ZAKŁAD PRACY I UBOGICH
Z Encyklopedia Gdańska
(Różnice między wersjami)
(uzupelnienie LM (26.11.2020)) |
|||
| (Nie pokazano 4 wersji utworzonych przez jednego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{web}} | {{web}} | ||
| − | '''ZAKŁAD PRACY I UBOGICH''' (Arbeits- und Armenanstalt), instytucja wyłoniona z [[DOM POPRAWY | Domu Poprawy]] oraz [[INSTYTUT UBOGICH | Instytutu Ubogich]]. 14 XI 1833 | + | [[File:Dwór_II_przed_1945.jpg|thumb|Dwór II przed 1945, siedziba domu starców]] |
| + | '''ZAKŁAD PRACY I UBOGICH''' (Arbeits- und Armenanstalt), instytucja wyłoniona z [[DOM POPRAWY | Domu Poprawy]] oraz [[INSTYTUT UBOGICH | Instytutu Ubogich]]. 14 XI 1833, po sprzedaży zabudowań Domu Poprawy, pensjonariuszy przeniesiono do zakupionego [[DWÓR II „QUELLBRUNN” | Dworu II]] w [[OLIWA | Oliwie]] (ul. Polanki 124). Zatrudniano ich, wzorem [[DOM DOBROCZYNNOŚCI | Domu Dobroczynności]] i Domu Poprawy, w manufakturze włókienniczej, w warsztacie szewskim i stolarni. Zakład utrzymywany był z funduszy miejskich, uzupełnianych przez donacje instytucji, firm i osób prywatnych. Wydzielono w nim 300 miejsc do opieki stacjonarnej nad ubogimi, w 1872 powiększono o dalsze 100 miejsc.<br /><br /> | ||
| + | Stopniowo następowała zmiana charakteru zakładu na dom starców: w 1913 przebywało w nim 160 kobiet i 220 mężczyzn niezdolnych do pracy z racji wieku bądź osoby samotne, pozbawione opieki rodziny. Tu dożywały często sędziwego wieku. Rocznie umierało od 10 do 15% pensjonariuszy. Zakład rozdzielał również środki przeznaczone przez miasto na wspomaganie ubogich niemieszkających na miejscu, w początku XX wieku sięgały one 76 300 marek rocznie. Zarządzany był przez czterech prowizorów wybieranych przez magistrat i utrzymywanych przez miasto. {{author: ASZ}} <br /><br /> | ||
{| class="tableGda" | {| class="tableGda" | ||
|- | |- | ||
| Linia 10: | Linia 12: | ||
|- | |- | ||
| 1839 | | 1839 | ||
| − | | [[HEPNER SIMON LUDVIG ADOLPH | Simon Ludwig Adolph Hepner]] | + | | [[HEPNER SIMON LUDVIG ADOLPH, kupiec, radny | Simon Ludwig Adolph Hepner]] |
| kupiec | | kupiec | ||
|- | |- | ||
| Linia 18: | Linia 20: | ||
|- | |- | ||
| 1874, 1884, 1892 | | 1874, 1884, 1892 | ||
| − | | [[HENDEWERK CARL | + | | [[HENDEWERK CARL FRIEDRICH, aptekarz, radny | Carl Friedrich Hendewerk]] |
| aptekarz | | aptekarz | ||
|- | |- | ||
| 1897, 1908, 1914 | | 1897, 1908, 1914 | ||
| − | | Ernst Adolf Claassen (1838–1915) | + | | Ernst Adolf Claassen (1838–1915) (zob. [[CLAASSEN, firma handlowo-przemysłowa | Claassen, firma]]) |
| kupiec | | kupiec | ||
|- | |- | ||
| 1918, 1921 | | 1918, 1921 | ||
| − | | [[PENNER FRIEDRICH WILHELM | Friedrich Wilhelm Penner]] | + | | [[PENNER FRIEDRICH WILHELM, browarnik, radny | Friedrich Wilhelm Penner]] |
| browarnik | | browarnik | ||
|- | |- | ||
| 1928, 1935 | | 1928, 1935 | ||
| − | | Alfred Muscate (1881–1968) | + | | Alfred Muscate (1881–1968) (zob. [[MUSCATE ALFRED PAUL GUSTAV, kupiec, radny | Alfred Paul Muscate]]) |
| kupiec | | kupiec | ||
|- | |- | ||
Aktualna wersja na dzień 09:20, 21 sty 2023
ZAKŁAD PRACY I UBOGICH (Arbeits- und Armenanstalt), instytucja wyłoniona z Domu Poprawy oraz Instytutu Ubogich. 14 XI 1833, po sprzedaży zabudowań Domu Poprawy, pensjonariuszy przeniesiono do zakupionego Dworu II w Oliwie (ul. Polanki 124). Zatrudniano ich, wzorem Domu Dobroczynności i Domu Poprawy, w manufakturze włókienniczej, w warsztacie szewskim i stolarni. Zakład utrzymywany był z funduszy miejskich, uzupełnianych przez donacje instytucji, firm i osób prywatnych. Wydzielono w nim 300 miejsc do opieki stacjonarnej nad ubogimi, w 1872 powiększono o dalsze 100 miejsc.
Stopniowo następowała zmiana charakteru zakładu na dom starców: w 1913 przebywało w nim 160 kobiet i 220 mężczyzn niezdolnych do pracy z racji wieku bądź osoby samotne, pozbawione opieki rodziny. Tu dożywały często sędziwego wieku. Rocznie umierało od 10 do 15% pensjonariuszy. Zakład rozdzielał również środki przeznaczone przez miasto na wspomaganie ubogich niemieszkających na miejscu, w początku XX wieku sięgały one 76 300 marek rocznie. Zarządzany był przez czterech prowizorów wybieranych przez magistrat i utrzymywanych przez miasto.
| Rok | Nazwisko | Zawód |
|---|---|---|
| 1839 | Simon Ludwig Adolph Hepner | kupiec |
| 1869 | Martin Christian Donath Thiel (1792–1877) | kupiec |
| 1874, 1884, 1892 | Carl Friedrich Hendewerk | aptekarz |
| 1897, 1908, 1914 | Ernst Adolf Claassen (1838–1915) (zob. Claassen, firma) | kupiec |
| 1918, 1921 | Friedrich Wilhelm Penner | browarnik |
| 1928, 1935 | Alfred Muscate (1881–1968) (zob. Alfred Paul Muscate) | kupiec |
| Rok | Kobiety | Mężczyźni | Ogółem | Wiek (w latach) | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| 20–50 | 51–60 | 61–70 | 71–80 | 81–90 | 91–100 | brak danych | ||||
| 1875 | 35 | 26 | 61 | 4 | 9 | 12 | 26 | 8 | 1 | 1 |
| 1880 | 36 | 30 | 66 | 3 | 6 | 25 | 22 | 10 | 0 | 0 |
| 1885 | 27 | 29 | 56 | 0 | 6 | 18 | 24 | 7 | 1 | 0 |
| 1890 | 19 | 32 | 51 | 3 | 2 | 16 | 25 | 5 | 0 | 0 |
| 1895 | 14 | 19 | 33 | 1 | 1 | 9 | 21 | 1 | 0 | 0 |
| 1900 | 11 | 8 | 19 | 0 | 0 | 5 | 11 | 3 | 0 | 0 |
| 1905 | 34 | 12 | 46 | 1 | 3 | 10 | 25 | 7 | 0 | 0 |
| 1910 | 45 | 10 | 55 | 3 | 6 | 9 | 23 | 14 | 0 | 0 |
| 1915 | 41 | 27 | 68 | 1 | 3 | 12 | 34 | 18 | 0 | 0 |
| 1920 | 36 | 7 | 43 | 2 | 1 | 5 | 24 | 11 | 0 | 0 |
| 1925 | 18 | 14 | 32 | 1 | 3 | 6 | 12 | 8 | 1 | 1 |
| 1930 | 21 | 15 | 36 | 0 | 1 | 3 | 17 | 13 | 2 | 0 |
| 1935 | 29 | 19 | 48 | 2 | 2 | 6 | 17 | 19 | 2 | 0 |
| 1940 | 77 | 53 | 130 | 5 | 3 | 17 | 65 | 35 | 5 | 0 |
