OPITZ MARTIN von BOBERFELD, poeta, tłumacz
| Linia 3: | Linia 3: | ||
[[File:1_Martin_Opitz.jpg|thumb|Martin Opitz, według Jacoba von Heyden, około 1650]] | [[File:1_Martin_Opitz.jpg|thumb|Martin Opitz, według Jacoba von Heyden, około 1650]] | ||
[[File:Karta tytułowa napisanego przez Martina Opitza panegiryku na cześć króla Władysława IV, 1636.JPG|thumb|Karta tytułowa napisanego przez Martina Opitza panegiryku na cześć króla Władysława IV, 1636]] | [[File:Karta tytułowa napisanego przez Martina Opitza panegiryku na cześć króla Władysława IV, 1636.JPG|thumb|Karta tytułowa napisanego przez Martina Opitza panegiryku na cześć króla Władysława IV, 1636]] | ||
| − | + | [[File: Płyta__Martina_Opitza_w_kościele_NMP.jpg |thumb| Płyta pamiątkowa Martina Opitza w kościele Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny w Gdańsku z 1873]] | |
'''MARTIN OPITZ von BOBERFELD''' (23 XII 1597 Bolesławiec (nad Bobrem) – 20 VIII 1639 Gdańsk), poeta, tłumacz, obrońca czystości języka niemieckiego i rzecznik literatury uprawianej w języku narodowym. Syn Marthy i Sebastiana, rzeźnika i rajcy w Bolesławcu. Od 1614 uczeń gimnazjum we Wrocławiu, od 1616 w Bytomiu, od 1619 studiował prawo w Heidelbergu. Związany głównie ze Śląskiem, odbywał liczne podróże (Jutlandia, Siedmiogród), w latach 1635–1636 przebywał w Toruniu. Autor pierwszej poetyki w języku niemieckim ''Buch von der deutschen Poeterey'' (1624), twórca libretta do pierwszej niemieckiej opery ''Daphne'' (1627, przeróbka z włoskiego). Publikował zbiory wierszy religijnych, miłosnych i okolicznościowych, wypowiadał się w takich formach jak poemat, pieśń, sielanka, oda, epigram, sonet; tłumaczył i parafrazował liryki autorów włoskich, francuskich i holenderskich. Tłumaczył ''Psalmy Dawida'', dzieła Sofoklesa, Seneki, Johna Barclaya. <br/><br/> | '''MARTIN OPITZ von BOBERFELD''' (23 XII 1597 Bolesławiec (nad Bobrem) – 20 VIII 1639 Gdańsk), poeta, tłumacz, obrońca czystości języka niemieckiego i rzecznik literatury uprawianej w języku narodowym. Syn Marthy i Sebastiana, rzeźnika i rajcy w Bolesławcu. Od 1614 uczeń gimnazjum we Wrocławiu, od 1616 w Bytomiu, od 1619 studiował prawo w Heidelbergu. Związany głównie ze Śląskiem, odbywał liczne podróże (Jutlandia, Siedmiogród), w latach 1635–1636 przebywał w Toruniu. Autor pierwszej poetyki w języku niemieckim ''Buch von der deutschen Poeterey'' (1624), twórca libretta do pierwszej niemieckiej opery ''Daphne'' (1627, przeróbka z włoskiego). Publikował zbiory wierszy religijnych, miłosnych i okolicznościowych, wypowiadał się w takich formach jak poemat, pieśń, sielanka, oda, epigram, sonet; tłumaczył i parafrazował liryki autorów włoskich, francuskich i holenderskich. Tłumaczył ''Psalmy Dawida'', dzieła Sofoklesa, Seneki, Johna Barclaya. <br/><br/> | ||
W Gdańsku od końca 1636, zamieszkał u Bartholomäusa Nigrinusa, kaznodziei [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościoła św. Piotra i Pawła]]. Opublikował panegiryk (łacińską mowę pochwalną) na cześć króla Władysława IV ''Lobgedicht an die Königliche Majestät zu Polen und Schweden'' (1636), wydany jednocześnie w trzech oficynach wydawniczych: [[HÜNEFELD ANDREAS, drukarz | Andreasa Hünefelda]] w Gdańsku, W. Funcka w Lesznie i F. Schnellboltza w Toruniu. Na cześć tego władcy napisał także łacińską mowę pochwalną (1637). Utwory zostały bardzo dobrze przyjęte na dworze królewskim i zapewniły mu przyjęcie na służbę u króla, z ramienia którego zajmował się sprawami szwedzkimi i polityką celną. W 1637 otrzymał nominację na historiografa królewskiego, od 1638 sekretarz królewski. W Gdańsku, skąd wyjeżdżał do Warszawy i Królewca, opublikował przekład ''Antygony'' Sofoklesa (1636), rozprawę o Sarmacji i Sarmatach ''Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica'' (1637).<br/><br/> | W Gdańsku od końca 1636, zamieszkał u Bartholomäusa Nigrinusa, kaznodziei [[KOŚCIÓŁ ŚW. PIOTRA I PAWŁA | kościoła św. Piotra i Pawła]]. Opublikował panegiryk (łacińską mowę pochwalną) na cześć króla Władysława IV ''Lobgedicht an die Königliche Majestät zu Polen und Schweden'' (1636), wydany jednocześnie w trzech oficynach wydawniczych: [[HÜNEFELD ANDREAS, drukarz | Andreasa Hünefelda]] w Gdańsku, W. Funcka w Lesznie i F. Schnellboltza w Toruniu. Na cześć tego władcy napisał także łacińską mowę pochwalną (1637). Utwory zostały bardzo dobrze przyjęte na dworze królewskim i zapewniły mu przyjęcie na służbę u króla, z ramienia którego zajmował się sprawami szwedzkimi i polityką celną. W 1637 otrzymał nominację na historiografa królewskiego, od 1638 sekretarz królewski. W Gdańsku, skąd wyjeżdżał do Warszawy i Królewca, opublikował przekład ''Antygony'' Sofoklesa (1636), rozprawę o Sarmacji i Sarmatach ''Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica'' (1637).<br/><br/> | ||
| − | Zmarł w Gdańsku podczas zarazy, przed śmiercią kazał spalić wszystkie swoje dotyczące jego misji w Gdańsku. Pochowany 22 sierpnia w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. Mowę pogrzebową wygłosił pastor kościoła św. Piotra i Pawła [[NICLAS ALBERT, pastor kościoła św. Piotra i Pawła | Albert Niclas]], który był jego spowiednikiem w czasie śmiertelnej choroby. W posadzce nawy północnej kościoła NMP znajduje się kamienna | + | Zmarł w Gdańsku podczas zarazy, przed śmiercią kazał spalić wszystkie swoje dotyczące jego misji w Gdańsku. Pochowany 22 sierpnia w [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościele Najświętszej Marii Panny]]. Mowę pogrzebową wygłosił pastor kościoła św. Piotra i Pawła [[NICLAS ALBERT, pastor kościoła św. Piotra i Pawła | Albert Niclas]], który był jego spowiednikiem w czasie śmiertelnej choroby. W posadzce nawy północnej kościoła NMP znajduje się kamienna płyta pamiątkowa ufundowana w 1873 (autorstwa [[FREITAG RUDOLF, artysta plastyk | Rudolfa Freitaga]]), z wyrytymi słowami ''Dem Dichter seine Landsleute''. Jego imię od 1903 do 1945 nosiła obecna ul. Orzeszkowej. Od 2010 przyznawana jest Nagroda Miasta Gdańska za Promocję Kultury Miasta Gdańska im. Marcina Opitza ([[NAGRODY MIASTA GDAŃSKA: KULTURALNE I NAUKOWE | nagrody miasta Gdańska]]). {{author: EK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> |
'''Bibliografia''': <br/> | '''Bibliografia''': <br/> | ||
Banet Ilona, Szyrocki Marian, Opitz Martin von Bobrfeld, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 24, 1970, s. 126-127.<br/> | Banet Ilona, Szyrocki Marian, Opitz Martin von Bobrfeld, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 24, 1970, s. 126-127.<br/> | ||
Bickerich Wilhelm, ''Das Comenius Aufträge in Danzig 1641 und die Verbindung der Unität mit den Reformierten in Danzig'', „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, Heft 55, 1913, s. 129.<br/> | Bickerich Wilhelm, ''Das Comenius Aufträge in Danzig 1641 und die Verbindung der Unität mit den Reformierten in Danzig'', „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, Heft 55, 1913, s. 129.<br/> | ||
Sychta Stefania, ''Opitz Martin v. Bobrfeld'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 362-363.<br/> | Sychta Stefania, ''Opitz Martin v. Bobrfeld'', w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 362-363.<br/> | ||
Wersja z 18:00, 4 lip 2023
MARTIN OPITZ von BOBERFELD (23 XII 1597 Bolesławiec (nad Bobrem) – 20 VIII 1639 Gdańsk), poeta, tłumacz, obrońca czystości języka niemieckiego i rzecznik literatury uprawianej w języku narodowym. Syn Marthy i Sebastiana, rzeźnika i rajcy w Bolesławcu. Od 1614 uczeń gimnazjum we Wrocławiu, od 1616 w Bytomiu, od 1619 studiował prawo w Heidelbergu. Związany głównie ze Śląskiem, odbywał liczne podróże (Jutlandia, Siedmiogród), w latach 1635–1636 przebywał w Toruniu. Autor pierwszej poetyki w języku niemieckim Buch von der deutschen Poeterey (1624), twórca libretta do pierwszej niemieckiej opery Daphne (1627, przeróbka z włoskiego). Publikował zbiory wierszy religijnych, miłosnych i okolicznościowych, wypowiadał się w takich formach jak poemat, pieśń, sielanka, oda, epigram, sonet; tłumaczył i parafrazował liryki autorów włoskich, francuskich i holenderskich. Tłumaczył Psalmy Dawida, dzieła Sofoklesa, Seneki, Johna Barclaya.
W Gdańsku od końca 1636, zamieszkał u Bartholomäusa Nigrinusa, kaznodziei kościoła św. Piotra i Pawła. Opublikował panegiryk (łacińską mowę pochwalną) na cześć króla Władysława IV Lobgedicht an die Königliche Majestät zu Polen und Schweden (1636), wydany jednocześnie w trzech oficynach wydawniczych: Andreasa Hünefelda w Gdańsku, W. Funcka w Lesznie i F. Schnellboltza w Toruniu. Na cześć tego władcy napisał także łacińską mowę pochwalną (1637). Utwory zostały bardzo dobrze przyjęte na dworze królewskim i zapewniły mu przyjęcie na służbę u króla, z ramienia którego zajmował się sprawami szwedzkimi i polityką celną. W 1637 otrzymał nominację na historiografa królewskiego, od 1638 sekretarz królewski. W Gdańsku, skąd wyjeżdżał do Warszawy i Królewca, opublikował przekład Antygony Sofoklesa (1636), rozprawę o Sarmacji i Sarmatach Variarum lectionum liber, in quo praecipue Sarmatica (1637).
Zmarł w Gdańsku podczas zarazy, przed śmiercią kazał spalić wszystkie swoje dotyczące jego misji w Gdańsku. Pochowany 22 sierpnia w kościele Najświętszej Marii Panny. Mowę pogrzebową wygłosił pastor kościoła św. Piotra i Pawła Albert Niclas, który był jego spowiednikiem w czasie śmiertelnej choroby. W posadzce nawy północnej kościoła NMP znajduje się kamienna płyta pamiątkowa ufundowana w 1873 (autorstwa Rudolfa Freitaga), z wyrytymi słowami Dem Dichter seine Landsleute. Jego imię od 1903 do 1945 nosiła obecna ul. Orzeszkowej. Od 2010 przyznawana jest Nagroda Miasta Gdańska za Promocję Kultury Miasta Gdańska im. Marcina Opitza ( nagrody miasta Gdańska).
Bibliografia:
Banet Ilona, Szyrocki Marian, Opitz Martin von Bobrfeld, w: Polski Słownik Biograficzny, t. 24, 1970, s. 126-127.
Bickerich Wilhelm, Das Comenius Aufträge in Danzig 1641 und die Verbindung der Unität mit den Reformierten in Danzig, „Zeitschrift des Westpreussischen Geschichtsvereins”, Heft 55, 1913, s. 129.
Sychta Stefania, Opitz Martin v. Bobrfeld, w: Słownik Biograficzny Pomorza Nadwiślańskiego, t. 3, Gdańsk 1997, s. 362-363.
