MOST ZIELONY
D.Majewska (dyskusja | edycje) |
(uzupełnienia BŚ (e-mail z 19.11.2014)) |
||
| Linia 4: | Linia 4: | ||
[[File:Brama Zielona, widok od strony południowo-wschodniej.JPG|thumb|Widok na Bramę Zieloną od strony mostu Zielonego]] | [[File:Brama Zielona, widok od strony południowo-wschodniej.JPG|thumb|Widok na Bramę Zieloną od strony mostu Zielonego]] | ||
| − | '''MOST ZIELONY''' (Grüne Brücke), nad [[MOTŁAWA | Motławą]], łączy [[GŁÓWNE MIASTO | Główne Miasto]] ze [[SPICHLERZE | Spichlerzami]], przyczółek zachodni stanowi – [[BRAMA ZIELONA | Brama Zielona]], przyczółek wschodni rozpoczyna ul. Stągiewną. Obecnie o długości 50 m i szerokości 15 m; ma dwa przęsła. Początkowo most [[BRAMA KOGI | Bramy Kogi]], wzmiankowany w 1357 roku, w XV i XVI wieku po obu stronach zabudowany straganami (w latach 1510–1511 było ich 16). Rozebrany w roku 1563 i przebudowany według projektu Dirca Danilsa. Nazwany Zielonym albo od barwy kamienia użytego do budowy, albo od koloru pleśni pokrywającej podpory (nazwa przeniesiona na rozpoczynającą go bramę). W 1883 roku przebudowany przez firmę Beuchelt z Zielonej Góry jako stalowy | + | '''MOST ZIELONY''' (Grüne Brücke), nad [[MOTŁAWA | Motławą]], łączy [[GŁÓWNE MIASTO | Główne Miasto]] ze [[SPICHLERZE | Spichlerzami]], przyczółek zachodni stanowi – [[BRAMA ZIELONA | Brama Zielona]], przyczółek wschodni rozpoczyna ul. Stągiewną. Obecnie o długości 50 m i szerokości 15 m; ma dwa przęsła. Początkowo most [[BRAMA KOGI | Bramy Kogi]], wzmiankowany w 1357 roku, w XV i XVI wieku po obu stronach zabudowany straganami (w latach 1510–1511 było ich 16). W 1511 roku zbudowany na nowo. W 1512 na niechcącą się zamknąć część zwodzoną weszli ludzie oczekujący na otwarcie bram miasta, pod ich ciężarem część ta uległa zawaleniu. W Motławie utonęło wówczas 56 osób, ciała wydobywano sieciami rybackimi. Rozebrany w roku 1563 i przebudowany według projektu Dirca Danilsa. Nazwany Zielonym albo od barwy kamienia użytego do budowy, albo od koloru pleśni pokrywającej podpory (nazwa przeniesiona na rozpoczynającą go bramę). Z obu stron przed częścią zwodzoną umieszczono po dwa drewniane słupy (w sumie cztery), przez które przechodziły liny obciążone ciężarami ułatwiającymi otwieranie. Słupy zostały zwieńczone sylwetkami lwów z herbem Gdańska (pomalował je m.in. w lecie 1613 [[BLOCK ISAAK van den | Isaak van den Block]]). By nie zakłócać ruchu targowego, w soboty zwodzony dopiero od godziny 14.00. W 1883 roku przebudowany przez firmę Beuchelt z Zielonej Góry, już nie jako drewniany, ale stalowy, zwodzony, oparty na ceglanych podporach. Wyposażony w umożliwiające żeglugę dwa boczne przęsła o konstrukcji stałej oraz przęsło środkowe (dwuklapowe: po jednym z każdej strony), podnoszone, o rozpiętości filarów 12,4 m. W roku 1928 zmodernizowany, w ciężkiej, monumentalno-betonowej formie (filar środkowy żelbetowy), uzyskał większą nośność (20 ton), nowoczesne (ręczne i elektryczne) mechanizmy uruchamiające klapy kolebkowe, urządzenia służące do zwodzenia przewodów sieci tramwajowej, długość 42 m, szerokość 18 m, jezdnia dwubiegowa, ruchome żelazne szlabany z obu stron, zamykane na czas otwierania mostu. W marcu 1945 poważnie uszkodzony, odbudowany i oddany do użytku 30 IV 1948 w formie zwodzonej, choć unieruchomionej i nieużywanej. W 1959 roku zamknięty dla linii tramwajowej. W 1993 generalnie wyremontowany jako niezwodzony, obecnie dla ruchu pieszego. {{author: BŚ}} {{author: MrGl}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Przestrzeń miasta]] |
Wersja z 09:22, 30 paź 2015
MOST ZIELONY (Grüne Brücke), nad Motławą, łączy Główne Miasto ze Spichlerzami, przyczółek zachodni stanowi – Brama Zielona, przyczółek wschodni rozpoczyna ul. Stągiewną. Obecnie o długości 50 m i szerokości 15 m; ma dwa przęsła. Początkowo most Bramy Kogi, wzmiankowany w 1357 roku, w XV i XVI wieku po obu stronach zabudowany straganami (w latach 1510–1511 było ich 16). W 1511 roku zbudowany na nowo. W 1512 na niechcącą się zamknąć część zwodzoną weszli ludzie oczekujący na otwarcie bram miasta, pod ich ciężarem część ta uległa zawaleniu. W Motławie utonęło wówczas 56 osób, ciała wydobywano sieciami rybackimi. Rozebrany w roku 1563 i przebudowany według projektu Dirca Danilsa. Nazwany Zielonym albo od barwy kamienia użytego do budowy, albo od koloru pleśni pokrywającej podpory (nazwa przeniesiona na rozpoczynającą go bramę). Z obu stron przed częścią zwodzoną umieszczono po dwa drewniane słupy (w sumie cztery), przez które przechodziły liny obciążone ciężarami ułatwiającymi otwieranie. Słupy zostały zwieńczone sylwetkami lwów z herbem Gdańska (pomalował je m.in. w lecie 1613 Isaak van den Block). By nie zakłócać ruchu targowego, w soboty zwodzony dopiero od godziny 14.00. W 1883 roku przebudowany przez firmę Beuchelt z Zielonej Góry, już nie jako drewniany, ale stalowy, zwodzony, oparty na ceglanych podporach. Wyposażony w umożliwiające żeglugę dwa boczne przęsła o konstrukcji stałej oraz przęsło środkowe (dwuklapowe: po jednym z każdej strony), podnoszone, o rozpiętości filarów 12,4 m. W roku 1928 zmodernizowany, w ciężkiej, monumentalno-betonowej formie (filar środkowy żelbetowy), uzyskał większą nośność (20 ton), nowoczesne (ręczne i elektryczne) mechanizmy uruchamiające klapy kolebkowe, urządzenia służące do zwodzenia przewodów sieci tramwajowej, długość 42 m, szerokość 18 m, jezdnia dwubiegowa, ruchome żelazne szlabany z obu stron, zamykane na czas otwierania mostu. W marcu 1945 poważnie uszkodzony, odbudowany i oddany do użytku 30 IV 1948 w formie zwodzonej, choć unieruchomionej i nieużywanej. W 1959 roku zamknięty dla linii tramwajowej. W 1993 generalnie wyremontowany jako niezwodzony, obecnie dla ruchu pieszego.
