PAWLAK JADWIGA, profesor Akademii Medycznej w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 10:55, 9 sie 2024

JADWIGA PAWLAK (21 IX 1921 Zgierz – 16 IV 2005 Gdańsk), lekarz stomatolog ze specjalizacją II stopnia ze stomatologii zachowawczej (1974), I stopnia ze stomatologii dziecięcej (1974) i I stopnia z paradontologii (1978), profesor Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Córka Kazimierza Miecznikowskiego, majstra i kierownika farbiarskiego oraz Idy z domu Zonenberg, siostra Wandy, Aliny i Stanisławy. Do 1933 uczęszczała do sześcioklasowej szkoły ćwiczeń w Zgierzu. Naukę kontynuowała w gimnazjum, a później w liceum o profilu matematyczno-fizycznym w rodzinnej miejscowości. W latach 1940–1943 pracowała w magazynie niemieckiej hurtowni tekstylnej Starke und Fischer w Łodzi, na stanowisku fakturzystki i pomocy fizycznej. Następnie podjęła pracę sprzątaczki w miejskim sklepie spożywczym w Zgierzu.

Po ślubie, wraz z mężem Janem Pawlakiem, księgowym, zamieszkała w Koszalinie. W 1946 przenieśli się do Gdańska. Dwa lata później rozpoczęła studia z pierwszym rocznikiem na Wydziale Stomatologicznym AMG, w 1952 otrzymała dyplom lekarza stomatologa. W tym samym roku rozpoczęła pracę w Specjalistycznej Przychodni Stomatologicznej nr 1 w Gdańsku, gdzie pracowała do 1992. We wrześniu 1953 otrzymała stanowisko młodszego asystenta w Zakładzie Stomatologii Zachowawczej AMG, kierownym przez prof. Ksenię Lutomską. W 1958 zorganizowała na tej uczelni pierwszą zwierzętarnię w Polsce, w której przeprowadzano badania naukowe nad rozwojem chorób jamy ustnej do 1980. W 1966 awansowała na stanowisko starszego asystenta. W tym samym roku, na podstawie rozprawyWspółzależność między niektórymi składnikami pożywienia a stanem uzębienia u dzieci i zwierząt doświadczalnych (promotor: prof. Ksenia Lutomska), uzyskała stopień doktora nauk medycznych. W latach 1966–1970 zatrudniona w AMG na stanowisku adiunkta. W 1970 została kierownikiem Zakładu Stomatologii Zachowawczej Akademii Medycznej w Gdańsku, a trzy lata później kierownikiem Zakładu Stomatologii Dziecięcej. W latach 1975–1978 była zastępcą dyrektora Instytutu Stomatologii AMG. W 1975 awansowała na stanowisko starszego wykładowcy. W tym samym roku odbyła staż stomatologiczny w Lipsku i na podstawie rozprawy Próba oceny szkodliwości dwuchlorodwufenylotrójchloroetanu dla błony śluzowej jamy ustnej oraz przyzębia uzyskała stopień doktora habilitowanego. W 1976 awansowała na stanowisko docenta AMG. W latach 1978–1981 była kierownikiem Oddziału Stomatologicznego. 16 XI 1982 otrzymała tytuł profesora, 1 II 1983 stanowisko profesora nadzwyczajnym. W latach 1983–1990 była specjalistą do spraw stomatologii województwa słupskiego.

Badała wpływ fluoru i diety na rozwój narządu zębowego, przyzębia i kości długich szczura. W latach 1962–1965 prowadziła badania naukowe na chomikach złocistych, a w latach 1972–1974 – na szczurach. W latach 1974–1988 była redaktorem „Gdańskiego Biuletynu Stomatologicznego” i „Gdańskiej Stomatologii”. Od 1977 organizowała liczne szkolenia podyplomowe dla lekarzy stomatologów w Centrum Medycznym Kształcenia Podyplomowego w Warszawie.

Absorbowała ją tematyka epidemiologii chorób jamy ustnej, stomatologii przemysłowej, profilaktyki i leczenia próchnicy zębów, chorób przyzębia i błony śluzowej jamy ustnej. Interesowała się też wpływem środowiska na rozwój chorób jamy ustnej. Do ważniejszych publikacji można zaliczyć: Ocena wpływu fluoru zawartego w wodzie do picia na przyzębie w oparciu o własne badania kliniczne dzieci i doświadczenia na zwierzętach (Gdańsk 1980), Aktualne zadania opieki stomatologicznej nad dziećmi uczęszczającymi do zbiorczych szkół gminnych województwa gdańskiego („Problemy Higieny” 1984), Ocena stawów skroniowo-żuchwowych u pracowników Portu Gdańskiego narażonych zawodowo na działanie szkodliwych pyłów przemysłowych („Gdańska Stomatologia” 1989). Brała udział w licznych zjazdach i konferencjach naukowych, między innymi w Görlitz, Gurnrode, Gerze, Cottbus, Neubrandenburgu, Uznam (Usedom), Rostocku, Schwerin, Binz, Budziszynie (Bautzen), Berlinie, Bukareszcie i Budapeszcie. Była członkinią Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (od 1953), Międzynarodowego Towarzystwa Stomatologii Dziecięcej (od 1981) oraz Polskiej Sekcji Akademii Pierre Faucharda (od 1981).

Odznaczona m.in. Złotym Krzyżem Zasługi (1974), Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski (1984), Medalem 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975), Złotą Odznaką Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego (1975), Medalem Komisji Edukacji Narodowej (1988), Medalem 40-lecia PRL (1985), Medalem 40-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1985), odznaką „Za wzorową pracę w służbie zdrowia”, odznaką „Za zasługi dla województwa słupskiego” (1980), Medalem Zasłużonemu Akademii Medycznej w Gdańsku (1981), Medalem 1000-lecia Gdańska. Otrzymała Nagrodę im. prof. Antoniego Cieszyńskiego (1984), w 1975 została honorowym członkiem Polskiego Towarzystwa Stomatologicznego.

We wrześniu 1992 przeszła na emeryturę. Miała dwóch synów: Michała, który został lekarzem, i Marka, lekarza stomatologa. Pochowana na gdańskim cmentarzu Srebrzysko. SeKo PP









Bibliografia:
Adamowicz-Klepalska Barbara, Jadwiga Pawlak (1921–2005), profesor, kierownik Zakładu Stomatologii Dziecięcej AM w Gdańsku w latach 1973–1992, „Annales Academiae Medicae Gedanensis” , t. 36, 2006, s. 331–332.
Bagińska Hanna, O osiągnięciach gdańskiej stomatologii. Profesor dr hab. Jadwiga Pawlak, „Gazeta AMG”, 1996, nr 4, s. 19–20.