PALEWICZ FRANCISZEK, adiunkt Akademii Medycznej w Gdańsku

Aktualna wersja na dzień 11:40, 16 paź 2022

FRANCISZEK PALEWICZ (20 III 1911 Podgrusze, Litwa – 19 IX 1979 Gdańsk), biochemik, adiunkt Akademii Medycznej w Gdańsku (AMG). Syn Józefa Palewicza, właściciela gospodarstwa rolnego, i Stefanii z domu Godlejewskiej. Brat Czesława, Jana, Józefa, Kazimierza i Leona oraz Heleny, jako jedyny z nich ukończył studia wyższe.

W 1916 rozpoczął edukację w Szkole Powszechnej w Rudominie, w 1920 podjął naukę w Gimnazjum Matematyczno-Przyrodniczym im. Joachima Lelewela w Wilnie. W 1929 zdał tam egzamin dojrzałości i w 1930 rozpoczął studia na Wydziale Matematyczno-Przyrodniczym Uniwersytetu Stefana Batorego w Wilnie. Po upływie dwóch lat przerwał je z powodu choroby płuc. We wrześniu 1933 został powołany do wojska, służbę odbywał w Szkole Podchorążych Rezerwy we Włodzimierzu Wołyńskim i w 33. Dywizjonie Artylerii Lekkiej w Wilnie. We wrześniu 1934 zwolniony do rezerwy w stopniu kaprala podchorążego. Powrócił na studia, podczas których odbył praktykę zawodową w zakładzie przemysłowym. Utrzymywał się z prywatnych lekcji chemii udzielanych gimnazjalistom. W 1936 nadano mu stopień podporucznika rezerwy w korpusie Oficerów Artylerii. W 1939, na podstawie pracy Szybkość redukcji azotanu rtęciowego rtęcią metaliczną, otrzymał tytuł magistra filozofii w zakresie chemii.

We wrześniu 1939 walczył pod Lwowem w 33. Pułku Artylerii Lekkiej w stopniu podporucznika. Podczas okupacji należał do Armii Krajowej (ps. „Tadeusz”). W latach 1939–1944 pracował w gospodarstwie ojca. W 1941 został aresztowany przez Gestapo na okres czterech i pół miesiąca przez Gestapo. Przebywał w więzieniu na Łukiszkach w Wilnie, skąd udało mu się zbiec.

W 1946, dzięki pomocy kolegi ze studiów pracującego w Urzędzie Głównego Pełnomocnika do Spraw Ewakuacji w Wilnie, udało mu się przyjechać do Gdańska. Podjął pracę w Katedrze Chemii Farmaceutycznej Akademii Lekarskiej na stanowisku starszego asystenta. Jeszcze w tym samym roku zorganizował Zakład Chemii Analitycznej, a w 1948 awansował na stanowisko adiunkta kontraktowego, którym był do 1953. Od 1950 pracował w Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Oddziale Biochemii na stanowisku starszego asystenta. W 1951, na podstawie dysertacji Mechanizm prątka gruźliczego na pożywce DNK (promotorem Antoni Dmochowski), nadano mu tytuł naukowy doktora nauk matematyczno-przyrodniczych w zakresie biologii ogólnej. W 1953 awansował na stanowisko adiunkta stabilizowanego, którym był do 1967. W 1955 przeszedł zawał mięśnia sercowego. W 1959 zorganizował Zakład Chemii Fizycznej AMG, a dwa lata później przebywał przez trzy miesiące u rodziny w Libanie, gdzie miał możliwość prywatnego doszkalania się z chemii analitycznej na Uniwersytecie Amerykańskim w Bejrucie. Od 1970 był starszym wykładowcą w Instytucie Chemii i Analityki Akademii Medycznej w Gdańsku. W latach 1974–1975 pracował w Medycznym Studium Zawodowym nr 2 w Gdańsku. W 1976 przeszedł na emeryturę, ale braki kadrowe sprawiły, że powrócił jeszcze na jeden rok akademicki do pracy w Akademii Medycznej w Gdańsku.

Interesował się mikrobiologią, biochemią, chemią analityczną i fizyczną. Był członkiem Związku Zawodowego Pracowników Służby Zdrowia (od 1946), Polskiego Towarzystwa Chemicznego (od 1948), Towarzystwa Przyjaźni Polsko-Radzieckiej (1953), Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (od 1958). Został odznaczony i wyróżniony między innymi Złotym Krzyżem Zasługi, Medalem 10-lecia Polskiej Rzeczpospolitej Ludowej (1955), odznaką „Za Wzorową Pracę w Służbie Zdrowia” (1960), odznaką „Za Zasługi dla Gdańska” (1973), Medalem 30-lecia Akademii Medycznej w Gdańsku (1975).

Od 1944 żonaty był z Jadwigą z domu Palecką-Wista (20 II 1906 – 12 VIII 1988), urzędniczką. Nie mieli dzieci. Pochowani na cmentarzu Srebrzysko w Gdańsku. SeKo PP