HACKI JAN FRANCISZEK, jezuita, teolog
| (Nie pokazano 15 wersji utworzonych przez 5 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{paper}} | {{paper}} | ||
| − | '''JAN FRANCISZEK HACKI''' (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki | + | [[File:1_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb| Jan Franciszek Hacki, strona tytułowa anonimowo wydanej rozprawy polemicznej ''Scrutator Veritatis'', 1680, której celem było wywołanie w Gdańsku dyskusji nad podstawowymi zasadami wiary pomiędzy katolikami a funkcjonującymi w mieście wyznaniami protestanckimi]] |
| + | [[File:2_Jan_Franciszek_Hacki.jpg|thumb|Strona tytułowa kontynuującej teologiczny dyskurs z protestantami rozprawy Jana Franciszka Hackiego, ''Scrutinium Veritatis'', w 1682, wydanej pod nazwiskiem autora nakładem drukarni cysterskiej w Oliwie]] | ||
| + | |||
| + | '''JAN FRANCISZEK HACKI''' (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki gdańskiego malarza [[HAN HERMAN, malarz | Hermana Hana]], młodszy brat [[HACKI MICHAŁ ANTONI, opat oliwski | Michała Antoniego Hackiego]]. Ukończył gimnazjum jezuickie w Chojnicach; od 1653 w Towarzystwie Jezusowym, w latach 1655–1658 studiował w Czechach.<br/><br/> | ||
| + | W 1664 przyjął święcenia kapłańskie, 1664–1668 profesor syntaksy w [[KOLEGIUM GDAŃSKIE W STARYCH SZKOTACH | kolegium jezuickim w Starych Szkotach]], od 1678 pełnił funkcję kaznodziei niemieckiego, spowiednika, prokuratora spraw spornych. W latach 1682–1683 był superiorem misji na plebani [[KOŚCIÓŁ WNIEBOWZIĘCIA NAJŚWIĘTSZEJ MARII PANNY | kościoła Najświętszej Marii Panny]] ([[JEZUICI | jezuici]]).<br/><br/> | ||
| + | W maju 1679 dyskutował publicznie w Gdańsku z czołowym zwolennikiem luteranizmu [[STRAUCH AEGIDIUS, rektor Gimnazjum Akademickiego| Aegidiusem Strauchem]], w 1680 ogłosił dzieło ''Scrutator Veritatis'', wzywając wszystkie występujące w Gdańsku wyznania protestanckie do dyskusji na temat reguł wiary i autorytetu Pisma Świętego. Sprowokowało to dysputę religijną w Rzeczypospolitej. Wymiana pisemnych polemik trwała do 1691, wzięli w niej udział przedstawiciele gdańskich [[LUTERANIE | luteranów]] (m.in. [[SCHELWIG SAMUEL, rektor Gimnazjum Akademickiego, pastor | Samuel Schelwig]], [[SCHÜTZ CONSTANTIN, pastor kościoła NMP| Constantin Schütz]]), [[KALWINI W GDAŃSKU | kalwinów]] (Adrian Pauli), a z zagranicy – arian i kwakrów. Ostatecznie każda ze stron pozostała przy swoich poglądach. W tym czasie polemizował też z Johannem Friedrichem Mayerem (1650–1712), od 1678 pastorem i superintendentem w Grimmen (Grimma, Saksonia), broniąc poglądów św. Jana Chryzostoma (''Divus Ioannes Chrysosotomus aureus ecclesiae Christi doctor [...] a luthranismo cujus eum Ioan. Fridericus Mayerus D. Grimmensis reum conficto nomine fecit et falsis argumentis probavi...'', [[DRUKARNIA OPACTWA CYSTERSÓW W OLIWIE | Monasterii Olivensis]], 1683). <br/><br/> | ||
| + | Dyskusja na teologiczne argumenty wpisała się w gorący okres sporów międzywyznaniowych w Gdańsku ([[TUMULT 1678 | tumult 1678]], sprawa otwarcia [[KAPLICA KRÓLEWSKA I PLEBANIA KOŚCIOŁA NMP | Kaplicy Królewskiej]] i dopuszczenia do niej zakonu jezuitów). Wobec zaognionej sytuacji opuścił Gdańsk; brał udział w wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Po powrocie, w latach 1686–1692 był rektorem kolegium w Starych Szkotach. Przebywał tam do roku szkolnego 1695/1696, kiedy to przeniesiono go do Torunia. {{author: SK}} [[Category: Encyklopedia]] [[Category: Ludzie]] | ||
Aktualna wersja na dzień 09:08, 25 paź 2024
JAN FRANCISZEK HACKI (Hagi; 1637 Chojnice – 1696 Toruń), jezuita, teolog, pisarz polemiczny. Syn mieszczanina z Chojnic Jana Piotra Hacke (zm. 1656) i Barbary, córki gdańskiego malarza Hermana Hana, młodszy brat Michała Antoniego Hackiego. Ukończył gimnazjum jezuickie w Chojnicach; od 1653 w Towarzystwie Jezusowym, w latach 1655–1658 studiował w Czechach.
W 1664 przyjął święcenia kapłańskie, 1664–1668 profesor syntaksy w kolegium jezuickim w Starych Szkotach, od 1678 pełnił funkcję kaznodziei niemieckiego, spowiednika, prokuratora spraw spornych. W latach 1682–1683 był superiorem misji na plebani kościoła Najświętszej Marii Panny ( jezuici).
W maju 1679 dyskutował publicznie w Gdańsku z czołowym zwolennikiem luteranizmu Aegidiusem Strauchem, w 1680 ogłosił dzieło Scrutator Veritatis, wzywając wszystkie występujące w Gdańsku wyznania protestanckie do dyskusji na temat reguł wiary i autorytetu Pisma Świętego. Sprowokowało to dysputę religijną w Rzeczypospolitej. Wymiana pisemnych polemik trwała do 1691, wzięli w niej udział przedstawiciele gdańskich luteranów (m.in. Samuel Schelwig, Constantin Schütz), kalwinów (Adrian Pauli), a z zagranicy – arian i kwakrów. Ostatecznie każda ze stron pozostała przy swoich poglądach. W tym czasie polemizował też z Johannem Friedrichem Mayerem (1650–1712), od 1678 pastorem i superintendentem w Grimmen (Grimma, Saksonia), broniąc poglądów św. Jana Chryzostoma (Divus Ioannes Chrysosotomus aureus ecclesiae Christi doctor [...] a luthranismo cujus eum Ioan. Fridericus Mayerus D. Grimmensis reum conficto nomine fecit et falsis argumentis probavi..., Monasterii Olivensis, 1683).
Dyskusja na teologiczne argumenty wpisała się w gorący okres sporów międzywyznaniowych w Gdańsku ( tumult 1678, sprawa otwarcia Kaplicy Królewskiej i dopuszczenia do niej zakonu jezuitów). Wobec zaognionej sytuacji opuścił Gdańsk; brał udział w wyprawie wiedeńskiej Jana III Sobieskiego. Po powrocie, w latach 1686–1692 był rektorem kolegium w Starych Szkotach. Przebywał tam do roku szkolnego 1695/1696, kiedy to przeniesiono go do Torunia.
