WAHL JOHANN, burmistrz Gdańska

Wersja z 08:57, 23 kwi 2015

JOHANN WAHL (11 XII 1682 Gdańsk – 12 VI 1757 Gdańsk), burmistrz. Pochodził z rodziny przybyłej do Gdańska z Chełmna około połowy XVI wieku. Syn rajcy Salomona (31 III 1632 Gdańsk – 21 XII 1701 Gdańsk). Od 1697 roku uczył się w Gimnazjum Akademickim, odbył też zapewne studia wyższe. Od 1707 sekretarz Rady Miejskiej, w latach 1719–1722 ławnik, 1727–1736 rajca, 1735–1757 burmistrz (wybrany zaocznie, podczas pobytu z poselstwem gdańskim w Petersburgu), w 1738, 1746, 1748 i 1749 burgrabia. Pełnił również funkcje protoscholarchy przy Gimnazjum Akademickim. W czasie wojny o sukcesję polską w latach 1733–1734 oraz podczas oblężenia Gdańska w 1734 roku oddelegowany przez Radę Miejską wraz z Carlem Gottliebem Ehlerem do uzgodnienia z królem polskim Stanisławem Leszczyńskim (który schronił się w mieście, oczekując na francuską pomoc) wszelkich posunięć dotyczących obrony miasta przed wojskami saskimi i rosyjskimi. 22 VI 1734 wraz z Nathanaelem Gottfriedem Ferberem wszedł w skład delegacji gdańskiej na rozmowy dotyczące ustalenia warunków kapitulacji miasta z dowodzącym oblężeniem Gdańska rosyjskim feldmarszałkiem Burkchardem Christofem von Münnichen. 1 VII 1735 wyznaczony przez Radę Miejską do pertraktacji z oblegającymi miasto dowódcami wojsk saskich i rosyjskich w sprawie warunków kapitulacji Gdańska, której akt podpisał (z rajcą N.G. Ferberem) w imieniu władz miejskich 7 VII 1735. We wrześniu 1735 roku stanął na czele sześcioosobowego poselstwa wysłanego do Petersburga, by prosić carycę Annę o zmniejszenie narzuconej miastu kontrybucji, która miała wynosić milion talarów (starania okazały się nieskuteczne). W początkach roku 1736 zabiegał o porozumienie z królem polskim Augustem III, któremu Gdańsk naraził się, popierając konsekwentnie jego konkurenta do polskiego tronu, Stanisława Leszczyńskiego. Dzięki staraniom Wahla w maju 1736 król potwierdził przywileje miasta za cenę 900 tysięcy florenów. Jako jeden z najbardziej konsekwentnych obrońców praw i przywilejów Gdańska (wraz z Christianem Gabrielem Schröderem) J. Wahl był niechętny wprowadzeniu narzuconej Gdańskowi przez króla polskiego Augusta III w 1750 roku tzw. ordynacji królewskiej (zakładającej ściślejsze podporządkowanie miasta władzy monarszej); 23 XIII 1750 głosował na forum Rady Miejskiej za jej jednoznacznym odrzuceniem. 23 VI 1751 wezwany z rajcą Ch. G. Schröderem przez Augusta III na dwór do Drezna i tam przez rok trzymany w areszcie, co miało wymusić na władzach Gdańska zgodę na przyjęcie ordynacji królewskiej, a także skłonić je do ustępstw na rzecz popieranego przez monarchę Trzeciego Ordynku. Brał udział w sejmikach generalnych Prus Królewskich. Wrażliwy na zagadnienia naukowe i artystyczne; sam tworzył poezję łacińską, posiadał bogaty księgozbiór prywatny. Z jego inicjatywy został wybity medal pamiątkowy (autorstwa Christiana Siegmunda Wermutha) z okazji dwusetnej rocznicy powstania gdańskiego Gimnazjum Akademickiego. Pochowany w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny. DK