jabłkami i maską, 1948.JPG|thumb|Jan Cybis ''Stół z jabłkami <br /> i maską'', 1948]] | [[File:Cybis Jan, Stół z jabłkami i maską, 1948.JPG|thumb|Jan Cybis ''Stół z jabłkami <br /> i maską'', 1948]] | ||
| − | '''JAN CYBIS''' (16 II 1897 Wróblin – 13 XII 1972 Warszawa), malarz, krytyk sztuki, jeden z głównych przedstawicieli koloryzmu, członek grupy kapistów. W roku 1919 porzucił studia prawnicze dla wrocławskiej Akademii Sztuki i Przemysłu Artystycznego (był uczniem ekspresjonisty Ottona Müllera) | + | '''JAN CYBIS''' (16 II 1897 Wróblin (Śląsk Opolski) – 13 XII 1972 Warszawa), malarz, krytyk sztuki, jeden z głównych przedstawicieli koloryzmu, członek grupy kapistów. Syn Jana i Marii z domu Hajda. Absolwent gimnazjum w Głogówku. W roku 1919 porzucił studia prawnicze dla wrocławskiej Akademii Sztuki i Przemysłu Artystycznego (był uczniem ekspresjonisty Ottona Müllera). W 1920 pracownik propagandowy w czasie plebiscytu na Śląsku. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (ASP) u Józefa Pankiewicza, Ignacego Pieńkowskiego i Józefa Mehoffera. W latach 1921–1924 pracował w krakowskiej ASP, 1924–1931 z innymi członkami Komitetu Paryskiego przebywał w Paryżu. <br/><br/> |
| + | |||
| + | Od 1937 redaktor naczelny „Głosu Plastyków”, był wykładowcą na wakacyjnych kursach plastyki w Krzemieńcu. W roku 1948 profesor ASP w Warszawie, w epoce socrealizmu ze względów ideologicznych odsunięty od pracy pedagogicznej, został kustoszem w Muzeum Narodowym w Warszawie. Od października 1955 do roku 1957 prowadził pracownię malarstwa w Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie (PWSSP; [[AKADEMIA SZTUK PIĘKNYCH W GDAŃSKU | Akademia Sztuk Pięknych]]). W 1957 powrócił do macierzystej uczelni w Warszawie, gdzie pracował do 1968. <br/><br/> | ||
| + | Propagowana przez niego estetyka kapistowska zakładała autonomię płótna budowanego barwą, konstytuowaną z kolei przez kontrast z innymi kolorami, traktowanie natury jako punktu wyjścia transpozycji, malarskiego rozstrzygnięcia na płaszczyźnie obrazu. Ogólny program wspólny był założycielom gdańskiej PWSSP. Indywidualny styl artysty wyróżnia połączenie wyrafinowanej kolorystyki i gęstej, fakturowej materii. W bliskich niekiedy abstrakcji obrazach olejnych, akwarelach i rysunkach przeważają akty, martwe natury, pejzaże, wśród których sporo jest widoków morskich, portów itp. (np. ''Łodzie rybackie'', ''Plaża w Sopocie'', ''Wybrze<br/><br/>że w Orłowie'', ''Kuźnica'' – akwarela, ''Ustka'' – rysunek). Jego dziełem jest też polichromia na Rynku w Lublinie. | ||
| + | Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1947), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1949) i Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955). Otrzymał nagrodę Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Salonie Malarskim (1937) i Nagrodę Państwową I stopnia za całokształt twórczości malarskiej (1955). W 1973 ustanowiono doroczną nagrodę jego imienia, jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień artystycznych. W 1980 opublikowano ''Notatki malarskie'' – dzienniki z lat 1954–1966. Był tłumaczem dzieła Eugène Fromentina ''Mistrzowie dawni'' (Warszawa 1956). Na przełomie 1997/98 odbyła się w Galerii Sztuki Współczesnej „Zachęta” w Warszawie retrospektywna wystawa jego twórczości. Patron ulic na Ursynowie (Warszawa), w Prudniku, Opolu i Bytomiu.<br/><br/> | ||
| + | Od 1924 żonaty z Hanną Rudzką-Cybis (25 VII 1897 Mława – 3 II 1988 Kraków), malarką-kapistką, pedagogiem, w 1945 współtwórczynią Związku Polskich Artystów Plastyków, pierwszą kobietą na stanowisku profesorskim na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1945 – nadzwyczajną, 1956 - zwyczajną), z którą rozszedł się w sierpniu 1939. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach. {{author: EKA}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Wersja z 08:08, 29 sie 2021
i maską, 1948
JAN CYBIS (16 II 1897 Wróblin (Śląsk Opolski) – 13 XII 1972 Warszawa), malarz, krytyk sztuki, jeden z głównych przedstawicieli koloryzmu, członek grupy kapistów. Syn Jana i Marii z domu Hajda. Absolwent gimnazjum w Głogówku. W roku 1919 porzucił studia prawnicze dla wrocławskiej Akademii Sztuki i Przemysłu Artystycznego (był uczniem ekspresjonisty Ottona Müllera). W 1920 pracownik propagandowy w czasie plebiscytu na Śląsku. Studiował w krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych (ASP) u Józefa Pankiewicza, Ignacego Pieńkowskiego i Józefa Mehoffera. W latach 1921–1924 pracował w krakowskiej ASP, 1924–1931 z innymi członkami Komitetu Paryskiego przebywał w Paryżu.
Od 1937 redaktor naczelny „Głosu Plastyków”, był wykładowcą na wakacyjnych kursach plastyki w Krzemieńcu. W roku 1948 profesor ASP w Warszawie, w epoce socrealizmu ze względów ideologicznych odsunięty od pracy pedagogicznej, został kustoszem w Muzeum Narodowym w Warszawie. Od października 1955 do roku 1957 prowadził pracownię malarstwa w Państwowej Wyższej Szkoły Sztuk Plastycznych w Sopocie (PWSSP; Akademia Sztuk Pięknych). W 1957 powrócił do macierzystej uczelni w Warszawie, gdzie pracował do 1968.
Propagowana przez niego estetyka kapistowska zakładała autonomię płótna budowanego barwą, konstytuowaną z kolei przez kontrast z innymi kolorami, traktowanie natury jako punktu wyjścia transpozycji, malarskiego rozstrzygnięcia na płaszczyźnie obrazu. Ogólny program wspólny był założycielom gdańskiej PWSSP. Indywidualny styl artysty wyróżnia połączenie wyrafinowanej kolorystyki i gęstej, fakturowej materii. W bliskich niekiedy abstrakcji obrazach olejnych, akwarelach i rysunkach przeważają akty, martwe natury, pejzaże, wśród których sporo jest widoków morskich, portów itp. (np. Łodzie rybackie, Plaża w Sopocie, Wybrze
że w Orłowie, Kuźnica – akwarela, Ustka – rysunek). Jego dziełem jest też polichromia na Rynku w Lublinie.
Odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi (1947), Orderem Sztandaru Pracy II klasy (1949) i Medalem 10-lecia Polski Ludowej (1955). Otrzymał nagrodę Ministerstwa Spraw Zagranicznych w Salonie Malarskim (1937) i Nagrodę Państwową I stopnia za całokształt twórczości malarskiej (1955). W 1973 ustanowiono doroczną nagrodę jego imienia, jedno z najbardziej prestiżowych wyróżnień artystycznych. W 1980 opublikowano Notatki malarskie – dzienniki z lat 1954–1966. Był tłumaczem dzieła Eugène Fromentina Mistrzowie dawni (Warszawa 1956). Na przełomie 1997/98 odbyła się w Galerii Sztuki Współczesnej „Zachęta” w Warszawie retrospektywna wystawa jego twórczości. Patron ulic na Ursynowie (Warszawa), w Prudniku, Opolu i Bytomiu.
Od 1924 żonaty z Hanną Rudzką-Cybis (25 VII 1897 Mława – 3 II 1988 Kraków), malarką-kapistką, pedagogiem, w 1945 współtwórczynią Związku Polskich Artystów Plastyków, pierwszą kobietą na stanowisku profesorskim na Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie (1945 – nadzwyczajną, 1956 - zwyczajną), z którą rozszedł się w sierpniu 1939. Pochowany na Cmentarzu Wojskowym na Powązkach.
