RADUNIA
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
[[File: Radunia_pod_Ostrzycami_1938.jpg |thumb| Radunia pod Ostrzycami, 1938]] | [[File: Radunia_pod_Ostrzycami_1938.jpg |thumb| Radunia pod Ostrzycami, 1938]] | ||
| − | '''RADUNIA''', rzeka, długość | + | '''RADUNIA''', rzeka, długość 103,5 km, powierzchnia dorzecza 837 km², spadek 162 m, średnia spadku 1,6% ([[WODY | wody]]). Wypływa z obniżenia (165 m n.p.m.), torfiastych łąk na południe od Jeziora Stężyckiego; w górnym biegu (28 km) płynie przez jeziora: Raduńskie Górne, Raduńskie Dolne, Kłodno, Wielkie Brodno, Małe Brodno, Ostrzyckie, Trzebno; w środkowym biegu, między Kiełpinem a Rutkami w Przełomie Babidolskim (10 km), przez Rezerwat Przyrody Jar Rzeki Raduni (spadek – 3,7%); poniżej Żukowa, silnie meandrując, doliną o zmiennej szerokości. Pod Łapinem wpada do jeziora zaporowego, przepływa przez trzy dalsze sztuczne jeziora: Kolbudzkie, Goszyńskie i Juszkowo. Około 1 km na wschód od Juszkowa część wód zabiera [[KANAŁ RADUNI | Kanał Raduni]]. Od tego miejsca nosi nazwę Stara Radunia.<br/><br/> |
| − | W granice obecnego obszaru administracyjnego Gdańska wpływa od południa przy Plebance (Święty Wojciech), między [[OSTRÓŻEK | Ostróżkami]] a [[LIPCE | Lipcami]] przybiera kierunek północno-wschodni, pozostawiając po stronie południowej [[NIEGOWO | Niegowo]], a po stronie północnej Orunię nad Radunią, naturalnym, obecnie uregulowanym korytem uchodzi do Motławy przy [[MNISZKI | Mniszkach]]. W latach 1910–1937 wybudowano na jej biegu osiem elektrowni wodnych | + | W granice obecnego obszaru administracyjnego Gdańska wpływa od południa przy Plebance (Święty Wojciech), między [[OSTRÓŻEK | Ostróżkami]] a [[LIPCE | Lipcami]] przybiera kierunek północno-wschodni, pozostawiając po stronie południowej [[NIEGOWO | Niegowo]], a po stronie północnej Orunię nad Radunią, naturalnym, obecnie uregulowanym korytem uchodzi do Motławy przy [[MNISZKI | Mniszkach]], 1 m n.p.m.<br/><br/> |
| + | W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną w latach 1910–1937 wybudowano na jej biegu osiem elektrowni wodnych, kolejno w Straszynie (początkowo o mocy 700 kW, nastepnie 3,4 MW), która zaopatrywała Oliwę, jeszcze w 1910 Rutki (moc 448 kW, później 560 kW), w 1921 Pruszcz I (100 kW), w 1925 Bielkowo (7,2 MW), w 1927 Łapino (2300 kW, następnie 2,9 MW), w 1934 Kuźnice (785 kW), w 1937 Prędzieszyn (872 kW, następnie 436 kW) i w Juszkowo (250 kW) W 2005 dodano Pruszcz II (250 kW). {{author: AJ}} {{author: WD}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Środowisko i przyroda]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:08, 26 kwi 2024
RADUNIA, rzeka, długość 103,5 km, powierzchnia dorzecza 837 km², spadek 162 m, średnia spadku 1,6% ( wody). Wypływa z obniżenia (165 m n.p.m.), torfiastych łąk na południe od Jeziora Stężyckiego; w górnym biegu (28 km) płynie przez jeziora: Raduńskie Górne, Raduńskie Dolne, Kłodno, Wielkie Brodno, Małe Brodno, Ostrzyckie, Trzebno; w środkowym biegu, między Kiełpinem a Rutkami w Przełomie Babidolskim (10 km), przez Rezerwat Przyrody Jar Rzeki Raduni (spadek – 3,7%); poniżej Żukowa, silnie meandrując, doliną o zmiennej szerokości. Pod Łapinem wpada do jeziora zaporowego, przepływa przez trzy dalsze sztuczne jeziora: Kolbudzkie, Goszyńskie i Juszkowo. Około 1 km na wschód od Juszkowa część wód zabiera Kanał Raduni. Od tego miejsca nosi nazwę Stara Radunia.
W granice obecnego obszaru administracyjnego Gdańska wpływa od południa przy Plebance (Święty Wojciech), między Ostróżkami a Lipcami przybiera kierunek północno-wschodni, pozostawiając po stronie południowej Niegowo, a po stronie północnej Orunię nad Radunią, naturalnym, obecnie uregulowanym korytem uchodzi do Motławy przy Mniszkach, 1 m n.p.m.
W związku z rosnącym zapotrzebowaniem na energię elektryczną w latach 1910–1937 wybudowano na jej biegu osiem elektrowni wodnych, kolejno w Straszynie (początkowo o mocy 700 kW, nastepnie 3,4 MW), która zaopatrywała Oliwę, jeszcze w 1910 Rutki (moc 448 kW, później 560 kW), w 1921 Pruszcz I (100 kW), w 1925 Bielkowo (7,2 MW), w 1927 Łapino (2300 kW, następnie 2,9 MW), w 1934 Kuźnice (785 kW), w 1937 Prędzieszyn (872 kW, następnie 436 kW) i w Juszkowo (250 kW) W 2005 dodano Pruszcz II (250 kW).
