CHODAKOWSKA MARIA, przedstawicielka gdańskiej Polonii
| (Nie pokazano 2 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''MARIA CHODAKOWSKA''' (19 VII 1920 Wejherowo – 7 XII 2019 Gdańsk), córka [[FILARSKI BERNARD | Bernarda Filarskiego]]. W 1938 absolwentka [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] i członkini Związku Harcerstwa Polskiego. Po zdaniu matury, do czasu wybuchu II wojny światowej studiowała medycynę w Poznaniu. W latach 1939–1944 mieszkała w Gdyni, pracowała w rzeźni. Razem z przebywającą w Warszawie siostrą Wandą działała w strukturach Armii Krajowej (pseudonim „Marysia”). Współpracowała z grupą Łączności z Zagranicą („Zagroda”) Gdynia–Sztokholm. Brała udział w organizowaniu przerzutów drogą morską do Szwecji, między innymi drugiego przerzutu ( | + | '''MARIA CZESŁAWA CHODAKOWSKA''' (19 VII 1920 Wejherowo – 7 XII 2019 Gdańsk), córka [[FILARSKI BERNARD, lekarz, działacz gdańskiej Polonii | Bernarda Filarskiego]]. W 1938 absolwentka [[GIMNAZJUM POLSKIE | Gimnazjum Polskiego]] i członkini Związku Harcerstwa Polskiego. Po zdaniu matury, do czasu wybuchu II wojny światowej studiowała medycynę w Poznaniu. W latach 1939–1944 mieszkała w Gdyni, pracowała w rzeźni. Razem z przebywającą w Warszawie siostrą Wandą działała w strukturach Armii Krajowej (pseudonim „Marysia”). Współpracowała z grupą Łączności z Zagranicą („Zagroda”) Gdynia–Sztokholm. Brała udział w organizowaniu przerzutów drogą morską do Szwecji, między innymi drugiego przerzutu (listopad 1943) kuriera Komendy Głównej AK Jana Nowaka-Jeziorańskiego, po wojnie założyciela i wieloletniego dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. W wyniku denuncjacji 7 III 1944 została aresztowana, wraz z siostrą Wandą, przez Gestapo. Po ciężkim i długim śledztwie na Kamiennej Górze w Gdyni 6 VII 1944 wysłana do [[OBÓZ STUTTHOF | obozu Stutthof]] (więźniarka polityczna nr 36501), a Wanda do KL Ravensbrück. <br/><br/> |
| − | + | ||
W obozie w Stutthofie pracowała w pralni i szwalni, działała w obozowym ruchu oporu kobiet. W czasie ewakuacji więźniów z obozu 25 I 1945 włączono ją do VII kolumny tzw. Marszu Śmierci, idącej przez Mikoszewo, Pruszcz Gdański, Żukowo. 2 lutego, podczas postoju w kościele w Przodkowie, uciekła wraz z trzema koleżankami i znalazła schronienie u znajomej rodziny kaszubskiej. Po wojnie powróciła do Gdańska. W latach 1958–1980 pracowała w firmie Lloyds Register of Shipping. <br/><br/> | W obozie w Stutthofie pracowała w pralni i szwalni, działała w obozowym ruchu oporu kobiet. W czasie ewakuacji więźniów z obozu 25 I 1945 włączono ją do VII kolumny tzw. Marszu Śmierci, idącej przez Mikoszewo, Pruszcz Gdański, Żukowo. 2 lutego, podczas postoju w kościele w Przodkowie, uciekła wraz z trzema koleżankami i znalazła schronienie u znajomej rodziny kaszubskiej. Po wojnie powróciła do Gdańska. W latach 1958–1980 pracowała w firmie Lloyds Register of Shipping. <br/><br/> | ||
| − | + | W latach 1977–1990 była członkinią Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w latach 1991–2019 Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, od 1996 Koła Byłych Więźniów Politycznych Obozu Koncentracyjnego Stutthof w Sopocie. Działała również w Towarzystwie Przyjaciół Gdańska w kole byłych gimnazjalistów. Współpracowała z Muzeum Stutthof, brała udział w uroczystościach patriotycznych i religijnych, spotkaniach z uczniami w gdańskich szkołach, środowiskiem harcerskim w Gdańsku, pomagała także przy organizacji wystaw, między innymi „Gdańszczanie 1939/1940. Jeden rok z dziejów miasta”. 29 VIII 2002 spotkała się w Gdańsku z Janem Nowak–Jeziorańskim, który po raz pierwszy miał okazję osobiście podziękować jej za zorganizowanie przerzutu do Szwecji. | |
| − | W latach 1977–1990 była członkinią Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w latach 1991–2019 Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, od 1996 Koła Byłych Więźniów Politycznych Obozu Koncentracyjnego Stutthof w Sopocie. Działała również w Towarzystwie Przyjaciół Gdańska w kole byłych gimnazjalistów. Współpracowała z Muzeum Stutthof, brała udział w uroczystościach patriotycznych i religijnych, spotkaniach z uczniami w gdańskich szkołach, środowiskiem harcerskim w Gdańsku, pomagała także przy organizacji wystaw, między innymi „Gdańszczanie 1939/1940. Jeden rok z dziejów miasta”. <br/><br/> | + | <br/><br/> |
| − | + | ||
Honorowa członkini 1. Stegieńskiej Drużyny Harcerskiej „Sztorm” im. Bernarda Filarskiego. Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. Pochowana z matką Wiktorią i siostrą Krystyną na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | Honorowa członkini 1. Stegieńskiej Drużyny Harcerskiej „Sztorm” im. Bernarda Filarskiego. Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. Pochowana z matką Wiktorią i siostrą Krystyną na [[CMENTARZE WE WRZESZCZU. SREBRZYSKO | cmentarzu Srebrzysko]]. {{author: JANSZ}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]]<br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/><br/> | ||
'''Bibliografia:'''<br/> | '''Bibliografia:'''<br/> | ||
| − | ''Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa'', | + | ''Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa'', red. Krystyna Sroczyńska-Wyczańska, Wrocław 1989, s. 264 (wspomnienia Marii Filarskiej-Chodakowskiej).<br/> |
https://historiamowiona.muzeum1939.pl/swiadkowie-historii/swiadek/maria-chodakowska.<br/> | https://historiamowiona.muzeum1939.pl/swiadkowie-historii/swiadek/maria-chodakowska.<br/> | ||
http://old.stutthof.org/node/1120.<br/> | http://old.stutthof.org/node/1120.<br/> | ||
https://zawacka.pl/uploads/SesjaXXVII_net1.pdf. | https://zawacka.pl/uploads/SesjaXXVII_net1.pdf. | ||
Aktualna wersja na dzień 23:01, 4 lip 2024
MARIA CZESŁAWA CHODAKOWSKA (19 VII 1920 Wejherowo – 7 XII 2019 Gdańsk), córka Bernarda Filarskiego. W 1938 absolwentka Gimnazjum Polskiego i członkini Związku Harcerstwa Polskiego. Po zdaniu matury, do czasu wybuchu II wojny światowej studiowała medycynę w Poznaniu. W latach 1939–1944 mieszkała w Gdyni, pracowała w rzeźni. Razem z przebywającą w Warszawie siostrą Wandą działała w strukturach Armii Krajowej (pseudonim „Marysia”). Współpracowała z grupą Łączności z Zagranicą („Zagroda”) Gdynia–Sztokholm. Brała udział w organizowaniu przerzutów drogą morską do Szwecji, między innymi drugiego przerzutu (listopad 1943) kuriera Komendy Głównej AK Jana Nowaka-Jeziorańskiego, po wojnie założyciela i wieloletniego dyrektora Rozgłośni Polskiej Radia Wolna Europa. W wyniku denuncjacji 7 III 1944 została aresztowana, wraz z siostrą Wandą, przez Gestapo. Po ciężkim i długim śledztwie na Kamiennej Górze w Gdyni 6 VII 1944 wysłana do obozu Stutthof (więźniarka polityczna nr 36501), a Wanda do KL Ravensbrück.
W obozie w Stutthofie pracowała w pralni i szwalni, działała w obozowym ruchu oporu kobiet. W czasie ewakuacji więźniów z obozu 25 I 1945 włączono ją do VII kolumny tzw. Marszu Śmierci, idącej przez Mikoszewo, Pruszcz Gdański, Żukowo. 2 lutego, podczas postoju w kościele w Przodkowie, uciekła wraz z trzema koleżankami i znalazła schronienie u znajomej rodziny kaszubskiej. Po wojnie powróciła do Gdańska. W latach 1958–1980 pracowała w firmie Lloyds Register of Shipping.
W latach 1977–1990 była członkinią Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, w latach 1991–2019 Polskiego Związku Byłych Więźniów Politycznych Hitlerowskich Więzień i Obozów Koncentracyjnych, od 1996 Koła Byłych Więźniów Politycznych Obozu Koncentracyjnego Stutthof w Sopocie. Działała również w Towarzystwie Przyjaciół Gdańska w kole byłych gimnazjalistów. Współpracowała z Muzeum Stutthof, brała udział w uroczystościach patriotycznych i religijnych, spotkaniach z uczniami w gdańskich szkołach, środowiskiem harcerskim w Gdańsku, pomagała także przy organizacji wystaw, między innymi „Gdańszczanie 1939/1940. Jeden rok z dziejów miasta”. 29 VIII 2002 spotkała się w Gdańsku z Janem Nowak–Jeziorańskim, który po raz pierwszy miał okazję osobiście podziękować jej za zorganizowanie przerzutu do Szwecji.
Honorowa członkini 1. Stegieńskiej Drużyny Harcerskiej „Sztorm” im. Bernarda Filarskiego. Odznaczona Krzyżem Armii Krajowej. Pochowana z matką Wiktorią i siostrą Krystyną na cmentarzu Srebrzysko.
Bibliografia:
Gimnazjum Polskie Macierzy Szkolnej w Gdańsku 1922–1939. Księga pamiątkowa, red. Krystyna Sroczyńska-Wyczańska, Wrocław 1989, s. 264 (wspomnienia Marii Filarskiej-Chodakowskiej).
https://historiamowiona.muzeum1939.pl/swiadkowie-historii/swiadek/maria-chodakowska.
http://old.stutthof.org/node/1120.
https://zawacka.pl/uploads/SesjaXXVII_net1.pdf.
