POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA

[[File:1._Biblioteka_PAN,_gmach_stary.JPG|thumb|Historyczny budynek PAN Biblioteki Gdańskiej, ul. Wałowa 15]]

[[File:2._Biblioteka_PAN,_gmach_nowy.JPG|thumb|Nowy gmach PAN Biblioteki Gdańskiej, ul. Wałowa 24]]

[[File:Podobizna św. Wojciecha na frontyspisie dzieła Chronica Polonorum Macieja Miechowity, 1521.JPG|thumb| Frontyspis dzieła ''Chronica Polonorum'' Macieja Miechowity, 1521, ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej]]

[[File:Pieśnioksiąg, czyli kancjonał gdański z pieśniami nabożnymi Krzysztof Celestyn Mrongowiusz, 1803.JPG|thumb|Krzysztof Celestyn Mrongowiusz ''Pieśnioksiąg, czyli kancjonał gdański z pieśniami nabożnymi'', 1803, ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej]]

[[File:Rękopis_kantaty_Ertönt_ihr_Hütten_der_Gerechten,_Johann_Balthasar_Christian_Freislich,_1741.JPG‎|thumb|Rękopis kantaty ''Ertönt ihr Hütten der Gerechten'' Johanna Balthasara Christiana Freislicha, 1741, ze zbiorów PAN Biblioteki Gdańskiej]]

'''POLSKA AKADEMIA NAUK BIBLIOTEKA GDAŃSKA''' (PAN BG; do 1 I 2011 Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk). Powstała decyzją Sekretariatu Naukowego Prezydium PAN z 14 IX 1954, poprzedzoną uchwałami Miejskiej Rady Narodowej w Gdańsku (23 V 1953) i Prezydium Wojewódzkiej Rady Narodowej w Gdańsku (10 XI 1953) w sprawie wystąpienia do Ministerstwa Kultury i Sztuki oraz PAN o przejęcie przez PAN działu naukowego [[BIBLIOTEKA MIEJSKA | Biblioteki Miejskiej]]. Włączenie tego działu do sieci bibliotek PAN nastąpiło 1 I 1955. Nazwę Biblioteka Gdańska PAN zatwierdził 31 XII 1957 Sekretariat Naukowy PAN. Przekazanie siedziby przy ul. Wałowej 15, wraz ze zbiorami, nastąpiło pod koniec roku 1954. Zbiory w momencie przejęcia przez PAN obejmowały ponad 265 tysięcy woluminów druków zwartych z XIX i XX wieku, ponad 6 tysięcy woluminów czasopism z XIX i XX wieku, ponad 50 tysięcy druków z XV–XVIII wieku, ponad 3 tysiące rękopisów, niemal 4 tysiące obiektów kartograficznych i niemal 3 tysiące graficznych. Stale uzupełniane (poprzez zakupy, dary oraz wymianę krajową i międzynarodową), pod koniec 2005 roku liczyły ponad 551 tysięcy woluminów druków zwartych z XIX–XXI wieku, niemal 88 tysięcy woluminów (ponad 7 tysięcy tytułów) czasopism z XIX–XXI wieku, ponad 5 tysięcy rękopisów (jednostek inwentarzowych), niemal 56 tysięcy starych druków, w tym 663 inkunabuły, niemal 10 tysięcy pozycji kartograficznych (atlasy, mapy, plany), prawie 8 tysięcy obiektów graficznych (albumy, ryciny, wśród nich szczególnie cenne ryciny gdańskie, rysunki, płyty miedziorytnicze i stalorytnicze, klocki drzeworytnicze), ponad 12 tysięcy ekslibrisów dawnych i współczesnych (w tym gdańskie i pomorskie ekslibrisy z XV–XVIII wieku). Na zbiory fotograficzne składa się ponad 27 tysięcy odbitek, pocztówek, negatywów. Zbiór numizmatów, niemal 3,5 tysiąca pozycji, tworzą monety (wśród nich niemal komplet monet srebrnych bitych w mennicy gdańskiej XV–XVIII wieku) i banknoty, medale (w tym barokowe z gdańskiej szkoły medalierskiej; [[MEDALE, MEDALIERZY | medale, medalierzy]]), medaliki, medaliony i plakietki, ponadto odznaczenia, odznaki, pieczęcie. Do zbiorów należą dokumenty życia społecznego (plakaty, ulotki, zaproszenia, programy imprez artystycznych i sportowych, statuty instytucji, katalogi, prospekty reklamowe itp.) w liczbie 27 tysięcy, 5 tysięcy mikrofilmów i ponad 2 tysiące teatraliów. Zgromadzone rękopisy, druki, obiekty graficzne, kartograficzne, fotograficzne i numizmatyczne dokumentują przede wszystkim dzieje Polski, Pomorza, Gdańska, historię związków Polski z Bałtykiem i krajami nadbałtyckimi. Szczególnie bogato reprezentowane są: filozofia, teologia, historia wraz z naukami pomocniczymi, prawo, historia kultury i sztuki, nauka o literaturze i języku, bibliologia, pedagogika, psychologia. PAN BG zatrudnia pracowników naukowych, bibliotekarzy dyplomowanych i pracowników służby bibliotecznej, zajmujących się dokumentacją zbiorów (wydano drukiem katalogi rękopisów, inkunabułów, poloników, planów Gdańska, Oliwy, Sopotu i Gdyni, map i planów Żuław Wiślanych) i prowadzących badania naukowe, głównie nad dziejami gospodarczymi i politycznymi, historią kultury, sztuki, literatury i książki. Wyniki badań publikowano w [[ROCZNIK GDAŃSKI | „Roczniku Gdańskim”]] oraz w organie PAN BG [[LIBRI GEDANENSES | „Libri Gedanenses”]]. Opracowywano m.in. ''Bibliografię Pomorza Gdańskiego, Polską bibliografię morską, Bibliografię Gdańska'' (1997). Pieczę nad działalnością Biblioteki od początku jej istnienia sprawuje Rada Naukowa. 18 XI 1979 w dobudowanym od ul. Łagiewniki skrzydle otwarto nową czytelnię z 70 miejscami. Od 16 VII 1990 działa [[FUNDACJA BIBLIOTEKI GDAŃSKIEJ | Fundacja Biblioteki Gdańskiej]], wspierająca ją finansowo i rzeczowo, w roku 1993 powstało Towarzystwo Przyjaciół Biblioteki Gdańskiej, publikujące własny organ [[D’ORIANA | „d’Oriana”]]. 18 XII 2000 wmurowano kamień węgielny pod nowy, drugi budynek, przy ul. Wałowej 24, otwarty w listopadzie 2005 roku. {{author: EK}} <br/><br/>