MUHL ABRAHAM LUDWIG, kupiec, senator
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
[[File:Herb_rodowy_Friedricha_Muhla.JPG|thumb|Herb rodziny Muhl]] | [[File:Herb_rodowy_Friedricha_Muhla.JPG|thumb|Herb rodziny Muhl]] | ||
| − | '''ABRAHAM LUDWIG MUHL''' (5 I 1768 Gdańsk – 26 XI 1835 Ulkowy koło Gdańska), kupiec, [[RADA MIEJSKA | senator]] [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]] (I WMG). Syn [[MUHL FRIEDRICH, kupiec, rajca | Friedricha Muhla]]. W latach 1782–1788 uczył się zawodu w Instytucie Kupieckim w Hamburgu. Od 5 III 1793 posiadał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Pracował w firmie ojca, którą przejął po jego śmierci w 1797. Firma zajmowała się hurtowym i detalicznym handlem zbożem i winem, miała kantor przy Hundegasse 95 (ul. Ogarna). W styczniu 1806 wspólnikami w niej byli Jacob Siewert i Joachim Gerard Stange z Lubeki. W 1808 dysponował dwoma statkami do przewozu towarów: „Johanną Florentiną” (nazwa na cześć matki) (pojemność 220 łasztów) i „Die Wohlfahrt” ((„Pomyślność”) (200 łasztów). Był także właścicielem domu bankowego z filiami w Warszawie i Bordeaux. W 1797 został wiceprezesem i sekretarzem Towarzystwa Akcyjnego i Komitetu Budowy [[TEATR MIEJSKI | Teatru Miejskiego]] w Gdańsku (na czele z prezesem [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakobem Kabrunem]]). <br/><br/> | + | '''ABRAHAM LUDWIG MUHL''' (5 I 1768 Gdańsk – 26 XI 1835 Ulkowy koło Gdańska), kupiec, [[RADA MIEJSKA | senator]] [[WOLNE MIASTO GDAŃSK, 1807–1815 | I Wolnego Miasta Gdańska]] (I WMG). Syn [[MUHL FRIEDRICH, kupiec, rajca | Friedricha Muhla]]. W latach 1782–1788 uczył się zawodu w Instytucie Kupieckim w Hamburgu. Od 5 III 1793 posiadał kupieckie [[OBYWATELSTWO MIEJSKIE | obywatelstwo Gdańska]] jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Pracował w firmie ojca, którą przejął po jego śmierci w 1797. Firma zajmowała się hurtowym i detalicznym handlem zbożem i winem, miała kantor przy Hundegasse 95 (ul. Ogarna). W styczniu 1806 wspólnikami w niej byli Jacob Siewert i Joachim Gerard Stange z Lubeki. W 1808 dysponował dwoma statkami do przewozu towarów: „Johanną Florentiną” (nazwa na cześć matki) (pojemność 220 łasztów) i „Die Wohlfahrt” ((„Pomyślność”) (200 łasztów). Był także właścicielem domu bankowego z filiami w Warszawie i Bordeaux. W 1797 został wiceprezesem i sekretarzem Towarzystwa Akcyjnego i Komitetu Budowy [[TEATR MIEJSKI | Teatru Miejskiego]] w Gdańsku (na czele z prezesem [[KABRUN JAKOB, kupiec, kolekcjoner | Jakobem Kabrunem]]), od 1801 był członkiem gdańskiego [[TOWARZYSTWO PRZYRODNICZE | Towarzystwa Przyrodniczego]]. <br/><br/> |
W 1797 wspólnie z matką sprzedał za 13 000 talarów pruskich ojcowską kamienicę przy Langer Markt 443 (Długi Targ 15) razem z oficyną przy Hundegasse 306 (ul. Ogarna 83) [[RESURSY| resursie Concordia]], a w 1811 kamienicę przy Langer Markt 423 (Długi Targ 1) kupcowi Christianowi Carlowi Kesslerowi (1777 – po 1831). Od 1802, po Carlu Heinrichu Uphagenie, posiadał tamże kamienicę pod nr 436 (Długi Targ 14), z domem tylnym przy Hundegasse 670 (ul. Ogarna 84) i stajniami. W 1808 nabył od lekarza [[WITTWERCK MICHAEL LUDWIG, lekarz | Michaela Ludwiga Wittwercka]] kamienice tamże pod nr 495 (nr 37), gdzie przeniósł siedzibę firmy i gdzie mieszkał do śmierci, a w której to kamienicy także do śmierci w 1850 mieszkała później wdowa po nim. Był ponadto właścicielem kamienic przy Pfefferstadt 25, 26, 53 (ul. Korzenna), a także podgdańskich posiadłości w [[PIECKI | Pieckach]], Ulkowach, Łaguszewie i Kleszczewie. <br/><br/> | W 1797 wspólnie z matką sprzedał za 13 000 talarów pruskich ojcowską kamienicę przy Langer Markt 443 (Długi Targ 15) razem z oficyną przy Hundegasse 306 (ul. Ogarna 83) [[RESURSY| resursie Concordia]], a w 1811 kamienicę przy Langer Markt 423 (Długi Targ 1) kupcowi Christianowi Carlowi Kesslerowi (1777 – po 1831). Od 1802, po Carlu Heinrichu Uphagenie, posiadał tamże kamienicę pod nr 436 (Długi Targ 14), z domem tylnym przy Hundegasse 670 (ul. Ogarna 84) i stajniami. W 1808 nabył od lekarza [[WITTWERCK MICHAEL LUDWIG, lekarz | Michaela Ludwiga Wittwercka]] kamienice tamże pod nr 495 (nr 37), gdzie przeniósł siedzibę firmy i gdzie mieszkał do śmierci, a w której to kamienicy także do śmierci w 1850 mieszkała później wdowa po nim. Był ponadto właścicielem kamienic przy Pfefferstadt 25, 26, 53 (ul. Korzenna), a także podgdańskich posiadłości w [[PIECKI | Pieckach]], Ulkowach, Łaguszewie i Kleszczewie. <br/><br/> | ||
W początkowym okresie I WMG w jego domu (przy Długim Targu 14) stacjonował niezwykle uciążliwy dla gospodarzy generał François Amable Ruffin (1771–1811) (gospodarze zmuszeni byli do finansowania jego licznych przyjęć i zabaw, pozostawiono im do zamieszkania tylko jedno pomieszczenie na drugim piętrze). Od marca 1808 do rezygnacji w kwietniu 1812 był senatorem, wybranym na życzenie francuskiego gubernatora wojskowego Gdańska, [[RAPP JEAN, gubernator Gdańska | Jeana Rappa]]. W 1808 członek gdańskiej delegacji ubiegającej się w Hamburgu o pożyczkę 1,5 miliona funtów na spłatę części kontrybucji narzuconej miastu przez Napoleona. Należał do komisji odpowiedzialnej za aprowizację francuskiego garnizonu, której przewodniczył [[FRANTZIUS JOHANN GOTTHARD von, kupiec, senator | Johann Gotthard von Frantzius]], a w skład której wchodził także francuski intendent w Gdańsku, Emiland Marie Chopin (1776–1828). <br/><br/> | W początkowym okresie I WMG w jego domu (przy Długim Targu 14) stacjonował niezwykle uciążliwy dla gospodarzy generał François Amable Ruffin (1771–1811) (gospodarze zmuszeni byli do finansowania jego licznych przyjęć i zabaw, pozostawiono im do zamieszkania tylko jedno pomieszczenie na drugim piętrze). Od marca 1808 do rezygnacji w kwietniu 1812 był senatorem, wybranym na życzenie francuskiego gubernatora wojskowego Gdańska, [[RAPP JEAN, gubernator Gdańska | Jeana Rappa]]. W 1808 członek gdańskiej delegacji ubiegającej się w Hamburgu o pożyczkę 1,5 miliona funtów na spłatę części kontrybucji narzuconej miastu przez Napoleona. Należał do komisji odpowiedzialnej za aprowizację francuskiego garnizonu, której przewodniczył [[FRANTZIUS JOHANN GOTTHARD von, kupiec, senator | Johann Gotthard von Frantzius]], a w skład której wchodził także francuski intendent w Gdańsku, Emiland Marie Chopin (1776–1828). <br/><br/> | ||
| Linia 9: | Linia 9: | ||
'''Bibliografia''':<br/> | '''Bibliografia''':<br/> | ||
| + | ''Das jetztlebende Danzig. Nach der im Monat März gehaltenen Verführung der Aemter'', Dantzig 1810. <br/> | ||
''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 287.<br/> | ''Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814'', wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 287.<br/> | ||
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 279, 28 XI 1835, s. 2650 (nekrolog); nr 83, 10 IV 1850, s. 1049 (nekrolog żony). <br/> | „Danziger Intelligenzblatt”, nr 279, 28 XI 1835, s. 2650 (nekrolog); nr 83, 10 IV 1850, s. 1049 (nekrolog żony). <br/> | ||
Aktualna wersja na dzień 16:44, 10 lis 2024
ABRAHAM LUDWIG MUHL (5 I 1768 Gdańsk – 26 XI 1835 Ulkowy koło Gdańska), kupiec, senator I Wolnego Miasta Gdańska (I WMG). Syn Friedricha Muhla. W latach 1782–1788 uczył się zawodu w Instytucie Kupieckim w Hamburgu. Od 5 III 1793 posiadał kupieckie obywatelstwo Gdańska jako tzw. Bürger-Kind (dziecko gdańskich obywateli). Pracował w firmie ojca, którą przejął po jego śmierci w 1797. Firma zajmowała się hurtowym i detalicznym handlem zbożem i winem, miała kantor przy Hundegasse 95 (ul. Ogarna). W styczniu 1806 wspólnikami w niej byli Jacob Siewert i Joachim Gerard Stange z Lubeki. W 1808 dysponował dwoma statkami do przewozu towarów: „Johanną Florentiną” (nazwa na cześć matki) (pojemność 220 łasztów) i „Die Wohlfahrt” ((„Pomyślność”) (200 łasztów). Był także właścicielem domu bankowego z filiami w Warszawie i Bordeaux. W 1797 został wiceprezesem i sekretarzem Towarzystwa Akcyjnego i Komitetu Budowy Teatru Miejskiego w Gdańsku (na czele z prezesem Jakobem Kabrunem), od 1801 był członkiem gdańskiego Towarzystwa Przyrodniczego.
W 1797 wspólnie z matką sprzedał za 13 000 talarów pruskich ojcowską kamienicę przy Langer Markt 443 (Długi Targ 15) razem z oficyną przy Hundegasse 306 (ul. Ogarna 83) resursie Concordia, a w 1811 kamienicę przy Langer Markt 423 (Długi Targ 1) kupcowi Christianowi Carlowi Kesslerowi (1777 – po 1831). Od 1802, po Carlu Heinrichu Uphagenie, posiadał tamże kamienicę pod nr 436 (Długi Targ 14), z domem tylnym przy Hundegasse 670 (ul. Ogarna 84) i stajniami. W 1808 nabył od lekarza Michaela Ludwiga Wittwercka kamienice tamże pod nr 495 (nr 37), gdzie przeniósł siedzibę firmy i gdzie mieszkał do śmierci, a w której to kamienicy także do śmierci w 1850 mieszkała później wdowa po nim. Był ponadto właścicielem kamienic przy Pfefferstadt 25, 26, 53 (ul. Korzenna), a także podgdańskich posiadłości w Pieckach, Ulkowach, Łaguszewie i Kleszczewie.
W początkowym okresie I WMG w jego domu (przy Długim Targu 14) stacjonował niezwykle uciążliwy dla gospodarzy generał François Amable Ruffin (1771–1811) (gospodarze zmuszeni byli do finansowania jego licznych przyjęć i zabaw, pozostawiono im do zamieszkania tylko jedno pomieszczenie na drugim piętrze). Od marca 1808 do rezygnacji w kwietniu 1812 był senatorem, wybranym na życzenie francuskiego gubernatora wojskowego Gdańska, Jeana Rappa. W 1808 członek gdańskiej delegacji ubiegającej się w Hamburgu o pożyczkę 1,5 miliona funtów na spłatę części kontrybucji narzuconej miastu przez Napoleona. Należał do komisji odpowiedzialnej za aprowizację francuskiego garnizonu, której przewodniczył Johann Gotthard von Frantzius, a w skład której wchodził także francuski intendent w Gdańsku, Emiland Marie Chopin (1776–1828).
Na przełomie października i listopada 1813, podczas oblężenia Gdańska przez wojska rosyjsko-pruskie, pożar spowodowany ostrzałem Spichlerzy zniszczył dziewięć należących do niego spichlerzy: Orangenbaum (Drzewo Pomarańczowe), Hufeisen (Podkowa) (oba już w 1807 zarekwirowane na tymczasowe koszary francuskie), Schwarze Kreuz (Czarny Krzyż), Weisser Schwan (Biały Łabędź), Deo (Bogu … [Najwyższemu …]), Vergoldete Lamm (Pozłacany Baranek), Lange Lauf Nr. 1, Lange Lauf nr 2, Granatbaum (Drzewo Granatu). W jednym z nich spłonęła również kolekcja malarstwa zgromadzona przez jego ojca, przeniesiona w wydawałoby się bezpieczniejsze miejsce przed oblężeniem miasta. Po upadku I WMG, w 1815, należał do pruskiego kolegium handlowego w Gdańsku, w 1827 był posłem do Prowincjonalnego Sejmu Krajowego. Ciężka sytuacja doprowadziła w 1819 do krachu jego finansów i domu bankowego, nie był w stanie wypłacać zysków lub zwrócić powierzonego mu kapitału (ofarami krachu padła m.in. Johanna Schopenhauer). Po ciągnących się latami sporami z wierzycielami wycofał się z życia gospodarczo-politycznego i osiadł we wsi Ulkowy, gdzie hodował m.in. owce merynosowe.
Od 2 VII 1793 żonaty z Johanną Jacobą Caroliną von Broen (23 IV 1773 Gdańsk – 9 IV 1850 Gdańsk), z którą miał czwórkę dzieci. Z nich syn Adolf (1798–1877) zajmował się administracją swojego majątku ziemskiego w Łaguszewie, córka Carolina Louise (26 VII 1795 Gdańsk – 14 X 1870 Wiesbaden) od 1816 była żoną gdańskiego kupca Heinricha Burkharda Abegga, który w 1817 otrzymał od teścia kamienicę przy Langer Markt 436 (Dugi Targ 14) i w 1820 przejął od niego mieszczącą się tu firmę.
Bibliografia:
Das jetztlebende Danzig. Nach der im Monat März gehaltenen Verführung der Aemter, Dantzig 1810.
Księga przyjęć do prawa miejskiego w Gdańsku 1536–1814, wyd. Andrzej Groth, Ewa Łączyńska-Bartoszek, Dariusz Kaczor, Gdańsk 2019, t. VIII, s. 287.
„Danziger Intelligenzblatt”, nr 279, 28 XI 1835, s. 2650 (nekrolog); nr 83, 10 IV 1850, s. 1049 (nekrolog żony).
„Danziger Zeitung“, 7 I 1808.
Chodyński Antoni Romuald, Kolekcjonerzy i kolekcje w Gdańsku XVI–XIX wieku (do 1872), "Rocznik Historii Sztuki", 27, 2002, s. 190-191.
Muhl John, Der Senator Abraham Ludwig Muhl, „Mitteilungen des Westpreussischen Geschichtsvereins“ 14, 1915.
Zdrenka Joachim, Urzędnicy miejscy Gdańska w latach 1342-1792 i 1807-1814, t. II, Gdańsk 2008, s. 221.
